To 60% των εμφραγματιών στη χώρα μας πεθαίνει πριν φτάσει στο νοσοκομείο

Της Σοφίας Νέτα

Παρά τις ραγδαίες εξελίξεις στο χώρο της επιστήμης τα καρδιαγγειακά νοσήματα εξακολουθούν να αποτελούν το νούμερο ένα κίνδυνο για τους ανθρώπους.

Ιδιαίτερα το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου κάνει πραγματική θραύση στη Δύση, έχοντας μάλιστα πολύ υψηλή θνητότητα: 49% στους άνδρες και 51% στις γυναίκες μέσα σε ένα μήνα. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η πλειοψηφία των θανάτων (ποσοστό 60%) από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει πριν ο ασθενής φτάσει στο νοσοκομείο! Μάλιστα, ο κίνδυνος προνοσοκομειακού θανάτου είναι μεγαλύτερος για τους νεώτερους ασθενείς, αν και τα τελευταία χρόνια η νοσοκομειακή θνητότητα έχει μειωθεί θεαματικά, τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρώπη, φθάνοντας το 7%.

Τα τελευταία χρόνια έχουν συντελεστεί τεράστιες πρόοδοι τόσο στην επεμβατική όσο και στη συντηρητική - φαρμακευτική αγωγή των ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα, γεγονός που μεταφράζεται σε 'εξοικονόμηση' χιλιάδων ανθρώπινων ζωών παγκοσμίως.

Επιπλέον η σταδιακή αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος και η περαιτέρω εξέλιξη στην φαρμακολογία και την επεμβατική καρδιολογία υπόσχονται ακόμα καλύτερα αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον.

Τα παραπάνω ανέφεραν σε συνέντευξη τύπου ο Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής της Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ 'Αττικόν', ο Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας κ. Δ.Θ. Κρεμαστινός, ο Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.

Κορίνθου και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας κ. Β. Ν. Πυργάκης και ο Καθηγητής-Ακαδημαϊκός (αντ. μελ.), Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών και τ. Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας κ.

Χ. Μπουντούλας με αφορμή το 29ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο που πραγματοποιείται 30 Οκτωβρίου-2 Νοεμβρίου στην Αθήνα (ξενοδοχείο Ηilton).

Παρέμβαση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας

Αναφερόμενος στο ρόλο της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, ο πρόεδρος, καθηγητής κ. Δ. Κρεμαστινός τόνισε ότι η παρέμβαση της προς το Υπουργείο Υγείας τα τελευταία δύο χρόνια ήταν:

Αναγνώριση του κυρίαρχου ρόλου των Επιστημονικών Εταιρειών και φυσικά της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Ε.Κ.Ε) και θεσμοθέτησή της ως επίσημου Συμβούλου της Πολιτείας σε Επιστημονικά, Εκπαιδευτικά και Επαγγελματικά ζητήματα που αφορούν στην Καρδιολογία.

Υπό τις σημερινές συνθήκες, προτείναμε θεσμοθέτηση της συμμετοχής εκπροσώπου της Ε.Κ.Ε. στα Συμβούλια Κρίσεων, τις Επιτροπές Εξετάσεων Ειδικότητας Καρδιολογίας και στις Επιτροπές του ΚΕΣΥ που ασχολούνται με θέματα Καρδιολογικού ενδιαφέροντος.

Ειδικότερα για το θεσμό των εξετάσεων προτείναμε τη θεσμοθέτηση Πανελλήνιων ενιαίων εξετάσεων για κάθε ειδικότητα ξεχωριστά και φυσικά για την Καρδιολογία.

Καθιέρωση υποχρεωτικού Follow up των ασθενών, με ονοματεπώνυμο και τηλέφωνο των ασθενών των ιδιωτικών και δημόσιων νοσοκομείων (καταγραφή στοιχείων), ούτως ώστε να διεξάγεται υπεύθυνα η θεραπεία των ασθενών.

Κατάρτιση ενιαίου εκπαιδευτικού προγράμματος ειδικευομένων και κωδικοποίηση των απαραίτητων γνώσεων που πρέπει να αποκτηθούν (Core Syllabus), καθώς και καθιέρωση μητρώου πράξεων τις οποίες πρέπει ο εκπαιδευόμενος να εκτελέσει κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του.

Τα ανωτέρω να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψιν κατά τη διενέργεια των εξετάσεων ειδικότητας.

Ενίσχυση των Καρδιολογικών Τμημάτων των Δημοσίων Νοσοκομείων, όσον αφορά στον αριθμό των ειδικευμένων και ειδικευομένων ιατρών αλλά και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού αυτών.

