Σημαντική μείωση του καπνίσματος στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (Ε.Π.Ε) διοργάνωσε συνέντευξη τύπου με αφορμή την επικείμενη Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2017 (31 Μαΐου) και στόχο την ενημέρωση του κοινού για τις σοβαρές επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία ενεργών και παθητικών καπνιστών αλλά και για τα οφέλη από την έγκαιρη πρόληψη και τις επιστημονικές μεθόδους διακοπής του καπνίσματος.

Ο κ. Μιχάλης Τουμπής, MD, PhD Πρόεδρος της Ε.Π.Ε. και Συντονιστής Διευθυντής της 6ης Πνευμονολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Ν.Θ.Α. “Η Σωτηρία”, παρουσιάζοντας τα πιο πρόσφατα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ για το κάπνισμα στην Ελλάδα, τόνισε:

«Τα τελευταία χρόνια τα στατιστικά στοιχεία για τη χώρα μας δείχνουν ότι υπάρχει σημαντική μείωση του καπνίσματος, ενώ ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί και η μείωση κατά 33%, που καταγράφεται στους νέους 15-24 χρονών. Ωστόσο, απαράδεκτα υψηλή παραμένει η συχνότητα του παθητικού καπνίσματος, καθώς οι καφετέριες, τα εστιατόρια, οι ταβέρνες, τα κέντρα διασκέδασης και τα σπίτια των καπνιστών αποτελούν χώρους σημαντικής έκθεσης των ατόμων στον καπνό. Ο επιστημονικός σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος, σε συνδυασμό με την εφαρμογή στην πράξη βασικών πολιτικών κατά του καπνίσματος, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην αλλαγή της κουλτούρας των Ελλήνων και να μειώσουν το υψηλό φορτίο νοσηρότητας και θνησιμότητας εξαιτίας του καπνίσματος.»

Η κα. Μίνα Γκάγκα, MD, PhD Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής & Διευθύντρια Ιατρικής Υπηρεσίας Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» και Προέδρος της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) 2017-2018, με την οποία η ΕΠΕ έχει joined membership, αναφέρθηκε στη σημασία που δίνει η ERS στην Πολιτική Υγείας και στα θέματα Ελέγχου του Καπνού σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και στην εκπαίδευση των πνευμονολόγων στη διακοπή καπνίσματος:

«Η πλήρης εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Κοινοτικής Οδηγίας για τα Προϊόντα Καπνού (Tobacco Product Directive – TPD) αποτελεί βασικό πυλώνα δράσης για την επίτευξη του στόχου της μείωσης του αριθμού των καπνιστών - με ιδιαίτερη επικέντρωση στην αποθάρρυνση των εφήβων και των νέων να αρχίσουν το κάπνισμα –, μέσω της πλήρους και ορθής ενημέρωσης των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης των προϊόντων καπνού. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μια μείωση της χρήσης των τσιγάρων κατά 2% θα μειώσει κατά 2,4 εκατ. τον αριθμό των καπνιστών στην Ευρώπη, με παράλληλη σημαντική μείωση της εμφάνισης νοσημάτων, που προκαλεί το κάπνισμα, μείωση του κόστους νοσηλειών και θεραπειών και επομένως σημαντικό όφελος από τη μείωση του κόστους υγείας που υπολογίζεται στα 506 εκατ. ευρώ.»

Στο δυσθεώρητο νοσολογικό και οικονομικό φορτίο του καπνίσματος στη χώρα μας και στη κομβική σημασία της ανάληψης πρωτοβουλιών για τον έλεγχο του καπνίσματος, αναφέρθηκε η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, MD, PhD, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας, Πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος, Ελέγχου του Καπνού, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Προαγωγής Υγείας της Ε.Π.Ε και της E.R.S:

«Ετησίως περίπου 6 εκατ. θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο και 650.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλονται σε νοσήματα που σχετίζονται αιτιολογικά με το κάπνισμα, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας αυτών που πεθαίνουν, κυμαίνεται μεταξύ 35 έως 69 ετών, με ένα σημαντικό ποσοστό των θανάτων να αφορά παθητικούς καπνιστές. Πιο συγκεκριμένα, στη χώρα μας, το κάπνισμα αποτελεί τη βασική αιτία του 17% των θανάτων σε Έλληνες άνω των 30 ετών, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο, οι καπνιστές ανήκουν, σύμφωνα και με το αναθεωρημένο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, στις ομάδες υψηλού κινδύνου για λοιμώδη νοσήματα, όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος, και ο εμβολιασμός έναντι αυτών αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία ανεξαρτήτως ηλικίας. Η υιοθέτηση τακτικών πρόληψης, όπως ο εμβολιασμός, αποτελεί το φθηνότερο και πιο αποτελεσματικό μέσο για την επίτευξη του στόχου της μείωσης της θνησιμότητας κατά 30% των ατόμων άνω των 15 ετών έως το 2020.

