Μιλάνο: Dolce vita στον ιταλικό Βορρά

του Γιώργου Κόκουβα

Ταξιδιωτικά κλισέ. Ο εφιάλτης κάθε ταξιδιώτη ο οποίος προσπαθεί να ακτινογραφήσει την πόλη που επισκέπτεται για να ξετρυπώσει την προσωπικότητά της. Κι ευτυχώς, το Μιλάνο δεν διέψευσε την ελπίδα μου ότι μπορεί να καταρρίψει τα κλισέ που το ακολουθούν.

Και να αποδείξει ότι έχει προσωπικότητα.

«Μέκκα των οίκων μόδας και του shopping». Αυτό ευαγγελίζονταν όλο κι όλο για την πρωτεύουσα της Λομβαρδίας σύσσωμοι οι ταξιδιωτικοί οδηγοί και όλοι οι φίλοι και γνωστοί που σφύριζαν αδιάφορα στο άκουσμα «ταξίδι στο Μιλάνο» με φράσεις όπως «ε, δεν είναι και τίποτα σπουδαίο» ή «για ψώνια θα πας;» να ακολουθούν.

Κι όμως, πέρα από τους αψεγάδιαστους δρόμους με τις χρυσές ταμπέλες των οίκων μόδας, τις εμπορικές στοές με τα πανάκριβα καταστήματα και τους fashiοnistas και τους hipsters να τριγυρνούν με σακούλες, το Μιλάνο κρατούσε καλά φυλαγμένες εκπλήξεις στους υπόλοιπους δρόμους του.

Όπως ένα κάστρο, σχεδόν βγαλμένο από την φαντασία του Τόλκιν στην άκρη ενός τεράστιου πάρκου. Όπως τις κρυμμένες εσωτερικές αυλές πίσω από κάθε πόρτα, με ανθισμένα παρτέρια, χρωματιστά τραπεζάκια και μπολ με βαρβάτες ποσότητες λαχταριστού gelato να περιμένουν.

Όπως μια γοητευτική λεωφόρο με πανύψηλες σημύδες, από όπου περνούν χαριτωμένα τραμ άλλων εποχών ή ένα χωριουδάκι τυλιγμένο στην ομίχλη στις όχθες μιας πανέμορφης λίμνης λίγα λεπτά από το κέντρο. Ή όπως ένα έργο του Leonardo σε μια Πινακοθήκη, σε κάποια γειτονιά με πλακόστρωτα σοκάκια που κάποτε ενέπνευσαν τα μυστηριώδη αριστουργήματα του Αντονιόνι.

Κι όλα γίνονται οι ψηφίδες του χαρακτήρα μιας στιβαρής πόλης, που κλέβει λίγη από την αρχοντιά αναγεννησιακού πίνακα, λίγο από το στιλ των designers που ανατρέφει, λίγη από την κλασική αύρα της Σκάλας της, λίγο από τον μποέμ δυναμισμό της γειτονιάς των Καναλιών και λίγη (έως πολύ) από την σέπια γοητεία της επιβλητικής αρχιτεκτονικής της.

Best of Μιλάνο

Όχι, τα αξιοθέατα του Μιλάνου δεν εξαντλούνται σε μία και μόνη λέξη, το «Duomo». Ευτυχώς όμως, το ιστορικό κέντρο της πόλης, εκείνης που κάποτε ονομαζόταν Μεδιόλανα και άλλαζε χέρια Ευρωπαίων σαν τα πουκάμισα, είναι αρκετά… compact και μπορείτε να συναντήσετε στην ίδια βόλτα πολλά από τα αξιοθέατά της.

Duomo

Ο Καθεδρικός Ναός στο κέντρο της πόλης ξεχωρίζει για τον αυστηρά γοτθικό ρυθμό του, τον οποίο διατήρησε παρ’ ότι η ανέγερσή του χρειάστηκε έξι αιώνες για να ολοκληρωθεί, αιώνες κατά τους οποίους οι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί άλλαζαν συνεχώς.

