Ένας στους τρεις εμφραγματίες εξακολουθεί να καπνίζει!

Της Σοφίας Νέτα

Το κάπνισμα αποτελεί βασικό παράγοντα εκδήλωσης οξέων καρδιακών συμβαμάτων, κυρίως στους νέους ανθρώπους, καθώς το 80% των εμφραγμάτων σε ηλικίες κάτω των 40 οφείλεται αποκλειστικά στην ολέθρια αυτή συνήθεια...

Πολλοί από αυτούς, ωστόσο, παραμένουν προσκολλημένοι στην επικίνδυνη συνήθεια και μετά το πρώτο επεισόδιο. Η συγκεκριμένη συμπεριφορά αυξάνει κατά τρεις φορές τον κίνδυνο να υποστούν ένα νέο έμφραγμα, μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Αυξάνει, επίσης, τον κίνδυνο για αιφνίδιο θάνατο, ανεύρυσμα αορτής και περιφερική αγγειοπάθεια.

Τα παραπάνω ανέφεραν σε συνέντευξη Τύπου οι κ.κ. Αθανάσιος Μανώλης - Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής στο Ασκληπιείο της Βούλας, MD, FACC, FESC, Καθηγητής Καρδιολογίας Emory University USA, όπως και η πνευμονολόγος κα Χριστίνα Γκράτζιου - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και η πνευμονολόγος κα Παρασκευή Κατσαούνου – Λέκτωρ - υπεύθυνες του Ειδικού Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος της Μονάδας Νοσημάτων Θώρακος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ευγενίδειο Θεραπευτήριο και στο Γ.Ν.Α.

Ευαγγελισμός.

Οι επιστήμονες έδωσαν έμφαση στην πρόληψη των καρδιακών νόσων με τη διακοπή του καπνίσματος, λέγοντας ότι η Ελλάδα ανήκει στις πρώτες χώρες παγκοσμίως από πλευράς καπνιστών. Γι’ αυτό, ίσως, δεν μειώνονται τα καρδιαγγειακά επεισόδια, όπως στις άλλες δυτικές χώρες, όπου παρατηρείται σαφής βελτίωση της εικόνας.

Δυστυχώς, οι επεμβατικές μέθοδοι έχουν ατονήσει την όποια προσπάθεια της πρωτογενούς ή δευτερογενούς πρόληψης.

Περαιτέρω, η προσπάθεια απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους σε άλλες χώρες οδήγησε σε σημαντική μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Ειδικότερα, στο Κολοράντο των ΗΠΑ τα καρδιαγγειακά επεισόδια μειώθηκαν κατά 27% μετά την εφαρμογή της απαγόρευσης, ενώ στη Σκωτία μειώθηκαν κατά 17% μέσα σε 18 μήνες.

Η μελέτη

Οι επιστήμονες αναφέρθηκαν στα ευρήματα διεθνούς μελέτης, στην οποία συμμετείχαν και Έλληνες ασθενείς. Από τη μελέτη προκύπτει ότι το 47% των καπνιστών με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου που έλαβαν θεραπεία με βαρενικλίνη, κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα και να παραμείνουν σε αποχή από αυτό κατά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες θεραπείας (εβδομάδες 9-12) σε σχέση με μόλις 13,9% των καπνιστών που έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Η πολυκεντρική, διπλή τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη περιλάμβανε 714 ενήλικες ασθενείς (ηλικίας 35-75 ετών), από 15 χώρες, οι οποίοι κάπνιζαν κατά μέσο όρο 10 ή περισσότερα τσιγάρα ημερησίως, κατά το έτος πριν από την εισαγωγή τους στη μελέτη.

Όλοι οι ασθενείς επιθυμούσαν να διακόψουν το κάπνισμα, αλλά δεν είχαν προσπαθήσει να το κάνουν κατά τους τρεις τελευταίους μήνες και έπασχαν από σταθερή, τεκμηριωμένη καρδιαγγειακή νόσο η οποία είχε διαγνωσθεί περισσότερους από δύο μήνες νωρίτερα.

Η διάγνωση καρδιαγγειακών νόσων βάσει της οποίας κρινόταν η καταλληλότητα των ασθενών περιλάμβανε ιστορικό καρδιακής προσβολής, έναν συγκεκριμένο τύπο χειρουργικής επέμβασης στην καρδιά, θωρακικό άλγος, περιφερική αρτηριακή αγγειακή νόσο και εγκεφαλικό ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο.

Το κύριο τελικό σημείο της μελέτης ήταν το ποσοστό συνεχούς αποχής από το κάπνισμα κατά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες της θεραπείας (εβδομάδες 9-12). Το βασικό δευτερεύον τελικό σημείο της μελέτης ήταν το ποσοστό συνεχούς αποχής από τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες της θεραπείας και καθ’ όλη τη διάρκεια παρακολούθησης χωρίς θεραπεία (εβδομάδες 9-52).

Στο τέλος των 52 εβδομάδων, 19,2% των ασθενών που έλαβαν βαρενικλίνη κατά τη φάση της θεραπείας παρέμειναν σε αποχή, σε σχέση με 7,2% των ασθενών που έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης, ο κος Αθανάσιος Μανώλης - Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής στο Ασκληπιείο της Βούλας, MD, FACC, FESC, Καθηγητής Καρδιολογίας Emory University USA ανέφερε πως ‘Η διακοπή του καπνίσματος σε άτομα χωρίς, αλλά και με στεφανιαία νόσο, μειώνει σημαντικά έως και μηδενίζει τον κίνδυνο σε πέντε χρόνια.

