14ο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής

Τα εξαιρετικά αποτελέσματα της επεμβατικής διόρθωσης της ανεπάρκειας μιτροειδούς βαλβίδας, που εφαρμόζεται στην Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, η τρισδιάστατη απεικόνιση της καρδιάς σε πραγματικό χρόνο, καθώς και η επεμβατική αντιμετώπιση της υπέρτασης με ειδικό καθετήρα, αλλά και οι βηματοδότες ελάχιστου μεγέθους, θα βρεθούν στο επίκεντρο του φετινού 14ου Συνεδρίου Καρδιαγγειακής Ιατρικής “Cardio Athena 2018”, που θα πραγματοποιηθεί 2-3 Μαρτίου στο Ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα.

Το Συνέδριο διοργανώνεται από την Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο» και το Ομώνυμο Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αρρυθμιών και το Ίδρυμα Καρδιαγγειακής Έρευνας και Επιμόρφωσης «ΚΑΡΔΙΑ» και τελεί υπό την προεδρία του ”, Καθηγητή, Διευθυντή της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών - Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο», Δημήτριο Τούσουλη.

Το 14ο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής “Cardio Athena 2018” τελεί υπό την Αιγίδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, ενώ ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, σύμφωνα με τα κριτήρια της EACCME-UEMS, χορηγεί 15 Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης στους ιατρούς που θα παρακολουθήσουν τις εργασίες του.

Η διαδερμική εμφύτευση της αορτικής βαλβίδας που έχει καθιερωθεί ως εναλλακτική της χειρουργικής αντιμετώπισης σε ασθενείς με υψηλό χειρουργικό κίνδυνο λόγω συνυπαρχουσών παθήσεων, εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και στην χώρα μας, θα βρεθεί στο επίκεντρο των εργασιών του συνεδρίου.

«Στην Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών η αυξανόμενη εμπειρία από τη διαδερμική τοποθέτηση αορτικής βαλβίδας σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για χειρουργική επέμβαση δίνει νέες προοπτικές στην αντιμετώπιση της στένωσης αορτής. Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι εξαιρετικά, με εμφανή κλινική και υπερηχογραφική βελτίωση των ασθενών. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την γρήγορη επιστροφή του ασθενή στην καθημερινότητα του, ενώ μειώνει και τις επιπλοκές που ενέχει η επέμβαση ανοικτής καρδιάς», εξηγεί ο κ. Τούσουλης.

Ήδη στην Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική γίνεται και επεμβατική διόρθωση της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας (με αποφυγή χειρουργείου) σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για χειρουργική επέμβαση με καλά αποτελέσματα.

Πολλά υποσχόμενη είναι όμως και η αντιμετώπιση της υπέρτασης, με ειδικό καθετήρα που μπαίνει στις νεφρικές αρτηρίες, μια τεχνική που εφαρμόζεται επίσης στην Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική υπό τον Δημήτριο Τούσουλη και τον αναπληρωτή καθηγητή και πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Κωνσταντίνο Τσιούφη.

Κατά τη διάρκεια του “Cardio Athena 2018”, εξάλλου θα γίνει εκτενής αναφορά στα νέα φυσιολογικά όρια της αρτηριακής πίεσης του αίματος, όπως ορίζονται από τις νεότερες σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες. Ήδη σε πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου το όριο είναι το 130 όπως επίσης και στον σακχαρώδη διαβήτη.

Επίσης, θα συζητηθούν τα αποτελέσματα των μεγάλων τυχαιοποιημένων μελετών στους αναστολείς PCSK9, μιας καινοτόμου κατηγορίας φαρμάκων για τη δυσλιπιδαιμία. Όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, «η PCSK9 είναι μία πρωτεΐνη που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών, αφού έχει την ικανότητα να δεσμεύει και να επιταχύνει το καταβολισμό των LDL υποδοχέων, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης. Η χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων που δεσμεύουν την PCSK9 σε ασθενείς υπό αγωγή με στατίνες (με ή χωρίς εζετιμίμπη) έχει ως αποτέλεσμα την επιπρόσθετη μείωση της LDL χοληστερόλης κατά 50-60% και την επίτευξη των στόχων της υπολιπιδαιμικής αγωγής στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών υψηλού κινδύνου».