Οι κάθετες «βέργες» του καταλήγουν στην επισκέψιμη οροφή του (5€ με τον ανελκυστήρα), όπου μπορείτε να απολαύσετε πανοραμική θέα μέσα από τις μεταλλικές συστάδες του. Το εσωτερικό του Καθεδρικού, ο οποίος είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος στον κόσμο, έχει ελεύθερη είσοδο.

Ο Μυστικός Δείπνος

Η διάσημη τοιχογραφία του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που συνοδεύεται από τόσους μύθους και αίγλη βρίσκεται στον τοίχο της Santa Maria delle Grazie στην ομώνυμη χαριτωμένη πλατεία της πόλης και, δυστυχώς, βρίσκεται σε κατάσταση προχωρημένης «αποσύνθεσης».

Δεν φταίει ο χρόνος γι’ αυτό, βέβαια, αλλά η επιμονή του Λεονάρντο να δουλέψει με τα συγκεκριμένα υλικά πάνω σε νωπό τοίχο – κάτι που είχε αποτέλεσμα ο περίφημος «Μυστικός Δείπνος» να παρουσιάσει σημάδια φθοράς πριν καν τον ολοκληρώσει, τον μακρινό 15ο αιώνα.

Προσοχή: Αν θέλετε να τον δείτε, φροντίστε να κάνετε προκράτηση εισόδου τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν, διαφορετικά θα βρεθείτε προ δυσάρεστης εκπλήξεως στο ταμείο του ναού. (Είσοδος 6,50€).

Η Σκάλα του Μιλάνου

Οι λάτρεις της όπερας έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε κάποια από τις παραστάσεις της φημισμένης Scala ή να περιηγηθείτε στο Μουσείο του Οργανισμού.

Το Castello Sforzesco

Στα όρια του κέντρου, εκεί που κάποτε χτυπούσε η καρδιά της «Ακρόπολης» του Μιλάνου και εκεί που κατοικούσαν οι Δούκες, βρίσκεται το επιβλητικό Κάστρο των Σφόρτσα, της πανίσχυρης οικογένειας του 15ου αιώνα, το οποίο πλέον φιλοξενεί μουσεία και συλλογές τέχνης στις αίθουσες των Πύργων, των Κάστρων και των Οχυρών που το συναποτελούν.

Η αίσθηση του μεγαλείου δεν κάνει τσιγκουνιές, ενώ στο εσωτερικό του κάνουν «παρέα» ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Μαντένια και άλλα ιερά τέρατα της Ιστορίας της Τέχνης που άφησαν μέσα στο Κάστρο σημαντικά τους έργα.

Η είσοδος στο κάστρο είναι δωρεάν, αλλά υπάρχει χρέωση για τα Μουσεία. Στα πόδια του, εκτείνεται το τεράστιο πάρκο Sempione, όπου λιάζονται τα καλοκαίρια οι Μιλανέζοι και φτάνει μέχρι την Αψίδα της Ειρήνης, που χτίστηκε για να περάσει ο Ναπολέων.

Η Πινακοθήκη της Brera

Αν υπήρχε «παιδική χαρά» για τους φίλους της τέχνης, μάλλον θα βρισκόταν μέσα σε αυτό το υπέροχο κτίσμα σε μια πανέμορφη περιοχή του Μιλάνου – που, δανειζόμενη το όνομά της από την Πινακοθήκη, ονομάζεται Brera Design District.

Κάπως έτσι επίσης θα έμοιαζε η ιδανική Ακαδημία των Ελλήνων φιλοσόφων, με μια υπέροχη αυλή, όπου επιβλητικά αγάλματα της Αθηνάς και σπουδαίων αρχαίων προσωπικοτήτων στέκουν αντικριστά, ενώ τα πολυεπίπεδα κτίσματα να φιλοξενούν βιβλιοθήκες, σχολές καλών τεχνών, αστεροσκοπείο και φυσικά, την Πινακοθήκη.

Μια τεράστια Πινακοθήκη που στεγάζει την ζωγραφική ευφυΐα μεταξύ άλλων του Pierro della Fransesca, του Ραφαήλ, του Tintoretto, του Mantegna, του Rubens και του Caravaggio (είσοδος 6€).

