Σεισμός: Νέα δεδομένα στα μέτρα προστασίας

Με τους μικρο-σεισμούς να έχουν γίνει αρκετά συχνό φαινόμενο τον τελευταίο καιρό το θέμα της προστασίας πριν και κατά τη διάρκεια ενός σεισμού επανήλθε στην επικαιρότητα και εμπλουτίζεται με νεώτερες πληροφορίες και συμβουλές από ειδικούς.

Ανάμεσα στα e-mail που έχουμε λάβει σχετικά με τα διάφορα αντισεισμικά μέτρα προστασίας, τα στατιστικά και τις σχετικές έρευνες, ξεχωρίσαμε δύο που μας φάνηκαν πραγματικά χρήσιμα και που μας παρείχαν πληροφορίες που μέχρι τώρα δεν γνωρίζαμε.

Χωρίς να θέλουμε να γίνουμε κακοί οιωνοί ισχυρότερων σεισμών, αλλά με σκοπό πάντα να μοιραζόμαστε μαζί σας οτιδήποτε χρήσιμο και ενδιαφέρον, σας τα παραθέτουμε.

Το πρώτο έχει να κάνει με πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην εφημερίδα 'Τα Νέα', και κατηγοριοποιεί τις περιοχές της Αθήνας σύμφωνα με την ανθεκτικότητα των πετρωμάτων του υπεδάφους τους.

Αν, λοιπόν, σκέφτεστε να αγοράσετε σπίτι στην Αττική και η αντισεισμικότητα της περιοχής παίζει για εσάς μεγάλο ρόλο, καλό θα είναι να λάβετε υπ’όψιν σας τα εξής:

Οι περιοχές που διαθέτουν φυσική αντισεισμική προστασία λόγω των ισχυρών πετρωμάτων τους είναι οι Υμηττός, Βύρωνας, Καισαριανή, Αγ. Παρασκευή, Ηλιούπολη, Ψυχικό, Φιλοθέη, Δάφνη, Πνύκα, Ακρόπολη, Πλάκα, Παγκράτι, Λυκαβηττός, Αττικό Άλσος, Παλαιά και Νέα Πεντέλη.

Περιοχές ευάλωτες σε μεγάλους σεισμούς λόγω της σαθρότητας του υπεδάφους τους είναι οι Μοσχάτο, Ρέντης, Άγ. Ανάργυροι, Κόκκινος Μύλος, Μεταμόρφωση, Κάτω Κηφισιά, Μενίδι, Ίλιον, Χαλάνδρι, Αμφιθέα, Καλλιθέα, Βοτανικός, Κολοκυνθού, Περιστέρι, Πετρούπολη, Νίκαια.

Στο άρθρο επίσης αναφέρεται ότι το λεκανοπέδιο δεν είχε πάντα τη σημερινή του μορφολογία, έτσι πριν από περίπου 4 εκατομμύρια χρόνια, εκεί όπου σήμερα βρίσκονται οι Αχαρνές και το Χαλάνδρι υπήρχαν μεγάλες λίμνες. Το Παλαιό Φάληρο, ο Άγιος Κοσμάς και η Γλυφάδα ήταν θάλασσα, ενώ πριν από 800.000 χρόνια από τη Φυλή και τις Αχαρνές μέχρι το Χαλάνδρι και τις άκρες του Υμηττού περνούσε ένα μεγάλο ρήγμα.

Με τα χρόνια το υπέδαφος αυτό μετασχηματίστηκε λόγο φυσικών φαινομένων αλλά και καλύφθηκε με σαθρά υλικά από ανθρώπινες εργασίες, με αποτέλεσμα το έδαφος των περιοχών αυτών σήμερα να είναι αρκετά επίφοβο και να παίζει έτσι καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά ενός κτιρίου σε περίπτωση σεισμού.

Είναι, λοιπόν, τα κτίρια αυτών των περιοχών που απαιτούν πολύ αυστηρότερα και σύγχρονα αντισεισμικά μέτρα και υλικά κατά την κατασκευή τους. Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ειδικεύεται στην επεξεργασία και τον σχεδιασμό της αντισεισμικής πολιτικής της χώρας και μπορεί να πληροφορήσει τους πολίτες σχετικά.

Το δεύτερο ενδιαφέρον e-mail που λάβαμε προέρχεται από την Αμερική και, συγκεκριμένα, από απόσπασμα άρθρου του Αρχηγού Διάσωσης και Διευθυντή Καταστροφών της Αμερικανικής Ομάδας Διεθνούς Διάσωσης (American Rescue Team International), Doug Copp.