Τρισδιάστατη απεικόνιση της καρδιάς σε πραγματικό χρόνο

Αυτό ωστόσο που αναμένεται να τραβήξει το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων στο 14ο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής είναι η παρουσίαση όλων των νεότερων δεδομένων από τις εξελιγμένες συσκευές υπερήχων στην απεικόνιση της καρδιάς. Όπως εξηγεί ο κ. Τούσουλης, «η Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική έχει εξοπλιστεί με τις πλέον σύγχρονες συσκευές υπερήχων που μπορούν εύκολα και αναπαραγώγιμα με τη βοήθεια  ειδικών λογισμικών να απεικονίσουν τρισδιάστατα την καρδιά σε πραγματικό χρόνο, αλλά και να τυπώσουν με 3D αποτύπωση δομές της καρδιάς, να υπολογίσουν με αξιοπιστία τον όγκο της αριστεράς κοιλίας και τη μάζα αυτής, καθώς και το κλάσμα εξώθησης αυτής. Η αξιοπιστία δε αυτών των μεθόδων ξεπερνάει συχνά αυτή του μαγνητικού συντονισμού παρέχοντας ένα πολύτιμο, φθηνό και εύκολο στη χρήση εργαλείο για την αξιολόγηση μιας πλειάδας παθήσεων, όπως η μυοκαρδίτιδα, η καρδιακή ανεπάρκεια, η καρδιοτοξικότητα από χημειοθεραπευτικά και οι βαλβιδοπάθειες. Τέλος η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών όπως η παρακολούθηση των “στοιχείων”-ιχνών του μυοκαρδίου μπορεί να αποδώσει αξιόπιστες πληροφορίες για τη συστολική και διαστολική λειτουργία της αριστεράς κοιλίας».

Ελάχιστου μεγέθους βηματοδότες χωρίς ηλεκτρόδια

Σημαντικές είναι όμως και οι εξελίξεις στον τομέα των εμφυτεύσιμων βηματοδοτών, που με ελάχιστες επεμβατικές πλέον τεχνικές μπορούν να αποκαταστήσουν το φυσιολογικό ρυθμό σε περιπτώσεις βραδυκαρδίας και ανεπάρκειας του αυτόχθονα καρδιακού ρυθμού. «Τα τελευταία χρόνια με την αύξηση των εμφυτεύσιμων βηματοδοτικών συστημάτων έγινε κατανοητό ότι ένας μεγάλος αριθμός επιπλοκών και προβλημάτων προέρχεται από τα βηματοδοτικά ηλεκτρόδια. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των υλικών επέτρεψε τη δημιουργία βηματοδοτών ελάχιστου μεγέθους που μπορούν να εμφυτευτούν απευθείας στην καρδιά χωρίς τη μεσολάβηση βηματοδοτικών ηλεκτροδίων. Μάλιστα οι πρώτες μελέτες “The Micra Transcatheter Pacing Study” και “LEADLESS II” έδειξαν ότι οι συσκευές αυτές μπορούν να εμφυτευτούν με ασφάλεια και να βηματοδοτούν αξιόπιστα κατ’ αντιστοιχία των κλασικών βηματοδοτικών συστημάτων», εξηγεί ο Δημήτριος Τούσουλης.

Αντίστοιχες εξελίξεις υπάρχουν και στον τομέα των απινιδωτικών συστημάτων. Έτσι αυξανόμενο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια τα υποδόρια τοποθετούμενα απινιδωτικά συστήματα έναντι των διαφλεβίως τοποθετούμενων. Ο καθηγητής Τούσουλης σημειώνει ότι «τα συστήματα αυτά, έχει φανεί πως σε ειδικές περιπτώσεις ασθενών, ειδικά σε νεαρότερες ηλικίες, που δεν μπορούν να τοποθετήσουν διαφλέβια απινιδωτικά συστήματα μπορούν να επιτύχουν επιτυχή ανάταξη σε περίπτωση κακοήθων κοιλιακών αρρυθμιών αντίστοιχη με αυτή των διαφλέβιων συστημάτων».

