Καρδιακή νόσος: Η γνώση σώζει ζωές

Της Σοφίας Νέτα

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς, στις 28 Σεπτεμβρίου, έχει ένα βασικό μήνυμα: Πρόληψη-πρόληψη-πρόληψη!

Μόνο η μείωση της καθημερινής κατανάλωσης 3 γραμμαρίων αλατιού την ημέρα συνεπάγεται 20% μείωση των θανάτων από εγκεφαλικά και πάνω από 15% μείωση των θανάτων από καρδιοπάθειες!

Στη σημασία του να γνωρίζει κάποιος τους παράγοντες κινδύνου και μετά από εξετάσεις να ενημερώνεται για το βαθμό επικινδυνότητας να αναπτύξει καρδιαγγειακή νόσο, αναφέρθηκαν σε συνέντευξη τύπου ο καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ ‘Αττικόν’ και Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Δ.

Κρεμαστινός, ο καθηγητής καρδιολογίας/παθολογίας και τ. Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Χ. Μπουντούλας και ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Κορίνθου Β.

Πυργάκης.

Η γνώση είναι δύναμη

Ο Πρόεδρος της ΕΚΕ τόνισε πως η γνώση είναι δύναμη. Και στην περίπτωση των καρδιαγγειακών παθήσεων στην κυριολεξία σώζει ζωές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας οι καρδιοπάθειες και τα εγκεφαλικά προκαλούν περισσότερους από 1 θάνατο κάθε 2 δευτερόλεπτα παγκοσμίως.

Είναι όσοι θάνατοι προκαλούν μαζί το AIDS, η φυματίωση, η ελονοσία, ο διαβήτης, όλες οι μορφές καρκίνου και οι χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις.

Η υψηλή πίεση είναι ο μεγαλύτερος αυτόνομος παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά και σήμερα επηρεάζει περισσότερους από 1 δισεκ. ανθρώπους παγκοσμίως. Εκτιμάται πως έως το 2025 περισσότεροι από 1,5 δισεκ. άνθρωποι ή το 1/3 των ενηλίκων πάνω από 25 χρονών θα έχει υπέρταση.

Η συστολική (μεγάλη) πίεση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 120 mmHg και η διαστολική (μικρή) τα 80 mm/Hg.

Για να διαγνωστεί η υπέρταση χρειάζεται συνεχής καταγραφή της πίεσης επί ένα εικοσιτετράωρο με ειδικό μηχάνημα (Holter). Όλοι πρέπει ιδιαιτέρως να προσέξουμε την κατανάλωση αλατιού. 3 γρ. μείωση από την καθημερινή πρόσληψη αλατιού συνεπάγεται 20% μείωση των θανάτων από εγκεφαλικά και πάνω από 15% μείωση των θανάτων από καρδιοπάθειες.

Ο κ. Κρεμαστινός επεσήμανε πως ‘μπορούμε και πρέπει οι ίδιοι να κάνουμε πολλά για τον εαυτό μας, για την καρδιά μας. Πρέπει όμως κι η Πολιτεία να υιοθετήσει νομοθετικές ρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σ' έναν άλλο τρόπο ζωής.

Σε αλλαγή του τρόπου που εργάζεται, κινείται, ασκείται και διατρέφεται ο σύγχρονος Έλληνας. Για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται μία μικρή επανάσταση σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο...’ κατέληξε ο καθηγητής.

Από την πλευρά του ο κ. Μπουντούλας τόνισε ότι το παθητικό κάπνισμα προκαλεί ταχύτατη αύξηση (εντός 30 λεπτών)της συγκολλητικότητας των αιμοπεταλίων, δυσλειτουργία του ενδοθηλίου, σκλήρυνση των αγγείων, αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης.

Όλες αυτές οι μεταβολές αυξάνουν την πιθανότητα για την εμφάνιση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Κατά συνέπεια, αν κάποιος πάει για φαγητό σε εστιατόριο που καπνίζουν, αυξάνει τις πιθανότητες του να πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους κλειστούς χώρους θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες άτομα σε καθημερινή βάση να μην εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα.

Απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους κλειστούς χώρους θα έχει επίσης ως αποτέλεσμα την ταχεία ελάττωση του αριθμού των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου.

Τα παραπάνω αποτελέσματα έχουν διαπιστωθεί από πολλές μελέτες που προέρχονται και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού (Ευρώπη και Αμερική).