Ειδική μέριμνα για τα Νοσοκομεία της Επαρχίας, τα οποία εφημερεύουν καθημερινά (minimum 8 ειδικευμένοι ιατροί ανά Τμήμα) και δημιουργία Αιμοδυναμικών Εργαστηρίων στα μεγαλύτερα από αυτά για έγκαιρη επί τόπου αντιμετώπιση των Οξέων Καρδιακών Συμβαμάτων.

Δημιουργία Δικτύων Νοσοκομείων, συνδεομένων μεταξύ τους (affiliated) με κεντρικό πόλο ένα μεγάλο, για κάλυψη του συνόλου των καρδιολογικών αναγκών όλων των βαθμίδων ανά Περιφέρεια (Αγγειοπλαστική, Ηλεκτροφυσιολογική Μελέτη, Καρδιοχειρουργική κλπ.)

Ανάπτυξη 'Κέντρων Πρωτογενούς Αγγειοπλαστικής' σε στρατηγικά σημεία της χώρας.

Αναγνώριση εξειδικεύσεων στην Καρδιολογία με βάση τα αυστηρά Ευρωπαϊκά πρότυπα καθώς και κατάργηση του νόμου που προβλέπει εξετάσεις για λήψη ειδικότητας ηχωκαρδιογραφίας που σήμερα έχει πρόεδρο. ακτινολόγο.

Κωδικοποίηση και Ανακοστολόγηση των Ιατρικών Πράξεων που αφορούν την ειδικότητα της Καρδιολογίας (ίδιες τιμές σε Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα) που επί χρόνια βρίσκονται καθηλωμένες σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα. Σήμερα τα ασφαλιστικά ταμεία πληρώνουν, τα ίδια υλικά, όταν η ιατρική πράξη γίνεται σε ιδιωτικές κλινικές σε υψηλότερη τιμή κατά 30-40% από ό,τι καταβάλλουν στον ίδιο αντιπρόσωπο όταν η πράξη γίνεται στα κρατικά νοσοκομεία.

Καθιέρωση πλαφόν στις τιμές υλικών που χρησιμοποιούνται στις καρδιολογικές πράξεις και καλύπτονται από τα Ταμεία (πχ. Stents, μπαλόνια), οι οποίες πρέπει να είναι ίδιες για τα Δημόσια και τα Ιδιωτικά Νοσοκομεία.

Καθορισμός των 'Καρδιολογικών αναγκών' σε συνεργασία με τους οικείους Ιατρικούς Συλλόγους σε όλες τις περιοχές της χώρας και περιορισμός της υπερπαραγωγής καρδιολόγων.

Απονομή από τις Ιατρικές Σχολές, με τις νόμιμες για τα Α.Ε.Ι. διαδικασίες, Ακαδημαϊκών τίτλων (π.χ 'Κλινικός Καθηγητής') σε στελέχη Καρδιολογικών Τμημάτων Δημοσίων Νοσοκομείων ή Νοσοκομείων που υποδεικνύει το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και τα οποία επιτελούν σημαντικό εκπαιδευτικό και επιστημονικό έργο.

Καθορισμός maximum αριθμού Συνεδρίων (π.χ. 6 έως 10 ανά έτος) ανά ειδικότητα, τα οποία θα επιτρέπεται στις Φαρμακευτικές Εταιρείες να χρηματοδοτούν. Προσδιορισμός των προς χρηματοδότηση Συνεδρίων Καρδιολογικού ενδιαφέροντος μετά από αξιολόγηση από την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία σε συνεργασία με τον ΕΟΦ.

Κατοχύρωση του δικαιώματος διενέργειας και γνωμάτευσης εξειδικευμένων εξετάσεων Καρδιολογικού ενδιαφέροντος από Καρδιολόγους (π.χ CT Στεφανιογραφία, Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου, CMR).

Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου

Στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου αναφέρθηκε ο κ. Πυργάκης, ο οποίος τόνισε ότι 'ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης αντιμετώπισης του ΟΕΜ αποτελεί η επείγουσα Επαναιμάτωση του ισχαιμούντος μυοκαρδίου, με αποκατάσταση της ροής στην αποφραχθείσα Στεφανιαία αρτηρία.

Η επαναιμάτωση γίνεται είτε με φαρμακευτικό (Θρομβόλυση) ή μηχανικό τρόπο (Αγγειοπλαστική - PCI). Τα αποτελέσματα και των δύο μεθόδων επαναιμάτωσης είναι χρονοεξαρτώμενα. Όσο πιο γρήγορα τόσο περισσότερο μυοκάρδιο διασώζεται'.