Shopping a la Milanese

Μετά την περιήγηση στην Πινακοθήκη της Brera, μην παραλείψετε να περπατήσετε τα πλακόστρωτα στενά της περιοχής, να κάνετε στάση για γνήσιο espresso στα χαριτωμένα υπαίθρια café της και να καταλήξετε τελικά στο «Χρυσό Ορθογώνιο» του μιλανέζικου shopping.

Πρόκειται για ένα ολόκληρο τετράγωνο, όπου έχουν την βάση τους όλοι οι διάσημοι οίκοι μόδας.

Πάρτε την via Montanapoleone, απολαύστε τους πλανόδιους μουσικούς να παρουσιάζουν ολόκληρο κονσέρτο βιολιών στον δρόμο και… κοιτάξτε αλλά μην αγγίζετε – εκτός κι αν στις τσέπες σας κρύβετε τους μισθούς πολλών μηνών για να ξοδέψετε.

Προτιμήστε να εκτονώσετε τα καταναλωτικά σας ένστικτα στον πεζόδρομο που θα συναντήσετε στο τέρμα του τετραγώνου, την Corso Vittorio Emanuele II, που διαθέτει καταστήματα στα μέτρα των… κοινών θνητών. Ο δρόμος θα σας οδηγήσει πίσω στην πλατεία του Duomo, κι από εκεί στην περίφημη Galleria Vittorio Emanuele II, με τις χρυσές πινακίδες και τα διάσημα καταστήματα να εναλλάσσονται με παραδοσιακά παγωτατζίδικα και τους περαστικούς να κάνουν ουρές για ένα gelato.

Αλλάξτε κανάλι

Δεν είναι Βενετία, ούτε προσπαθεί να ανταγωνιστεί το Άμστερνταμ ή την Μπριζ. Τα μικρά τεχνητά κανάλια του Μιλάνου όμως, τα λεγόμενα Naviglii, στο νότιο τμήμα της πόλης αξιοποιήθηκαν καταλλήλως από τους ντόπιους, που ήξεραν πώς να κάνουν την περιοχή τους μαγνήτη για τους «εναλλακτικούς».

Φθηνά café, όμορφες αυλές με καλλιτεχνικές εκθέσεις, μποέμ μπαράκια παρατεταγμένα δίπλα στο Μεγάλο Κανάλι (Grande Naviglio) και τοίχοι ετοιμόρροπων κτιρίων να φιλοξενούν πάρτι από graffiti και stencil δημιουργούν το κατάλληλο σκηνικό για την περαντζάδα των τουριστών, την ποδηλατάδα ή την… βεσπάδα των Λομβαρδών αλλά και για την νυχτερινή ζωή που χτυπά εδώ αρκετά πιο έντονα.

Στις λίμνες της Λομβαρδίας

Σε μισή ώρα, το δημιουργικό βουητό στις όμορφες λεωφόρους του Μιλάνου, που αποτελεί την οικονομική πρωτεύουσα της Ιταλίας, μπορεί να δώσει την θέση του στην αφοπλιστική ηρεμία των νερών μιας λίμνης.

Στην θέα μιας ιτιάς να σκύβει πάνω από πάπιες, ενός μικρού χωριού που χάνεται μέσα στην ομίχλη μιας πλαγίας και των Άλπεων να ξεχωρίζουν στο βάθος.

Τέσσερις λίμνες κρύβει στο δυναμικό της η Λομβαρδία στα πόδια του Μιλάνου και εμείς επιλέγουμε τις καλύτερες γωνιές τους για μια σύντομη απόδραση από τις αστικές απολαύσεις.

Πρώτη και πληθωρικότερη επιλογή, η λίμνη Κόμο φιλοξενεί στις όχθες της μικρά χαριτωμένα ψαροχώρια και ιστορικές κωμοπόλεις, βγαλμένες από την φαντασία ιπποτικών μυθιστορημάτων. Πάρτε το τρένο για Chiasso από τον σταθμό Garibaldi του Μιλάνου και κατεβείτε στην πόλη του Como, όπου σας περιμένει ένας πανέμορφος Καθεδρικός, στην αυλή του οποίου γίνεται παζάρι τοπικών προϊόντων, πολλές ρομαντικές πλατείες και μπαλκόνια που ξεχειλίζουν από λουλούδια, και φυσικά, μια όμορφη διαδρομή στο πλάι της ομώνυμης λίμνης.

