Βρογχικό Άσθμα: Μια νόσος που μπορεί να ελεγχθεί

Της Σοφίας Νέτα

Σήμερα υπολογίζεται ότι 500.000 περίπου Έλληνες πάσχουν από βρογχικό άσθμα, πάνω από το 40% των ασθενών θεωρούν ότι το άσθμα τους δεν ελέγχεται καλά, ενώ πάνω από το 50% δηλώνουν περιορισμούς στη φυσική τους δραστηριότητα.

Το βρογχικό άσθμα είναι μια από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού. Περίπου 300 εκατομμύρια άτομα πάσχουν σε όλο τον κόσμο και η συχνότητά του έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαίτερα στα παιδιά. Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι μισό εκατομμύριο παιδιά και ενήλικες έχουν άσθμα.

Δικαιολογημένα, λοιπόν, το άσθμα χαρακτηρίζεται μία από τις σύγχρονες επιδημίες που έχουν εμφανιστεί στον κόσμο, με οδυνηρές συνέπειες σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.

Σε πρόσφατη μελέτη που έγινε στην Ελλάδα, φάνηκε ότι το 43% των ασθενών θεωρούν ότι το άσθμα τους δεν ελέγχεται καλά, πάνω από το 50% δηλώνουν περιορισμούς στη φυσική τους δραστηριότητα, ενώ 20-30% δηλώνουν περιορισμούς στις κοινωνικές τους δραστηριότητες.

Με την κατάλληλη ωστόσο φαρμακευτική αγωγή, το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, έτσι ώστε ο ασθενής να ζει μια φυσιολογική ζωή χωρίς συμπτώματα και χωρίς περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

Το άσθμα είναι μια νόσος που επηρεάζει όχι μόνο το κοινωνικό σύνολο, αλλά και επιβαρύνει οικονομικά τις υπηρεσίες υγείας. Στοιχεία από διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι το μέσο ετήσιο κόστος του άσθματος στην Ευρώπη ανέρχεται περίπου στα 17,7 δις ευρώ!! Το κόστος αυτό αφορά, κατά κύριο λόγο, δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης, ενώ η φαρμακευτική θεραπεία αντιπροσωπεύει ένα μικρό μέρος του συνολικού κόστους.

Το κόστος αντιμετώπισης της πάθησης στη χώρα μας φαίνεται να αγγίζει τα 88 εκατ. ευρώ. Απαιτείται λοιπόν έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική παρέμβαση στο άσθμα, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, τον έλεγχο της νόσου και την ελάττωση του κόστους υγείας.

Στις 5 Μαΐου εγκαινιάστηκε στο Γ.Ν.Ν.Θ.Α. Σωτηρία το Κέντρο Άσθματος, μια πρωτοβουλία του Νοσοκομείου Σωτηρία η οποία αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στην καλύτερη αντιμετώπιση και ενημέρωση των ασθματικών ασθενών, προσφέροντας πλήρη και εξειδικευμένη κάλυψη των αναγκών τους σε έναν άρτια εξοπλισμένο χώρο.

Στο Κέντρο Άσθματος υπάρχει πλέον η δυνατότητα περαιτέρω ενδελεχούς ελέγχου των ασθματικών ασθενών με ειδικές εξετάσεις, ενώ εντός του λειτουργεί επίσης τμήμα βραχείας θεραπείας όπου χορηγούνται νεότερα ρυθμιστικά φάρμακα, όπως για παράδειγμα μια καινοτόμος θεραπευτική προσέγγιση, που στοχεύει την ανοσοσφαιρίνη E (IgE), το υποκείμενο αίτιο του καταρράκτη της φλεγμονής που προκαλεί την εκδήλωση των κρίσεων και των συμπτωμάτων του άσθματος.

Τέλος, στο Κέντρο Άσθματος λειτουργεί σχολείο άσθματος στο οποίο μικρές ομάδες ασθενών και των οικογενειών τους ενημερώνονται για το άσθμα, τα αίτια που το προκαλούν και τούς σωστούς τρόπους αντιμετώπισης.

Για ραντεβού στο ιατρείο άσθματος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν το τηλέφωνο 1535 καθώς και το τηλέφωνο 210 7763666. Για το σχολείο άσθματος ισχύουν τα τηλέφωνα 210 7763666 και 210 7781720.

Ιατροί Κέντρου Άσθματος: Νίκη Γεωργάτου, Μίνα Γκάγκα, Ελευθέριος Ζέρβας, Πέπη Μιχαλοπούλου, Πέτρος Μπακάκος, Χάρη Μπιτσάκου, Γεωργία Παυλάκου
Νοσηλεύτρια: Γιώτα Ντούλια Γραμματεία: Ελένη Μωραΐτου

Η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος 2008, χορηγός και οργανώτρια της οποίας είναι η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα (Global Initiative for Asthma, GINA), πραγματοποιείται στις 6 Μαΐου 2008, ως συνεργασία μεταξύ ομάδων ιατρών και εκπαιδευτών για το άσθμα, προκειμένου να αυξηθεί η επίγνωση για το άσθμα και να βελτιωθεί η καταπολέμηση της ασθένειας παγκοσμίως.

Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Άσθματος για το 2008 είναι: ‘Μπορείς να Ελέγξεις το Άσθμα Σου’. Οι φετινές εκδηλώσεις εστιάζονται και φέτος στο αισιόδοξο θέμα που είχε παρουσιαστεί στην Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος 2007, δίνοντας έμφαση στον έλεγχο του άσθματος όπως καθορίζεται στις τελευταίες εκδόσεις των κατευθυντήριων οδηγιών της GINA.

