Μείωση της προσφοράς οργάνων προς μεταμόσχευση

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΥ

Κάμψη στο ρυθμό των μεταμοσχεύσεων, καταγράφεται φέτος στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), το 2007 αναμένεται να πραγματοποιηθούν λιγότερες μεταμοσχεύσεις σε σχέση με το 2006, εάν δεν ευαισθητοποιηθεί περισσότερο η κοινή γνώμη.

Το διάστημα Ιανουάριος – Οκτώβριος 2007, έχουν αναφερθεί 126 δυνητικοί δότες από τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) της χώρας μας – ενδεικτικά αναφέρεται πως το 2006 αναφέρθηκαν συνολικά 179. Από αυτούς, οι 18 κρίθηκαν ιατρικώς ακατάλληλοι, ενώ από τους 108 των οποίων προσεγγίστηκαν οι οικογένειες για τη συναίνεσή τους, αξιοποιήθηκαν μόλις 50 δότες, σημειώνοντας ποσοστό άρνησης της τάξης του 54%.

Η ελαφρά κάμψη των μεταμοσχεύσεων στο εννεάμηνο του 2007, βρίσκει στη λίστα αναμονής για μεταμόσχευση 886 νεφροπαθείς και 81 ασθενείς συνολικά για ήπαρ, καρδιά και πνεύμονες – στοιχεία που απεικονίζουν την επιτακτική ανάγκη ευαισθητοποίησης των Ελλήνων πολιτών στην κατεύθυνση αποδοχής και διάδοσης της ιδέας Δωρεάς Οργάνων, ανεξαρτήτως των περιόδων όπου η επικαιρότητα και οι συγκυρίες δίνουν μία αυξημένη δημοσιότητα στο θέμα.

Από τις 111 μεταμοσχεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στο εννεάμηνο, οι 78 αφορούσαν σε μεταμοσχεύσεις νεφρού, οι 5 σε καρδιά, οι 2 σε πνεύμονες και οι 26 σε ήπαρ. Ειδικότερα, για τις μεταμοσχεύσεις ήπατος οι αριθμοί είναι αισιόδοξοι, αφενός γιατί αγγίζουν το σύνολο των μεταμοσχεύσεων σε ήπαρ που πραγματοποιήθηκαν το 2006 (27).

Το γεγονός αυτό, οφείλεται στη λειτουργία και δεύτερου μεταμοσχευτικού κέντρου στην Ελλάδα, - αφετέρου γιατί τα μοσχεύματα ήπατος που προσφέρθηκαν, μεταμοσχεύτηκαν σε ασθενείς που ήταν εγγεγραμμένοι επί μακρόν στη λίστα αναμονής της χώρας μας.

Αξίζει να σημειωθεί πως η λειτουργία των δύο πλέον μεταμοσχευτικών κέντρων ήπατος (‘Ιπποκράτειο’ Θεσσαλονίκης και ‘Λαϊκό’ Αθηνών), δίνει τη δυνατότητα στη χώρα μας να αξιοποιεί όλα τα περιστατικά δωρεάς ήπατος που προκύπτουν, έτσι ώστε κανένα ηπατικό μόσχευμα να μην προωθείται στο εξωτερικό.

Από την πλήρη έναρξη λειτουργίας του ΕΟΜ, το 2001, έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 1.048 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, οι οποίες προήλθαν από 458 δότες.

Πιο αναλυτικά, 820 ασθενείς έλαβαν νεφρικό μόσχευμα, 179 μεταμοσχεύτηκαν με ήπαρ, 46 με καρδιά, 3 με πνεύμονες, ενώ επιπρόσθετα διενεργήθηκαν και 524 μεταμοσχεύσεις νεφρού από ζώντες δότες σε α’ βαθμού συγγενείς τους.

Ο μέσος όρος ηλικίας των δοτών είναι 46 ετών - με μικρότερο δότη βρέφος 10 μηνών και μεγαλύτερο άνδρα 80 ετών – ενώ από τους 50 δότες, οι 10 είναι νεαρής ηλικίας (22 – 40 ετών) και οι 3 παιδιατρικοί δότες (ηλικία έως 16 ετών).

Σε επίπεδο ληπτών, ο μέσος όρος ηλικίας των μεταμοσχευμένων είναι 49 ετών, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονται αρκετά παιδιά ηλικίας 7-18 ετών, τα οποία υποβλήθηκαν σε μεταμοσχεύσεις νεφρού ή καρδιάς.

Στο διάστημα Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2007 και στο πλαίσιο συνεργασίας του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων με τη Eurotransplant - το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό δίκτυο διαχείρισης προσφοράς μοσχευμάτων - αξιοποιήθηκαν δύο μοσχεύματα νεφρού προερχόμενα από ευρωπαϊκές χώρες, ενώ, λόγω μη ανεύρεσης συμβατού λήπτη στην Ελλάδα, ο ΕΟΜ συντόνισε την μεταφορά 2 μοσχευμάτων καρδιάς στο εξωτερικό.

Ο ΕΟΜ, ως ο αρμόδιος φορέας του υπουργείου Υγείας για την οργάνωση, τον έλεγχο, τη διασφάλιση και τον συντονισμό της μεταμοσχευτικής δραστηριότητας στη χώρα μας, μεταξύ άλλων εκπονεί πρόγραμμα για τη διάδοση της ιδέας Δωρεάς Ιστών και Οργάνων με κύριο στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το θέμα αυτό.

Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, υπήρξε θετική η ανταπόκριση του κοινωνικού συνόλου, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην κατακόρυφη αύξηση των αιτήσεων δωρητών οργάνων, η οποία ειδικότερα τους τελευταίους 4 μήνες, είναι της τάξης του 120%.

Ο πρόεδρος του Οργανισμού, καθηγητής κ. Αλκιβιάδης Κωστάκης, επισημαίνει σε σχετική δήλωσή του με αφορμή τον απολογισμό της μεταμοσχευτικής δραστηριότητας του εννεαμήνου 2007:

‘Η έμπρακτη υποστήριξη της ιδέας δωρεάς ιστών και οργάνων είναι χρέος του κάθε Έλληνα πολίτη. Ο ΕΟΜ ως ο αρμόδιος φορέας, διασφαλίζει τη συντονιστική διαδικασία της Μεταμόσχευσης και εκπονεί έργο, μέρος του οποίου είναι η υπεύθυνη ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου.

Θα πρέπει όμως και ο καθένας από εμάς να ζητήσει να ενημερωθεί προκειμένου να αρθούν τα ταμπού και οι προκαταλήψεις μας ώστε να ευαισθητοποιηθούμε και να δείξουμε στην πράξη, την φιλευσπλαχνία και τον αλτρουισμό που μας χαρακτηρίζει σαν λαό.

Ελπίζω πως άμεσα θα δούμε θετικότερα αποτελέσματα μεταμοσχευτικής δραστηριότητας, δίνοντας έτσι ακόμη περισσότερες πιθανότητες ίασης στους πάσχοντες συνανθρώπους μας’.