Στα μέσα της διαδρομής, θα συναντήσετε το τελεφερίκ που ανεβαίνει σχεδόν κατακόρυφα την απότομη πλαγιά και σας μεταφέρει μέσα σε δέκα λεπτά στο ορεινό χωριό Brunate, από όπου, αν η ατμόσφαιρα είναι διαυγής, η θέα θα σας μαγέψει, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, θα νιώσετε ότι αιωρείστε σε ένα ιπτάμενο χωριό, καθώς η ομίχλη τυλίγει συχνά τις κορυφές των λόφων.

Πίσω στα νερά της λίμνης, μπορείτε να πάρετε τα ειδικά καραβάκια για να μεταβείτε στα υπόλοιπα χωριά της λίμνης, όπως το παραδεισένια Bellagio, το Menaggio ή το Lecco. Αγνοήστε τις «σειρήνες» των ταξιδιωτικών οδηγών που με τεράστια γράμματα διαφημίζουν αυτά τα μέρη ως «τα θέρετρα όπου έχτισαν τις βίλες τους ο George Clooney και ο Brad Pitt» - άλλωστε αυτές οι βίλες κρύβονται καλά σε τοποθεσίες όπου θα κρυφοκοιτάξετε μόνο αν οδηγείτε… ελικόπτερο.

Προτιμήστε να εξερευνήσετε τους κήπους των βιλών που είναι ανοιχτές για το κοινό, ή απλώς ακολουθήστε ένα τυχαίο πλακόστρωτο καλντερίμι, ιδανικό σκηνικό για ρομαντικά απογεύματα και παρακολουθήσεις ηλιοβασιλέματος.

Άλλο ένα από τα αγαπημένα μας μέρη στην Λομβαρδία, κρύβεται στην μικρότερη και πιο άσημη από τις λίμνες της, την Orta.

Στο ομώνυμο χωριό, ο χρόνος σταματά και η μόνη σας έγνοια είναι να παρακολουθείτε την «παρέλαση» των κανό γύρω από το μικρό πλωτό χωριό του San Giulio στο κέντρο της λίμνης, ή να βαθμολογείτε τα μπαλκόνια, τα οποία κάθε χρόνο συναγωνίζονται στον διαγωνισμό του καλύτερου μπαλκονιού που διοργανώνεται στην περιοχή.

Πού θα φάτε

Μία πιο κατάλληλη ερώτηση στην περίπτωση του Μιλάνου είναι «πότε θα φάτε». Και μία ακόμη πιο κατάλληλη απάντηση θα ήταν τα απόγευμα, κατά τις 18.00, οπότε και όλα τα bar-restaurants, οι pubs, τα café-bistrot και οι φούρνοι της πόλης τιμούν την απολαυστική συνήθεια του aperitivo.

Η συνήθεια συνίσταται στην αγορά ενός οποιουδήποτε ποτού, η οποία σας επιτρέπει από εκεί και πέρα να χαρείτε το σύνολο του μπουφέ που στήνεται σε κάθε bar για την συγκεκριμένη ώρα. Κάντε μία «έρευνα αγοράς», περπατήστε ανάμεσα σε bar και café για να εντοπίσετε ποιο έχει τον πιο μεγάλο, τον πιο φρέσκο, τον πιο «του γούστου σας» μπουφέ, πάρτε ένα ποτήρι κρασί και απολαύστε την low budget καθημερινή ιεροτελεστία των Ιταλών, που απορούμε πώς δεν έχει ακόμα φτάσει στα μέρη μας.

Φυσικά μην ξεχάσετε να γευθείτε αυθεντική ιταλική pizza και pasta, καθώς και gelato ή ιταλικά γλυκά για το κλείσιμο.