Ο έλεγχος του άσθματος αποτελεί το στόχο της θεραπείας και μπορεί να επιτευχθεί στην πλειονότητα των ασθενών που πάσχουν από άσθμα, με την κατάλληλη διαχείριση. Ένα άτομο ελέγχει το άσθμα του όταν:

• Δεν έχει καθόλου (ή έχει ελάχιστα) συμπτώματα άσθματος.
• Δεν ξυπνάει τη νύχτα λόγω του άσθματος.
• Δεν έχει (ή έχει ελάχιστη) ανάγκη να χρησιμοποιήσει φάρμακα ‘ανακούφισης’.
• Μπορεί να κάνει τις συνηθισμένες σωματικές δραστηριότητες και ασκήσεις.
• Έχει κανονικά (ή σχεδόν κανονικά) αποτελέσματα εξετάσεων όσον αφορά τη λειτουργία των πνευμόνων [Μέγιστη Εκπνευστική Ροή (PEF) και Ταχέως Εκπνεόμενος Όγκος Αέρος στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV₁)].
• Δεν έχει καθόλου (ή έχει πολύ σπάνιες) κρίσεις άσθματος.

Στην Παγκόσμια Στρατηγική Διαχείρισης και Πρόληψης Άσθματος της GINA καθορίζεται ένα πλάνο για την επίτευξη και διατήρηση ελέγχου του άσθματος. Το πλάνο αυτό εμπεριέχει τέσσερις αλληλοσχετιζόμενες προϋποθέσεις για τη θεραπεία:

• Ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ ασθενούς και ιατρού.
• Αναγνώριση και μείωση της έκθεσης σε παράγοντες κινδύνου.
• Αξιολόγηση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση του άσθματος.
• Διαχείριση ασθματικών εξάρσεων.

Με τη στρατηγική αυτή το άσθμα αντιμετωπίζεται βήμα προς βήμα για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί ο έλεγχος της ασθένειας. Η φαρμακευτική αγωγή αυξάνεται όταν το άσθμα δεν είναι υπό έλεγχο και μειώνεται σταδιακά μόλις επιτευχθεί και διατηρηθεί ένας καλός έλεγχος για μια χρονική περίοδο.

Η εστίαση της Παγκόσμιας Ημέρας Άσθματος 2008 στο θετικό μήνυμα ‘Μπορείς να Ελέγξεις το Άσθμα Σου’ θα παροτρύνει κυβερνήσεις, ιατρούς, ασθενείς και το ευρύ κοινό να εργαστούν μέσα στο πλαίσιο των δικών τους συστημάτων υγείας για να βελτιώσουν τον έλεγχο του άσθματος.

Οι δραστηριότητες της Παγκόσμιας Ημέρας Άσθματος 2008, πολλές από τις οποίες θα στοχεύουν στην αναγνώριση και χρήση ευκαιριών για τη βελτίωση του ελέγχου του άσθματος, θα καθοριστούν από κάθε χώρα.

Ορισμένα παραδείγματα είναι:

• Αφίσες, πίνακες διαφημίσεων, αυτοκόλλητα, άρθρα εφημερίδων και ραδιοφωνικές διαφημίσεις που να προβάλλουν το μήνυμα ‘Μπορείς να Ελέγξεις το Άσθμα Σου’ και τους τρόπους επίτευξης του ελέγχου του άσθματος
• Μουσικές συναυλίες για την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος 2008 με εμφανίσεις από ανθρώπους της περιοχής που πάσχουν από άσθμα, οι οποίοι θα παίζουν ξύλινα και χάλκινα πνευστά όργανα
• Απονομή βραβείων για καλλιτεχνικές δημιουργίες, αθλητικούς διαγωνισμούς και επιτεύγματα που συντελέστηκαν με τη σωστή αντιμετώπιση του άσθματος
• Κλινικές και ιατρικές εκθέσεις για να επιστήσουν την προσοχή στο άσθμα και να παρέχουν πληροφορίες για την επίτευξη και διατήρηση του ελέγχου του άσθματος.

Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος το 1998 γιορτάστηκε σε περισσότερες από 35 χώρες σε συνδυασμό με την πρώτη Παγκόσμια Διάσκεψη Άσθματος, που έλαβε χώρα στη Βαρκελώνη της Ισπανίας. Έκτοτε η συμμετοχή αυξάνεται σε κάθε Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος, και η ημέρα αυτή έχει γίνει μια από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για το άσθμα παγκοσμίως.

Η GINA προτρέπει τους ανθρώπους και τις ομάδες που οργανώνουν δραστηριότητες για την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος να υποβάλουν τα σχέδιά τους προς δημοσίευση στα Κεντρικά Γραφεία της Παγκόσμιας Ημέρας Άσθματος και στην ιστοσελίδα της GINA ( http://www.ginasthma.org/WADInYourCountry.asp).

Αυτό μπορεί να γίνει μέσω του εντύπου πληροφόρησης που θα βρείτε στη διεύθυνση http://www.ginasthma.org/ActivityForm.asp.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος 2008:

http://www.ginasthma.org/WADIndex.asp

Συμβουλές και πηγές για την οργάνωση δραστηριοτήτων για την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος:

http://www.ginasthma.org/ActivityPlanning.asp

Πληροφορίες για τα ΜΜΕ σχετικά με την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος:

http://www.ginasthma.org/Pressroom.asp

Επιστημονικές/ ιατρικές πληροφορίες για την εκπαίδευση, την πρόληψη και τη διαχείριση του άσθματος:

Μπορείτε να κατεβάσετε τις κατευθυντήριες οδηγίες της GINA καθώς και άλλα έγγραφα που είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση http://www.ginasthma.org/GuidelinesResources.asp