Εντύπωση μας έκανε ότι το άρθρο του Copp καταρρίπτει ένα από τα κυριότερα μέτρα προστασίας που μαθαίνουμε από μικροί στο σχολείο: Σε περίπτωση σεισμού χωθείτε κάτω από μεγάλα έπιπλα.
Σύμφωνα με τον Copp, σε περίπτωση πολύ μεγάλου σεισμού, όταν κτίρια γκρεμίζονται, το βάρος της οροφής που πέφτει συνθλίβει τα έπιπλα που βρίσκονται από κάτω αλλά αφήνει κάποιο χώρο ή κενό δίπλα τους.

Ονομάζει αυτόν τον χώρο 'Τρίγωνο Ζωής'  και λέει πως όσο μεγαλύτερο και δυνατότερο είναι το αντικείμενο ή το έπιπλο, τόσο λιγότερο θα συμπιεστεί και όσο λιγότερο συμπιεστεί τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κενό που θα χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος για να σωθεί, χωρίς να εγκλωβιστεί.

Ο Copp παραθέτει, επίσης, στο άρθρο του δέκα σημαντικές υποδείξεις ασφαλείας κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου σεισμού:

• Είναι λάθος να κρυβόμαστε κάτω από αντικείμενα και έπιπλα όταν κάτι καταρρέει γιατί το πιθανότερο είναι ότι θα συνθλιβούμε μαζί τους.
• Η εμβρυακή θέση που παίρνουν τα ζώα και τα μωρά από ένστικτο για να προστατευτούν είναι η ιδανική σε περίπτωση σεισμού για ασφάλεια και επιβίωση, αρκεί να σταθούμε έτσι δίπλα σε ένα ογκώδες αντικείμενο ή έπιπλο.
• Τα ξύλινα κτίρια είναι η ασφαλέστερη κατασκευή κατά τη διάρκεια ενός σεισμού γιατί το ξύλο είναι ελαστικό και κινείται με τη δύναμη του σεισμού. Επιπλέον, σε περίπτωση που καταρρεύσει δημιουργεί μεγάλα καινά επιβίωσης και έχει λιγότερη συμπυκνωμένη μάζα. Τα κτίρια από τούβλα αν καταρρεύσουν θα σπάσουν σε πολλά ατομικά τούβλα, θα προκαλέσουν τραυματισμούς αλλά δεν θα συνθλίψουν, όπως τα κτίρια με πλάκες από μπετόν.
• Αν είστε ξαπλωμένος στο κρεβάτι την ώρα που ξεκινήσει ο σεισμός, απλά κυλήστε έξω από το κρεβάτι σε ένα ασφαλές κενό γύρω του αλλά κοντά στη βάση του.
• Αν την ώρα του σεισμού δε μπορείτε εύκολα και γρήγορα να βγείτε σε εξωτερικό χώρο, ξαπλώστε κάτω και διπλώστε το σώμα σας σε εμβρυακή στάση δίπλα σε έναν καναπέ ή μια μεγάλη καρέκλα.
• Μην στέκεστε κάτω από το κούφωμα της πόρτας σε περίπτωση σεισμού, γιατί αν η πόρτα πέσει μαζί με το κούφωμα θα συνθλιβείτε από το βάρος της οροφής.
• Ποτέ μην σπεύσετε προς τις σκάλες σε περίπτωση σεισμού. Οι σκάλες έχουν διαφορετική ιδιοσυχνότητα (ταλάντωση) από τον κεντρικό όγκο του κτιρίου με αποτέλεσμα να προσκρούουν μεταξύ τους μέχρι να διαλυθούν. Πρέπει να ξέρουμε πως οι σκάλες είναι από τα πιο πιθανά μέρη να πάθουν βλάβη κατά τη διάρκεια σεισμού ή να πέσουν από την υπερφόρτωση πολλών ατόμων. Επίσης, μετά το τέλος του σεισμού, οι σκάλες ενός κτιρίου που μπορεί να μην έχει πάθει βλάβη πρέπει να ελέγχονται πιο προσεκτικά για καταλληλότητα.
• Είναι πολύ πιο ασφαλές να βρίσκεστε κοντά στους εξωτερικούς τοίχους ενός κτιρίου ή έξω από αυτούς αλλά κοντά τους.
• Αν κατά τη διάρκεια σεισμού είστε μέσα σε αυτοκίνητο σε καμία περίπτωση μην σταθείτε κάτω από ανισόπεδους δρόμους ή γέφυρες, γιατί μπορεί να πέσουν και να καταπλακώσουν το όχημα. Αν βρεθείτε αναγκαστικά κάτω από ανισόπεδο, βγείτε έξω από το όχημα και ξαπλώστε ή γονατίστε δίπλα του.
• Αν εργάζεστε σε χώρους με πολλή χαρτική ύλη, όπως π.χ. γραφεία εφημερίδων, και γίνει σεισμός σκύψτε δίπλα σε στοίβες από χαρτί, γιατί το χαρτί δεν συμπιέζεται, δημιουργώντας γύρω του μεγάλα προστατευτικά κενά.
  Ε. Μ.