Η πιθανότητα να επωφεληθούν αυξάνεται, χάρη σε συστηματική θεραπεία, όπως δείχνει πρόσφατη διεθνής μελέτη, με ελληνική συμμετοχή. Τα αποτελέσματά της είναι πολύ σημαντικά για τη χώρα μας, αν αναλογιστεί κανείς ότι από τους 20.000 Έλληνες οι οποίοι υφίστανται κάθε χρόνο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, το 70% είναι καπνιστές.’

Αποτελεσματικότητα

Η κα Χριστίνα Γκράτζιου - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, υπεύθυνη του Ειδικού Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος της Μονάδας Νοσημάτων Θώρακος και Κλινικής Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών επεσήμανε ότι τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της βαρενικλίνης, όπως αυτή έχει φανεί στις κύριες μελέτες του προϊόντος.

’Μία σημαντική, όμως, επιπρόσθετη πληροφορία που δίνεται τώρα, είναι ότι σε αυτή τη μελέτη συμμετείχαν ασθενείς με βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό - ασθενείς με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο’ προσθέτει η κα Γκράτζιου.

Το ποσοστό επιτυχίας 47% της βαρενικλίνης έναντι 13,9% του εικονικού φαρμάκου, αλλά και η ασφάλεια χορήγησης σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών είναι ένα πολύ ενθαρρυντικό αποτέλεσμα, αναλογιζόμενοι τον υψηλότερο κίνδυνο θνητότητας λόγω ιατρικού ιστορικού, ηλικίας και χρόνιας καπνιστικής συνήθειας.

Σε σχέση με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και τα Ειδικά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, η κα Γκράτζιου συμπλήρωσε ‘Η κλινική εμπειρία της εφαρμογής προγραμμάτων σε ανάλογη ομάδα ασθενών στην Ελλάδα (184 ασθενείς) από τη Μονάδα Νοσημάτων Θώρακος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποδεικνύει ότι η αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής αγωγής φθάνει το 66%, όταν ακολουθείται βάσει ενός προγράμματος υποστήριξης, όπως εφαρμόζεται στα Ειδικά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος’.

Επιτακτική ανάγκη

Η κα Παρασκευή Κατσαούνου – Λέκτωρ, υπεύθυνη του Ειδικού Ιατρείου του Γ.Ν.Α. Ευαγγελισμός, τόνισε ότι ‘η ιατρική ανάγκη διακοπής του καπνίσματος καθίσταται επίκαιρη και επιτακτική, λόγω της επικείμενης εφαρμογής της νομοθεσίας για την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους.’

Η διακοπή του καπνίσματος είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν γίνεται μεμονωμένα και με ατομική και μόνο προσπάθεια, με αποτελέσματα πολύ χαμηλά (αναφερόμενα ποσοστά 3% έως 5%) και βραχυπρόθεσμα, ακόμη και σε άτομα που δηλώνουν αποφασισμένα.

Τα ποσοστά αυτά αυξάνουν σημαντικότατα στα Ειδικά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος και φτάνουν έως 75% στη Μονάδα Νοσημάτων Θώρακος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ευγενίδειο και τον Ευαγγελισμό, όπου παρέχεται συστηματική και επιστημονική στήριξη.

’To υψηλό αυτό ποσοστό ερμηνεύεται από το πρόγραμμα υποστήριξης, όπως εφαρμόζεται στα Ιατρεία μας, όπου συγκεκριμένα οι καπνιστές ενημερώνονται αναλυτικά, επιστημονικά και υπεύθυνα για τις επιπτώσεις του καπνίσματος και τον τρόπο που το κάπνισμα τους έχει δημιουργήσει σωματική και ψυχική εξάρτηση’.

Αναφερόμενη στον τρόπο λειτουργίας των Ειδικών Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος η κα Κατσαούνου σχολίασε ‘Εφόσον συμφωνηθεί η διακοπή καπνίσματος, γίνονται εξετάσεις για να διαπιστωθεί τυχόν αναπνευστικό πρόβλημα. Περαιτέρω, υπάρχει οργανωμένη ομάδα, η οποία περιλαμβάνει Ιατρική παρακολούθηση και χορήγηση φαρμακευτικής βοήθειας, η οποία αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματική.

Ο ασθενής παρακολουθείται από Ψυχολόγο, ο οποίος βοηθάει τον κάθε καπνιστή ανάλογα με την προσωπικότητά του, να αντιληφθεί με ποιον τρόπο χρησιμοποιεί το κάπνισμα, και από Διαιτολόγο για την αποφυγή λήψης βάρους και την αλλαγή τρόπου ζωής.

Μετά την διακοπή του καπνίσματος, υπάρχει συνεχής παρακολούθηση του ασθενούς και στήριξη από όλη την ομάδα των επιστημόνων, ώστε να παγιωθεί το αποτέλεσμα και να μην υπάρξουν υποτροπές’.

Σχετικά με τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, μπορείτε να καλέσετε την ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας: 800 – 801 80 80 (χωρίς χρέωση).