Τους συνέδρους θα απασχολήσει, όμως, και η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων στη νόσο του στελέχους (του κύριου αγγείου της καρδιάς), που φαίνεται να κερδίζει συνεχώς έδαφος ως εναλλακτική της χειρουργικής αντιμετώπισης. «Σε ασθενείς με νόσο στελέχους μικρής ως μέτριας ανατομικής πολυπλοκότητας, η αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent φαίνεται να είναι εξίσου αποτελεσματική με την αορτοστεφανιαία παράκαμψη. Δεν είναι σαφές αν τα αποτελέσματα αυτά ισχύουν και για ασθενείς που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική σε λιγότερο εξειδικευμένα κέντρα ή σε ασθενείς με πιο πολύπλοκη ανατομία», εξηγεί ο κ. Τούσουλης, Διευθυντής της Α' Καρδιολογικής Κλινικής και του Ομώνυμου Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι μελέτες EXCEL και  NOBLE έδειξαν συγκρίσιμα αποτελέσματα στη θνητότητα αλλά όχι εφάμιλλα στις μακροπρόθεσμες επιπλοκές και στην ανάγκη νέας επαναιμάτωσης, προσφέροντας μια αξιόπιστη εναλλακτική στους ασθενείς με νόσο στελέχους, οι οποίοι πλέον θα μπορούν σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο τους να επιλέξουν τη μέθοδο αντιμετώπισής τους.

Τέλος, από τις εργασίες του “Cardio Athena 2018” δεν θα μπορούσε να λείψει και η αναφορά στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, καθώς πρόσφατη μελέτη της Α' Καρδιολογικής Κλινικής και του Ομώνυμου Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε ότι, η  χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να είναι εξίσου επιζήμια για την καρδιά με το κανονικό κάπνισμα. «Η μελέτη επιβεβαιώνει αρχικά ευρήματα πως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι λιγότερο επιβλαβή από τα κλασικά τσιγάρα αλλά όχι αβλαβή και ο τελικός στόχος  αυτών που ατμίζουν πρέπει να είναι η πλήρης διακοπή», υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Χαράλαμπος Βλαχόπουλος.

Όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα, «το συνέδριο αποτελεί μία προσπάθεια ενίσχυσης της ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με τη διάγνωση, την πρόληψη και τη θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων, μέσω διαλέξεων, στρογγυλών τραπεζιών και δορυφορικών συμποσίων, σε επίπεδο τόσο καθημερινής κλινικής πράξης όσο και προωθημένης έρευνας», εξηγεί ο πρόεδρος του “Cardio Athena 2018”, Καθηγητής, Διευθυντής της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών - Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο», Δημήτριος Τούσουλης.

Για το λόγο αυτό έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν από το εξωτερικό οι:

- Charalampos Antoniades, επίκουρος καθηγητής Καρδιαγγειακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης,

- Lina Badimon, καθηγήτρια, διευθύντρια του Κέντρου Καρδιαγγειακής Έρευνας στη Βαρκελώνη και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας,

- Filippo Crea, καθηγητής, διευθυντής του Τμήματος Καρδιαγγειακών και Επιστημών Θώρακος του Ιδρύματος “A. Gemelli”, Καθολικό Πανεπιστήμιο της Ιερής Καρδιάς στη Ρώμη,

- Thomas F.Lüscher, καθηγητής Καρδιολογίας στο Νοσοκομείο “Royal Brompton and Harefield Hospital Trust”, στο Κολέγιο Imperial του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, εκδότης του The European Heart Journal.

Η τελετή έναρξης του “Cardio Athena 2018” θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, 2 Μαρτίου, ώρα 20:30 μ.μ., στην αίθουσα «Ιλισός» του ξενοδοχείου Divani Caravel .

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα απονεμηθούν τα βραβεία: Αριστείας Φοιτητή, Νοσηλευτή, Νέου Ερευνητή και των 5 καλύτερων δημοσιεύσεων. Επίσης, το Βραβείο Εξαίρετης Κοινωνικής Δράσης  θα απονεμηθεί στον Ομότιμο Καθηγητή, Ευτύχιο Βορίδη, το  Βραβείο Διακεκριμένου Ευρωπαίου Καρδιολόγου Ερευνητή,  στην καθηγήτρια Καρδιολογίας, αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, Lina Badimon, ενώ τιμητικές πλακέτες θα απονεμηθούν στους πρώην Διευθυντές της Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητές Παύλο Τούτουζα και Χριστόδουλο Στεφανάδη. Η τελετή έναρξης του Cardio Athena 2018 θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση του βιβλίου «60 χρόνια Α΄ Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών» από τους Ε. Βορίδη, Π. Τούτουζα, Χ. Στεφανάδη, Δ.Θ. Κρεμαστινό και Χ. Πίτσαβο.