Αναμένοντας τη μεταμόσχευση - 1.394 ασθενείς πληρώνουν τις παθογένειες του συστήματος

Την φλόγα της ελπίδας προσπαθούν να κρατήσουν αναμμένη περισσότεροι από 1.300 ασθενείς που βρίσκονται σήμερα στη χώρα σε λίστα αναμονής για μια μεταμόσχευση που θα τους σώσει τη ζωή.

Σύμφωνα με αποκλειστικά στοιχεία, μέχρι και τις 5/12/2019, η λίστα των ασθενών από όλα τα νοσοκομεία της χώρας που χρειάζονται μεταμόσχευση ανερχόταν σε 1.218 άτομα. Στο νούμερο αυτό θα πρέπει να προστεθούν επιπλέον 163 ασθενείς από το Λαϊκό και το Ιπποκράτειο που χρειάζονται μεταμόσχευση  ήπατος, καθώς και 23 ασθενείς που περιμένουν μεταμόσχευση καρδιάς. Σύνολο 1.394 ασθενείς έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε μία μεταμόσχευση.

Μολονότι από αρχές του έτους μέχρι και 5/12/2019 οι μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων είχαν φτάσει τις 213 (107 νεφρού, 31 ήπατος, 15 καρδιάς, 0 πνευμόνων, 0 Διπλής Νεφρού Παγκρέατος, 0 Διπλή Νεφρού Ήπατος, 60 από ζώντα δότη νεφρού), αυξημένες έναντι του 2018 που ήταν 172, υπολείπονται σημαντικά από τις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν.

Όσον αφορά στους Δότες Οργάνων, την ίδια περίοδο οι αναφερθέντες εγκεφαλικοί θάνατοι ήταν 90 (108 το 2018, 133 το 2017, 120 το 2016), οι αξιοποιηθέντες ως δότες έφτασαν τους 58 (45 το 2018, 67 το 2017, 51 το 2016) και ο Δείκτης Δωρεάς Οργάνων (δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού) ανήλθε στο 5,3 (4,1 το 2018, 6,1 το 2017 και 4,6 το 2016).

Η εικόνα της ελληνικής υστέρησης απέναντι στη μεταμόσχευση, που αποτελεί τη μόνη λύση για την τελικού σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνεύμονα και την αποτελεσματικότερη για τη νεφρική ανεπάρκεια, δείχνει τρομακτική και απογοητευτική, αν συγκριθεί με το τι συμβαίνει σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, παρόμοιου πληθυσμού. Συγκεκριμένα, το 2018 υπήρξαν μόλις 45 δότες οργάνων στη χώρα μας και έγιναν 172 μεταμοσχεύσεις, όταν σε ευρωπαϊκές χώρες με ανάλογο πληθυσμό, όπως το Βέλγιο και η Πορτογαλία, οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 344 δότες / 1.021 μεταμοσχεύσεις και 344 δότες / 783 μεταμοσχεύσεις.

Το κατακερματισμένο και με κενά στη λειτουργία του σύστημα μεταμοσχεύσεων, η απουσία ενός στρατηγικού σχεδίου, η έλλειψη των κατάλληλων υποδομών, αλλά και η απουσία εμπιστοσύνης των πολιτών στο σύστημα υγείας επιδρούν ανασταλτικά στη δωρεά οργάνων και κρατούν τη μεταμοσχευτική δραστηριότητα στην Ελλάδα σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Επιπρόσθετα, όλες οι μεταμοσχεύσεις σε παιδιά από τη χώρα μας πραγματοποιούνται μόνο στο εξωτερικό, ενώ το ίδιο ίσχυε μέχρι σήμερα και για τις μεταμοσχεύσεις πνεύμονα.