Επιπλέον, είπε ο κ. Πυργάκης, για την θρομβόλυση τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται πολύ αποτελεσματικά θρομβολυτικά φάρμακα. Ενέχουν όμως κινδύνους (κυρίως Αιμορραγίες) και έχουν αρκετές αντενδείξεις. Επιτυγχάνουν βατότητα μόνο στο 15-20%, και κανονική ροή στο 40-60% των σχετιζομένων με το έμφραγμα στεφανιαίων αρτηριών.

Η 'Αχίλλειος πτέρνα' της θρομβόλυσης είναι το υψηλό ποσοστό επανέμφραξης του αγγείου (10-15%). Η πρωτογενής Αγγειοπλαστική (PCI) αποκαθιστά κανονική ροή στο 90% των περιπτώσεων, δίνει ανατομικές πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω διαχείριση του ασθενή, και προσφέρει καλύτερα άμεσα και μακροχρόνια αποτελέσματα έκβασης συγκριτικά με την θρομβόλυση (μικρότερη θνητότητα, επανέμφραγμα και Αγγειακό Εγκεφαλικό επεισόδιο).

Από την πλευρά του ο κ. Μπουντούλας, έκανε ιδιαίτερη μνεία για τις βαλβιδοπάθειες και για τους τρόπους αντιμετώπισης τους. Έδωσε μάλιστα και συγκεκριμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται από τους ασθενείς.

Συγκεκριμένα:

Επειδή ορισμένες βαλβιδοπάθειες μπορεί να κληρονομούνται, το οικογενειακό ιστορικό έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί η ίδια βαλβιδοπάθεια που υπάρχει στους γονείς μπορεί να κληρονομηθεί και στα παιδιά..

Πριν από μικροχειρουργικές επεμβάσεις ή πριν από επίσκεψη στον οδοντίατρο, οι ασθενείς με βαλβιδοπάθεια πρέπει να ρωτούν το γιατρό τους αν θα χρειασθεί να πάρουν αντιβιοτικά.

Ασθενείς με βαλβιδοπάθεια, πριν λάβουν ενεργό μέρος στον αθλητισμό, πρέπει να συμβουλευθούν το γιατρό.

Γυναίκες με βαλβιδοπάθεια πρέπει να συμβουλεύονται τον καρδιολόγο πριν μείνουν έγκυες και να παρακολουθούνται από αυτόν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Παράγοντες κινδύνου

Οι ομιλητές αναφέρθηκαν και στους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιοπαθειών οι οποίοι είναι η υπέρταση, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η υπερχοληστερολαιμία. Σε ότι αφορά το κάπνισμα, τόνισαν οι ομιλητές, η Πολιτεία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, έστω και καθυστερημένα, καθώς υιοθετήθηκε η πρόταση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας για απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους από 01/01/2010.

Σε ότι αφορά τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υπερχοληστερολαιμίας το προφίλ ασφαλείας τους είναι πολύ καλό σύμφωνα με τις διεθνείς κλινικές μελέτες τόσο σε ότι αφορά τον αριθμό των ασθενών όσο και τη χρονική διάρκεια.

Πρωταρχικός στόχος της υπολιπιδαιμικής θεραπείας είναι πλέον η μείωση της LDL χοληστερόλης. Τα νεώτερα φάρμακα και οι συνδυασμοί, όπως είναι το INEGY, που χρησιμοποιούνται σήμερα επιτυγχάνουν ένα διπλό στόχο: αφενός τη μεγάλη μείωση της LDL χοληστερόλης και αφετέρου τη διατήρηση υψηλού προφίλ ασφάλειας και ανεκτικότητας από τον ασθενή.

Αντιμετώπιση της υπέρτασης

Ιδιαίτερα ελπιδοφόρα είναι και τα μηνύματα για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, καθώς μια νέα θεραπευτική κατηγορία, οι αναστολείς ρενίνης, με εκπρόσωπο την ουσία αλισκιρένη αναστέλλει το μηχανισμό που οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Η νέα ουσία αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματική είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλα αντιυπερτασικά φάρμακα, παρουσιάζοντας δύο επιπλέον πλεονεκτήματα: εξασφαλίζει ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης πάνω από 24 ώρες ενώ φαίνεται ότι έχει προστατευτική δράση και στα όργανα στόχους (νεφρούς και καρδιά).

Καταλήγοντας, οι ομιλητές αναφέρθηκαν και στα θεαματικά βήματα συνεργασίας που έχουν γίνει μεταξύ της Ελληνικής και Τουρκικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Μια συνεργασία, όπως τόνισε ο κ. Κρεμαστινός, η οποία διευρύνεται φέτος με κοινό Ελληνοτουρκικό Συνέδριο, ενταγμένο στο πρόγραμμα του 29ου Πανελληνίου Καρδιολογικού Συνεδρίου.