Αντιμετωπίστε ορθά τις ανοιξιάτικες αλλεργίες

Για τους περισσότερους, η άνοιξη είναι η ομορφότερη εποχή του χρόνου. Όμως, για αρκετούς συνανθρώπους μας που είναι αλλεργικοί, η περίοδος αυτή είναι ένα μικρό... μαρτύριο, καθώς οι γύρεις από τα ανθισμένα δέντρα τούς προκαλούν ενοχλητικά συμπτώματα.

Ποια είναι αυτά, πώς αντιμετωπίζονται και πώς μπορούν να προφυλαχθούν;

Το 40% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα παρουσιάζει ευαισθησία στο περδικάκι. Το φυτό αυτό μοιάζει σαν άγριος βασιλικός και φύεται σε τοίχους, πλακόστρωτα και γκρεμισμένα σπίτια, αρκεί να υπάρχει υγρασία

Συμπτώματα αλλεργίας προκαλούνται από εισπνεόμενους γυρεοκόκκους με σχετικά μικρό μέγεθος. Οι μεγάλου μεγέθους κόκκοι γύρεων, επειδή δεν τους μεταφέρει ο άνεμος, δεν προκαλούν αλλεργία. Οι κλιματολογικές συνθήκες καθορίζουν την εποχικότητα και τη διάρκεια της ανθοφορίας.

Περιοχές με θερμό κλίμα έχουν παρατεταμένη εποχή ανθοφορίας, σε αντίθεση με βόρειες και ψυχρές περιοχές. Τα φυτά της χώρας μας που παράγουν αερομεταφερόμενη γύρη είναι κυρίως:

• Δέντρα (ελιά, ακακία, λεύκα, κυπαρίσσι).
• Αγρωστώδη (άγρια δημητριακά), χορτάρια, γρασίδια, γκαζόν, 'αγριάδα'.
• Ζιζάνια, αγριόχορτα, θάμνοι, αγριοβότανα.

Οι 'ένοχοι'

Τους ανοιξιάτικους μήνες οι ασθενείς υποφέρουν κυρίως από τις γύρεις των αγρωστωδών (σχεδόν τα 2/3 των ασθενών) ή της ελιάς (περίπου 6/10 αλλεργικά άτομα). Τα ζιζάνια ενοχοποιούνται για συμπτώματα αλλεργίας το φθινόπωρο. Ενδιαφέρον ζιζάνιο είναι το αγριόχορτο περδικάκι, του οποίου η ανθοφορία σε μερικές περιοχές διαρκεί σχεδόν όλο το χρόνο, εκτός από τους ψυχρούς μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο.

Το 40% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα παρουσιάζει ευαισθησία στο περδικάκι. Το φυτό αυτό μοιάζει σαν άγριος βασιλικός και φύεται σε τοίχους, πλακόστρωτα και γκρεμισμένα σπίτια, αρκεί να υπάρχει υγρασία. Το περδικάκι αναφέρεται ότι υπήρχε στον Παρθενώνα, γι’ αυτό ονομάζεται και παρθενούλι.

Έχει, επίσης, πολλά άλλα ονόματα, ανάλογα με την περιοχή, όπως αγριοβασιλικός, περδικούλι, ελξίνη, νεροπλύτα, ζαροφλίκι και κολιτσάνι.

Τα συμπτώματα

Tα συμπτώματα που προκαλούν οι γύρεις εντοπίζονται κυρίως στη μύτη, αλλά πολλές φορές συμμετέχουν και τα μάτια, ενώ δεν αποκλείεται η παρουσία «εαρινού» αλλεργικού βρογχικού άσθματος. Τα μάτια των ασθενών παρουσιάζουν φαγούρα, δακρύζουν και είναι κόκκινα.

Τα χαρακτηριστικά πολλαπλά πρωινά φτερνίσματα, σε συνδυασμό με κνησμό, είναι η τυπική εκδήλωση εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας. Η αλλεργική ρινίτιδα συχνά συνυπάρχει με άσθμα. Το άσθμα, εκτός από βήχα, μπορεί να εκδηλώνεται κατά κρίσεις με αναπνευστικό συριγμό («γατάκια» ή «βράσιμο» στο θώρακα) και δύσπνοια.

Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Πρόληψη σημαίνει να αποφεύγει το άτομο να εκτίθεται στο αίτιο της αλλεργίας. Η αποφυγή, όμως, αρκετές φορές είναι ανέφικτη. Για παράδειγμα, ισχυροί άνεμοι μεταφέρουν τις γύρεις χιλιόμετρα μακριά.

Αντίθετα, είναι εφικτό, και μάλιστα επιβεβλημένο, το παιδί με αλλεργία στην ελιά να μην κάνει κούνια στον ίσκιο του συγκεκριμένου δέντρου, ειδικά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, καθώς η απελευθέρωση της γύρης του βρίσκεται στο ζενίθ.

Όσοι λαμβάνουν προληπτικά μέτρα δε χρειάζονται καν φάρμακο!

Η πρόληψη και η αντιμετώπιση

Βασικά προληπτικά μέτρα κατά την εποχή της ανθοφορίας είναι τα εξής:

• Παραμονή μέσα στο σπίτι, με κλειστά παράθυρα, τις 'ώρες αιχμής', όταν δηλαδή η ατμόσφαιρα είναι 'φορτωμένη' με γύρεις (πρακτικά μεταξύ 08:00 - 20:00).
• Αποφυγή περιπάτων τις 'ώρες αιχμής', όπως επίσης και όταν φυσούν ισχυροί άνεμοι.
• Διαδρομές - ταξίδια με αυτοκίνητο, με τα παράθυρα κλειστά.
• Χρήση συστήματος κλιματισμού (air condition) στο σπίτι και στο αυτοκίνητο.
• Επιστρέφοντας στο σπίτι, λούσιμο, πλύσιμο και τοποθέτηση των ρούχων έξω από το υπνοδωμάτιο.

Αν με την πρόληψη δεν επιτυγχάνεται το άριστο επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε χρειάζεται συμπτωματική φαρμακοθεραπεία. Ανακούφιση από τα συμπτώματα προσφέρουν τα αντιισταμινικά φάρμακα. Τα αντιισταμινικά, ειδικά τα παλαιότερα, ενώ είναι πολύ ισχυρά, προκαλούν παρενέργειες όπως υπνηλία ή καταστολή, που έχει αντίκτυπο στη δουλειά και στο σχολείο.

Διάφορα εισπνεόμενα φάρμακα καταστέλλουν τα συμπτώματα της αναπνευστικής αλλεργίας (ρινίτιδα, άσθμα). Πιο πρόσφατα έχει εισαχθεί στη φαρμακοθεραπεία του άσθματος και της ρινίτιδας μια νέα κατηγορία φαρμάκων, τα αντιλευκοτριενικά, με αντιφλεγμονώδη δράση.

Αν τα παραπάνω μέτρα δεν είναι επαρκή για την αντιμετώπιση της αλλεργίας, καταφεύγουμε στις νεότερες ανοσοτροποποιητικές μεθόδους θεραπείας. Αυτές βασίζονται στον ανοσολογικό μηχανισμό της αλλεργίας και είναι: η χορήγηση ειδικών αντισωμάτων κατά της ανοσοσφαιρίνης Ε ή, πιο ριζικά, η ανοσοποίηση (απευαισθητοποίηση).

Η αποτελεσματικότητα της σύγχρονης θεραπείας είναι πολύ ικανοποιητική. Ειδικά με την τελευταία μέθοδο αλλάζει το αλλεργικό υπόστρωμα και δημιουργείται ανοχή.

Η αλλεργία είναι, πράγματι, πολύ ενοχλητική, αλλά αντιμετωπίζεται με τον κατάλληλο τρόπο που θα συστήσει ο ειδικός γιατρός.

Πηγές:
Δρ Δημήτριος Κ. Χατζής, FAAP, Αλλεργιολόγος, Ass. Professor, Columbia University, NY, Επισκ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών.