Σωτήρης Τσιόδρας: Πώς νικήσαμε τον κορωνοϊό

Τις κινήσεις που οδήγησαν σε υποδειγματικό έλεγχο της επιδημίας κορωνοϊού στην Ελλάδα, παρουσίασε την Τρίτη ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας.

Στην τελευταία επίσημη ενημέρωση και κάνοντας έναν, κατά κάποιο τρόπο, απολογισμό, ο καθηγητής περιέγραψε το ιστορικό της κρίσης:

Στις αρχές Ιανουαρίου έγινε η πρώτη αναφορά για τον ιό στην συνάντηση των επιστημόνων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) . Όταν αναφέρθηκαν στον νέο ιό σαν μια πιθανή σημαντική απειλή, αντιμετώπισαν κάποια σκληρή κριτική, διότι πράγματι τα έως τότε λίγα δεδομένα δεν αρκούσαν για να τεκμηριωθεί μία σοβαρή για τον κόσμο απειλή.

Όλον αυτό τον καιρό οι ειδικοί παρέμειναν άγρυπνοι περιμένοντας, παρακολουθώντας τις εξελίξεις και την προσπάθεια για όσο το δυνατόν καλύτερη προστασία του πληθυσμού σε ένα σωρό μεγάλες μάχες. Όπως για την προμήθεια προστατευτικού εξοπλισμού, τον "πόλεμο για τις μάσκες", όπως χαρακτηριστικά τον ονόμασε το αμερικανικό δίκτυο CNN, την ενίσχυση του εργαστηριακού ελέγχου, την ενίσχυση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, την προμήθεια φαρμάκων με τα έως τότε δεδομένα.

Η επιστημονική Επιτροπή ανέλυε τις εξελίξεις και εισηγούταν εν μέσω αβεβαιότητας τις καλύτερες δυνατές περαιτέρω παρεμβάσεις, τους θεραπευτικούς αλγορίθμους, τα μέτρα προστασίας για την κοινότητα, για τους αγαπημένους μας, για τις ευπαθείς ομάδες.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα, η Ελλάδα κατάφερε, με την υπομονή όλων μας, να περάσει αυτή την πρώτη φάση του ιού. Να επιπεδώσει και να μειώσει την καμπύλη της επιδημίας, με συγκριτικά πολύ λιγότερες απώλειες από άλλες πολύ περισσότερο "έτοιμες" υγειονομικά χώρες.

Καταλυτική ήταν η συμμετοχή του κόσμου σε αυτή την επώδυνη και φιλότιμη προσπάθεια. Οι αριθμοί δείχνουν πως το επώδυνο απαγορευτικό (lockdown), οδήγησε σε μείωση κατά 80% της διασποράς του ιού και αυτή ήταν η κύρια αιτία που δεν θρηνήσαμε περισσότερες απώλειες.

Μελέτες

Τα αποτελέσματα φαίνεται πως είναι κοντά στους πραγματικούς αριθμούς με τα έως τώρα δεδομένα από αρχικές μελέτες αντισωμάτων. Εν αναμονή των τελικών αποτελεσμάτων, ο καθηγητής αναφέρθηκε σε προκαταρκτικά αποτελέσματα από δυο μελέτες.

• Μια μελέτη που αφορά εθελοντές αιμοδότες και διεξάγεται από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και την ομάδα των κ.κ. Κατσίβελα και Σταμούλη, μέχρι τώρα έχει εξετάσει δείγματα από 3.400 αιμοδότες και βρήκε έως σήμερα 24 θετικά, δηλαδή το 0,7%. Αναμένεται να ολοκληρωθεί η μελέτη ακόμα 6.600 αιμοδοτών, ώστε να έχουμε έναν αριθμό κοντά στις 10.000.
• Σε δεύτερη μελέτη που μελετά δείγματα από εναπομείναντες ορούς, αφορά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο και διενεργείται από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με συντονιστή τον καθηγητή κύριο Χατζηχριστοδούλου σε συνεργασία με άλλα Πανεπιστήμια της χώρας, από 2.569 εξετασθέντα δείγματα έως σήμερα είχαμε 9 θετικά δείγματα, δηλαδή ποσοστό 0,35%.

Με βάση τα αρχικά αυτά αποτελέσματα, πολύ λιγότερο από το 1% του πληθυσμού μολύνθηκε.

Θάνατοι

Ο κ. Τσιόδρας αναφέρθηκε και σε μία ακόμη επιτυχία της Ελλάδας. Όπως είπε, σήμερα έχουν συνολικά καταγραφεί 173 θάνατοι.

Με το καλύτερο δυνατό σενάριο σχετικά με τη θνητότητα του ιού, δηλαδή ένα 0,55% και χωρίς τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, δηλαδή μια μείωση των επαφών του πληθυσμού περίπου 10%, ο αριθμός των θανάτων θα είχε μια μέση τιμή 13.685 θανάτους.

Με μια μείωση των επαφών κατά 20% θα ήταν 7.015 θάνατοι.

Στις 26 Μαΐου, στην Ελλάδα μας καταγράφονταν συνολικά 16 θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμού έναντι 815 στο Βέλγιο, 574 στην Ισπανία, πάντα ανά εκατομμύριο πληθυσμού, 555 στο Ηνωμένο Βασίλειο και 544 ανά εκατομμύριο πληθυσμού στην Ιταλία.

Αν είχαμε αντίστοιχα περίπου 500 θανάτους ανά εκατομμύριο, θα αναμέναμε περίπου 5.400 θανάτους.

Αντισώματα

Ο κ. Τσιόδρας υπογράμμισε πως τα αντισώματα δίνουν επιστημονική σιγουριά, καθώς με αυτά βλέπουμε αν ισχύουν τα στοιχεία που παρουσιάζονται.

Τα τελευταία δεδομένα αυτής της εβδομάδας που περνάμε ήπια τη νόσο, ανεβάζουν ικανό αριθμό αντισωμάτων. Άρα θα περιμέναμε να δούμε κάποια παραπάνω ποσοστά αντισωμάτων στο γενικό μας πληθυσμό.

Αυτό που εκτιμήσαμε με τη σωστή μας επιτήρηση - είπε - επιβεβαιώνεται και με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις των αντισωμάτων. 

Οι συνωστισμοί στις πλατείες δεν ανέβασαν τον δείκτη μετάδοσης του ιού "R", διότι τον είχαμε κατεβάσει πολύ χαμηλά. Ο ιός είχε κατέβει σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα και αυτή ήταν η επιτυχία όλων μας.

Αυτές οι συναθροίσεις ευτυχώς έγιναν σε μια περίοδο που δεν κυκλοφορούσε εκτεταμένα ο ιός. Με το άνοιγμα του τουρισμού, ωστόσο, μπορεί να έρθει και περισσότερος ιός από τις έξω χώρες.

Για αυτό, θα χρησιμοποιηθούν και θα εξετάζονται τα ισχυρά επιδημιολογικά κριτήρια και θα παραμένουμε σε επαγρύπνηση.  Όποιος έχει συμπτώματα θα ελέγχεται, θα απομονώνεται, ώστε να περιορίζονται οι κύκλοι μετάδοσης του ιού.