Στο «εξωτικό» Ex Mauri στην περιοχή των Καναλιών, η πρωτότυπη διακόσμηση προδιαθέτει για απολαυστικό γεύμα, κάτι που θα επιβεβαιώσουν και τα λαχταριστά θαλασσινά που θα καταφτάσουν στο τραπέζι σας.

Η τιμή είναι ελαφρώς τσουχτερή (ενδεικτικά το degustation menu του εστιατορίου στοιχίζει 38€ κατ’ άτομο) αλλά τα χρήματα «πιάνουν τόπο».

Στο L’Immagine Ristorante Bistrot (Via Varesina 61) θα γευθείτε όχι μόνο αυθεντική ιταλική κουζίνα (σπιτικά ζυμαρικά και ευφάνταστες παραλλαγές θαλασσινών), αλλά και την αυθεντική ιταλική «φιλοξενία», με κεράσματα, μπρουσκέτες, τζέπολε και λιχουδιές που σχεδόν θα σας χορτάσουν δωρεάν πριν καν παραγγείλετε (ενδεικτική τιμή: 20€ κατ’ άτομο).

Για το aperitivo σας, δοκιμάστε την εναλλακτική των χαριτωμένων bakery café του Μιλάνου, όπως το ιστορικό Van Bol & Feste απέναντι από το Κάστρο, που απλώνει στα τραπέζια του τα λαχταριστά του muffins και τις ζυμαρένιες λιχουδιές του από τις 18.00 και μετά.

Στο Luini (Via Santa Radegonda 16, Duomo), θα περιμένετε στην ουρά για λίγη ώρα, αλλά τελικά θα γευτείτε την τοπική νοστιμιά panzerotti, η οποία αποτελείται από αφράτη ζύμη πίτσας, γεμιστή με τυριά και λαχανικά.

Ιδανικό για ένα οικονομικό σνακ, στο διάλειμμα που θα κάνετε στο κέντρο μεταξύ του tour των αξιοθέατων της πόλης.

Πώς θα πάτε

Από την Αθήνα, η οικονομικότερη επιλογή είναι η πτήση της EasyJet – για τον Μάιο εντοπίσαμε τιμή εισιτηρίου μετ’ επιστροφής στα 97€ περιλαμβανομένων των φόρων και μίας αποσκευής.
Από την Θεσσαλονίκη ή τον Βόλο, η επιλογή της Ryanair (με αεροδρόμιο άφιξης αυτό του Μπέργκαμο) κατεβάζει ακόμα περισσότερο το budget, καθώς τα εισιτήρια ξεκινούν από τα 10€ μετ’ επιστροφής, και από εκεί και πέρα χρεώνεστε επιπλέον 30€ ανά αποσκευή και 10€ αν κάνετε την κράτηση με πιστωτική κάρτα.

Πού θα μείνετε

Στο ρομαντικό Ca' Bianca Hotel Corte Del Naviglio, που βρίσκεται πολύ κοντά στην περιοχή των Καναλιών και διαθέτει τεράστια κρεβάτια, όμορφα διακοσμημένα δωμάτια και θέα στην πανέμορφη αυλή του (από 64,17€ ανά διανυκτέρευση για το δίκλινο δωμάτιο).

Στο Hotel Ibis Milano Ca' Granda, σε μια ήσυχη, φοιτητική περιοχή του Μιλάνου που προσφέρει αξιοπρεπή ευρύχωρα δωμάτια με όμορφο design (από 64€ ανά διανυκτέρευση για το δίκλινο δωμάτιο).

Στo Hotel Gamma, στην πανεπιστημιούπολη του Μιλάνου, στα βορειοανατολικά της πόλης, που διαθέτει μεγάλα δωμάτια με ρομαντική, αρχοντική διακόσμηση (59€ ανά διανυκτέρευση για το δίκλινο δωμάτιο).

Στο τεσσάρων αστέρων Idea Hotel Milano Bicocca, που προσφέρει μεγάλα, πολυτελή δωμάτια στο Βόρειο Μιλάνο, κοντά στον σταθμό του Garibaldi, με μοντέρνα διακόσμηση και πολλές ανέσεις (από 50€ ανά διανυκτέρευση για το δίκλινο δωμάτιο).