Αλλαγή σελίδας στις μεταμοσχεύσεις 

Τα προαναφερθέντα στοιχεία επιβεβαιώνουν την επιτακτική ανάγκη για την ανοικοδόμηση του τομέα των Μεταμοσχεύσεων και της Δωρεάς Οργάνων στην Ελλάδα. Η αρχή είχε γίνει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, πριν από περίπου έναν χρόνο, με την ανακοίνωση της απόφασης δημιουργίας του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου (ΩΕΜΕΚ), από το Ίδρυμα Ωνάση. Επένδυση που μόλις πριν από μερικές μέρες ξεκίνησε να κατασκευάζεται και η Ελλάδα σε 3,5 χρόνια από τώρα θα αποκτήσει ένα νοσοκομείο αφιερωμένο στις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, προσφέροντας παράλληλα υψηλές υπηρεσίες υγείας στην Παιδοκαρδιολογία και Παιδοκαρδιοχειρουργική.

Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, κ. Αντώνης Παπαδημητρίου, κατά την παρουσίαση της επένδυσης ανακοίνωσε και ένα σύνολο δράσεων για την ανάταξη του συστήματος υγείας, με κομβικής σημασίας εκείνη της εκπόνησης Εθνικού Σχεδίου για τις Μεταμοσχεύσεις: "Εξασφαλίζοντας τη συναίνεση της Πολιτείας, στηρίζουμε και αναθέτουμε την εκπόνηση ενός Εθνικού Σχεδίου Μεταμοσχεύσεων από ομάδα επιστημόνων του London School of Economics, με επικεφαλής τους διακεκριμένους καθηγητές Ηλία Μόσιαλο και Βασίλη Παπαλόη. Η ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα για τη χαρτογράφηση της ελληνικής κατάστασης, τα συμπεράσματα της οποίας αναμένεται να δημοσιευτούν και να διατεθούν στην ελληνική Πολιτεία τον Ιούνιο του 2020."

Τα συμπεράσματα της έρευνας, που αναμένεται να δημοσιευτούν τον Ιούνιο του 2020, θα ταυτίζονται με ένα πλαίσιο κανόνων και βέλτιστων πρακτικών με διεθνείς προδιαγραφές, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ως ένα εθνικό σχέδιο υγείας. Σε αυτό θα προσδιορίζονται:

• η αναγκαία στρατηγική του κράτους,
• ο ρόλος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και άλλων Μεταμοσχευτικών Κέντρων,
• οι υποδομές και οι ανάγκες τους,
• οι μέθοδοι εκπαίδευσης του εξειδικευμένου προσωπικού,
• οι τάσεις της κοινής γνώμης απέναντι στις μεταμοσχεύσεις και ο ρόλος των ΜΜΕ.

Παράλληλα, θα δίνονται κατευθύνσεις για:

• τα κριτήρια ταυτοποίησης των δυνητικών δοτών
• τη διαδικασία εντοπισμού και συντήρησης των οργάνων,
• τις κλινικές προδιαγραφές για την αφαίρεση και μεταμόσχευση οργάνων,
• τη συμβουλευτική στήριξη των οικογενειών.

Το έργο θα επιβλέπει επιτροπή από Έλληνες και ξένους εμπειρογνώμονες, στους οποίους περιλαμβάνονται οι:

• Βασίλειος Παπαλόης (Συμπρόεδρος της Επιτροπής): Καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Imperial College του Λονδίνου και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταμόσχευσης Οργάνων
• Mandeep Mehra (Συμπρόεδρος της Επιτροπής): Διακεκριμένος Καθηγητής στην έδρα William Harvey Προηγμένης Καρδιαγγειακής Ιατρικής και Καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard
• Daniel Casanova: Επικεφαλής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Πανεπιστήμιο της Καντάβρια
• Jacopo Romagnoli: Επικεφαλής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Ρώμης
• Αναστασία Κοτανίδου: Καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθύντρια της Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "Ο Ευαγγελισμός"
• Αλίκη Ινιωτάκη: Πρώην Διευθύντρια του Ανοσολογικού Εργαστηρίου και του Εθνικού Κέντρου Ιστοσυμβατότητας στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "Γ. Γεννηματάς"
• Stephen Large: Σύμβουλος Χειρουργός στο Νοσοκομείο Papworth του Κέημπριτζ και Κλινικός Αντιπρύτανης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Cambridge (1998-2017).