Αναφέρεται χαρακτηριστικά, μελέτη από μία πόλη του Κολοράντο(ΗΠΑ) όπου μετά την απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους του δημόσιους κλειστούς χώρους ο αριθμός των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου το έτος μετά την απαγόρευση ελαττώθηκε στα 187 ανά 100.000 κατοίκους σε σχέση με τα 257 που ήταν το έτος αμέσως πριν την απαγόρευση.

Απεναντίας, σε μία άλλη πόλη του Κολοράντο που απέχει περίπου 70 χλμ. από την πόλη όπου είχε απαγορευθεί το κάπνισμα, στην οποία όμως δεν υπήρχε νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους κλειστούς χώρους, καμία ελάττωση του αριθμού των εμφραγμάτων δεν παρατηρήθηκε κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

Προληπτικά μέτρα

Αναφερόμενος στα προληπτικά μέτρα ο κ. Πυργάκης επεσήμανε ότι είναι πιο αποτελεσματικά όταν απευθύνονται στους Ασθενείς Υψηλού Κινδύνου οι οποίοι είναι:

1. Ασθενείς με τεκμηριωμένη Στεφανιαία Νόσο, Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, Ανεύρυσμα Αορτής ή Περιφερική Αποφρακτική Αρτηριοπάθεια.

2. Ασυμπτωματικοί ασθενείς που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης Αθηροσκληρυντικής Καρδιαγγειακής Νόσου λόγω ύπαρξης:

• πολλαπλών παραγόντων κινδύνου που έχουν σαν αποτέλεσμα πιθανότητα > 5% ανάπτυξης θανατηφόρου καρδιαγγειακού επεισοδίου στην δεκαετία
• σημαντικά αυξημένων επιπέδων μεμονωμένων παραγόντων κινδύνου (Χοληστερίνη > 320 mgr/dl , LDL > 240 mgr/dl, Αρτηριακή Πίεση > 180/110 mmHg)
• Σακχαρώδη Διαβήτη
• Οικογενειακού Ιστορικού πρωίμου Αθηροσκληρυντικής Νόσου

Αφού γίνει η εκτίμηση του συνολικού κινδύνου πρέπει να λαμβάνονται τα ακόλουθα πρακτικά μέτρα

• Διακοπή του Καπνίσματος όλων των προϊόντων καπνού
• Υγιεινή Διατροφή

- ποικιλία τροφών και ρύθμιση θερμίδων για διατήρηση ιδεώδους Σωματικού Βάρους

- ενθάρρυνση κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, μαύρου ψωμιού, γαλακτοκομικών με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ψαριών, άπαχου κρέατος

- λήψη ιχθυελαίων και Ω3 λιπαρών οξέων

- περιορισμός κατανάλωσης κεκορεσμένων λιπών και αντικατάστασή τους με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα

• Σωματική Άσκηση (τουλάχιστον 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας)
• Απώλεια Σωματικού Βάρους ( BMI στόχος < 25 Kgr/m2 Περιφέρεια Μέσης < 102 cm για τους άνδρες και 88 cm για τις γυναίκες)
• Καλή ρύθμιση της Αρτηριακής Πίεσης με Υγιεινοδιαιτητικά μέτρα και αντιυπερτασικά φάρμακα (ΑΠ στόχος < 140/90 mmHg σε όλα τα άτομα < 130/80 mmHg στους Διαβητικούς)
• Αντιμετώπιση της Δυσλιπιδαιμίας με Υγιεινοδιαιτητική Αγωγή και Υπολιπιδαιμικά Φάρμακα (Στατίνες)

- Γενικά : Ολ. Χοληστερίνη στόχος < 190 mgr/dl LDL < 115 mgr/dl

- Ασθενείς Υψηλού κινδύνου (> 5%) Χολ < 175 LDL < 100

• Καλή ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη με Υγιεινοδιαιτητική αγωγή και φάρμακα

- Gl-νηστείας στόχος : < 110 mgr/dl Γλυκοζιωμένη Hb στόχος < 6.1 %

• Προφυλακτική χρήση διαφόρων Φαρμάκων (Ασπιρίνη ή άλλα Αντιαιμοπεταλιακά, Αντιπηκτικά, β-Αναστολείς, ΑΜΕΑ)