Παράλληλα, πρόσφατα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι το άμεσο κόστος του καπνίσματος στη χώρα μας ανέρχεται στα 1,76 δισ. ευρώ (7,9% της συνολικής δαπάνης υγείας – συντηρητική εκτίμηση, πλέον ≈10%) ενώ συνολικά η οικονομική επιβάρυνση εκτιμάται στα 3,27 δισ. ευρώ (1,5 – 1,7%% του ΑΕΠ). Επιπλέον, σύμφωνα με προγενέστερα στοιχεία, το κόστος της νοσοκομειακής φροντίδας, εξαιτίας του καπνίσματος, ήταν 554 εκατ. ευρώ ετησίως, απόρροια των 199.028 εισαγωγών σε νοσοκομεία της χώρας. Προκειμένου να υπάρξει βελτίωση των υγειονομικών δεικτών και ελάφρυνση των δαπανών υγείας από αυτή τη μεγάλη οικονομική επιβάρυνση απαιτείται η εφαρμογή δραστικών μέτρων με τη στήριξη της Πολιτείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά το γεγονός ότι η διακοπή του καπνίσματος είναι η πλέον αποτελεσματική, φτηνή και βραχεία παρέμβαση για τη μείωση της θνησιμότητας σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο και Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, τα φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος δεν αποζημιώνονται στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλα σκευάσματα που κρίνονται λιγότερα αποτελεσματικά.»

Η κα. Ιωάννα Μητρούσκα, MD, PhD, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ και Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος της Ε.Π.Ε. αναφέρθηκε στο μήνυμα «Κάπνισμα – απειλή για την ανάπτυξη» της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος καθώς και στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (Ι.Δ.Κ) της Ε.Π.Ε:

«Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), το κάπνισμα αυτό καθ' αυτό είναι νόσος και μάλιστα η συχνότερη χρόνια νόσος του αναπτυγμένου κόσμου. Πρόκειται για μια κατάσταση εθισμού την οποία μόνο το 3-5% των καπνιστών μπορεί να αντιμετωπίσει χωρίς εξειδικευμένη βοήθεια. Στα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος της Ε.Π.Ε, που λειτουργούν περισσότερο από 15 χρόνια σε όλη την Ελλάδα, έχουμε παρακολουθήσει πολλές δεκάδες χιλιάδες καπνιστών με τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην Ευρώπη. Δυστυχώς, λόγω της άγνοιας του κοινού για τα Ι.Δ.Κ, μόνο το 20% εκείνων που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα έχει τη δυνατότητα να κάνει μια οργανωμένη προσπάθεια, η οποία, όμως, συχνά δεν γίνεται με επιστημονικά αποδεδειγμένους τρόπους. Παράλληλα, στοιχεία πρόσφατης έρευνας έδειξαν ότι υπάρχει λανθασμένη αντίληψη του κοινού σχετικά με το κόστος και τη διάρκεια της θεραπείας, ενώ καταγράφεται και πλήρης άγνοια για την αποτελεσματικότητά τους. Προκειμένου, να αντιμετωπίσει το ζήτημα αυτό, η Ε.Π.Ε δημιούργησε τον ιστότοπο www.denkapnizo.org και ένα ενημερωτικό τηλεοπτικό μήνυμα σχετικά με τα Ι.Δ.Κ.»

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία επεκτείνοντας τις δράσεις της στην πρόληψη του καπνίσματος στα σχολεία της χώρας, υλοποιεί το διαδραστικό πρόγραμμα «Πάρε Ανάσα», που περιλαμβάνει τραγούδια, παραμύθια και θεατρικά έργα. Στο πλαίσιο, μάλιστα, του προγράμματος θα ανέβει την Κυριακή, 11 Ιουνίου στο Αμφιθέατρο του Νοσοκομείου Σωτηρία η θεατρική παράσταση «Το Βατραχάκι που πήδηξε στο Βάλτο», με είσοδο ελεύθερη για τα παιδιά ηλικίας 5-12 ετών.