Ιστορίες ανθρώπων με αναπηρίες που ξεχώρισαν

Επιμέλεια: Ηρώ Κουνάδη

Ένας παράλυτος συγγραφέας που δεν μπορεί να μιλήσει, μία τυφλή δρομέας που φτάνει στην Ολυμπιάδα του Σύδνεϋ, και ένας σχιζοφρενής μαθηματικός βραβευμένος με Νόμπελ, παραδίδουν μαθήματα ζωής, μέσα από πέντε συγκινητικές ιστορίες.

Jean-Dominique Bauby (23 Απριλίου 1952 – 9 Μαρτίου 1997)

Ο Jean-Do, όπως τον έλεγαν οι φίλοι του, ήταν ένας διάσημος γάλλος δημοσιογράφος και συγγραφέας, που έγραφε μεταξύ άλλων και για το γνωστό περιοδικό Elle. Το 1995, έπαθε καρδιακή προσβολή, και έμεινε σε κώμα για είκοσι μέρες. Όταν συνήλθε, είχε αποκτήσει μία πολύ σπάνια νευρολογική διαταραχή, η οποία λέγεται σύνδρομο εγκλεισμού, κατά την οποία το μυαλό είναι απόλυτα υγιές αλλά το σώμα παραλύει από την κορυφή ως τα νύχια. Στην δική του περίπτωση, ο Jean-Do μπορούσε να κουνήσει μόνο το αριστερό βλέφαρο. Παρά την κατάστασή του, εκείνος κατάφερε να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο, το Σκάφανδρο κι η Πεταλούδα, ανοιγοκλείνοντας απλώς το βλέφαρό του κάθε φορά που άκουγε το σωστό γράμμα από τον Claude Mendibil, ο οποίος απήγγειλε αργά το αλφάβητο. Το βιβλίο του κυκλοφόρησε στη Γαλλία στις 7 Μαρτίου του 1997, και ο Bauby πέθανε δύο μέρες αργότερα. Το αυτοβιογραφικό του βιβλίο έγινε (η ομώνυμη) ταινία, το 2007.

Helen Keller (27 Ιουνίου 1880 – 1 Ιουνίου 1968)

Η Helen Adams Keller ήταν αμερικανίδα συγγραφέας, πολιτική ακτιβίστρια και λέκτορας. Ήταν επίσης τυφλή και κουφή, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να αποκτήσει πανεπιστημιακή εκπαίδευση - και να γίνει ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία που κατάφερε να πάρει πτυχίο, παρά το γεγονός ότι δεν μπορούσε ούτε να δει ούτε να ακούσει. Η ιστορία της δασκάλας της, Annie Sullivan, έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο από το θεατρικό έργο και την ταινία The Miracle Worker (Η θαυματοποιός). Η Sullivan έμαθε την Helen να επικοινωνεί γράφοντας τις λέξεις στο χέρι της - ξεκίνησε με τα γράμματα d-o-l-l, για την κούκλα που της είχε φέρει δώρο. Η Helen Keller έγινε τελικά επιτυχημένη συγγραφέας και δυναμική ακτιβίστρια κατά του πολέμου, υπέρ του δικαιώματος ψήφου των γυναικών, των εργατικών δικαιωμάτων και του σοσιαλισμού. Μαζί με τη δασκάλα της, ταξίδεψε σε 39 χώρες, γνώρισε όλους τους Προέδρους των ΗΠΑ από τον Grover Cleveland μέχρι τον Lyndon B. Johnson, και υπήρξε φίλη με διασημότητες όπως ο Alexander Graham Bell, ο Charlie Chaplin, και ο Mark Twain.

Christy Brown (5 Ιουνίου 1932 – 7 Σεπτεμβρίου 1981)

Ο Christy Brown ήταν ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής, με σοβαρή εγκεφαλική παράλυση. Γεννημένος στο Δουβλίνο, ήταν ένα από τα 13 παιδιά που επιβίωσαν (από τα 22 που γεννήθηκαν) σε μια καθολική οικογένεια. Για χρόνια δεν μπορούσε να κινηθεί ή να μιλήσει, και οι γιατροί του θεωρούσαν πως έπασχε επίσης από διανοητική αναπηρία. Παρ’ όλα αυτά, η μητέρα του δεν εγκατέλειψε ποτέ τις προσπάθειες να του μιλά και να του μαθαίνει πράγματα.

Στα πέντε του, ο Christy μπορούσε να ελέγξει μόνο το αριστερό του πόδι από τον αστράγαλο και κάτω. Χρησιμοποιώντας τα δάχτυλα του ποδιού του και μια κιμωλία, μπόρεσε να επικοινωνήσει για πρώτη φορά. Αν αυτή η ιστορία σας θυμίζει κάτι, είναι η ταινία Το Αριστερό Μου Πόδι, η οποία με την σειρά της είναι μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του ομώνυμου αυτοβιογραφικού βιβλίου του Christy Brown. Για αυτό το βιβλίο, οι κριτικές των Irish Times έγραφαν ότι «είναι το πιο σημαντικό ιρλανδικό βιβλίο, μετά τον Οδυσσέα του Joyce».

Marla Runyan (4 Ιανουαρίου 1969 -)

Σε ηλικία εννέα ετών, η Marla Runyan προσβλήθηκε από τη νόσο του Stargardt, μια μορφή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, που τελικά την τύφλωσε. Αυτό, όμως, δεν την εμπόδισε να αναδειχθεί τρεις φορές πρωταθλήτρια στον αγώνα δρόμου 5.000 μέτρων γυναικών στο εθνικό πρωτάθλημα των ΗΠΑ, να κερδίσει τέσσερα χρυσά μετάλλια στους Παραολυμπιακούς του 1992, και ένα ασημένιο στους Παραολυμπιακούς του 1996. Το 2000, στην Ολυμπιάδα του Σύδνεϋ, έγινε η πρώτη τυφλή αθλήτρια που συμμετείχε σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 2001, κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία της, με τίτλο «Χωρίς γραμμή τερματισμού: Η Ζωή μου όπως τη βλέπω».

John Nash (13 Ιουνίου 1928 -)

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών αμερικανός μαθηματικός του οποίου η δουλειά επάνω στην θεωρία των παιγνίων, τη διαφορική γεωμετρία, και τις μερικές διαφορικές εξισώσεις θεωρείται πρωτοποριακή, εμφάνισε τα πρώτα σημάδια σχιζοφρένειας σε νεαρή σχετικά ηλικία, το 1959. Εισήχθη παρά την θέλησή του σε νοσοκομείο, όπου διαγνώστηκε παρανοϊκός σχιζοφρενής, και έκανε θεραπεία με ηλεκτροσόκ για εννέα χρόνια. Το 1970, καθώς η κατάστασή του άρχιζε σταδιακά να βελτιώνεται, η δουλειά του αναγνωριζόταν ολοένα και περισσότερο, με αποκορύφωμα διάφορα βραβεία, μεταξύ των οποίων το Βραβείο John von Neumann το 1978 και το Νόμπελ Οικονομικών το 1994. Η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία “A Beautiful Mind”, με πρωταγωνιστή τον Russell Crowe, ήταν βασισμένη στη βιογραφία του.