5 σωστές κινήσεις κατά της οστεοπόρωσης

Αίνιγμα: Πώς μπορεί μία γυναίκα να πάθει κάταγμα, χωρίς να χτυπήσει καθόλου;
Απάντηση: Εάν έχει οστεοπόρωση!

Με τέτοια παρόμοια αινίγματα θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε επί μακρόν. Όπως, π.χ. πώς μπορούν τα κόκαλα μιας σαραντάχρονης γυναίκας να φαίνονται ότι είναι κόκαλα εβδομηντάχρονης; Πώς μπορεί μία υγιής και δραστήρια γυναίκα, μόλις να μπορεί να στέκεται στα πόδια της; Τι μπορεί να προκαλέσει απότομο πόνο σαν μαχαιριά στην πλάτη και στον μηρό;
Η απάντηση σε όλα αυτά είναι: η οστεοπόρωση!

Παθογένεια

Η ίδια η λέξη 'οστεοπόρωση' σημαίνει ότι δημιουργούνται πόροι στα κόκαλα, δηλαδή τα κόκαλα χάνουν την πυκνότητά τους, και αρχίζουν και δημιουργούν 'κενά'. Σήμερα υποφέρουν από οστεοπόρωση πάνω από 25.000.0000 Αμερικανοί, και το 80% του αριθμού αυτού είναι γυναίκες.

Η νόσος προσβάλει και τα δύο φύλα, αλλά οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο λόγω της απότομης ελάττωσης παραγωγής οιστρογόνων, της γυναικείας ορμόνης.

Πότε εμφανίζεται

Όσο η γυναίκα έχει περίοδο, η παραγωγή των οιστρογόνων είναι κανονική, και η ορμόνη αυτή βοηθά την εναπόθεση ασβεστίου στα κόκαλα. Όταν σταματήσει η περίοδος, στην εμμηνόπαυση, ελαττώνεται η ορμόνη αυτή, με συνέπεια να ελαττωθεί και η εναπόθεση ασβεστίου στα κόκαλα.

Εάν εξετάσουμε όλες τις γυναίκες ηλικίας άνω των 50, είναι πολύ πιθανόν ότι οι μισές θα έχουν οστεοπόρωση. Είναι δε κρίμα, γιατί οι γυναίκες της εποχής μας, μπορεί να φοβούνται τον καρκίνο, το εγκεφαλικό, ή την καρδιά, αλλά δεν φοβούνται την οστεοπόρωση, που έχει μεγαλύτερο κίνδυνο.

Επιπλοκές

Σε όλα αυτά που προαναφέραμε, θα πρέπει να προσθέσουμε και τους κινδύνους από τις επιπλοκές της οστεοπόρωσης. Κάθε χρόνο, στην Αμερική, περίπου 50.000 γυναίκες πεθαίνουν από θρόμβους αίματος και πνευμονία, που είναι επιπλοκές της νοσηλείας των καταγμάτων από οστεοπόρωση.

Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος ακόμα και από τον αριθμό των θανάτων από καρκίνο του μαστού, μία πολύ συχνή νόσο των γυναικών, την οποία αυτές φοβούνται.

Θεραπεία

Είναι γεγονός ότι αποτελεσματική θεραπεία δεν υπάρχει για την οστεοπόρωση. Παρ' όλ' αυτά, είναι δυνατόν να ανακόψουμε την πορεία της, καθώς και να την εμποδίσουμε να επέλθει.

5 σωστές κινήσεις 

1. Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει μία γυναίκα είναι να μάθει τι συμβαίνει: Η ποσότητα που έχει το κόκαλο είναι αποτέλεσμα μίας λεπτής ισορροπίας. Όταν η γυναίκα είναι νέα, το κόκαλο που εναποτίθεται είναι περισσότερο από το κόκαλο που φεύγει. Μετά την εμμηνόπαυση, το κόκαλο που φεύγει είναι περισσότερο από αυτό που εναποτίθεται.
   Υπάρχουν επίσης και ατομικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στη δημιουργία οστεοπόρωσης. Οι αδύνατες, λεπτεπίλεπτες γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες από τις πιο παχιές. Η Καυκάσια και η Ασιατική φυλή, είναι πιο ευπαθής από την Αφροαμερικανική φυλή ή τους Ισπανικούς τύπους. Το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ βλάπτουν το κόκαλο. Το κάπνισμα δε, δρα με δύο τρόπους, επειδή μειώνει και τα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα, συγχρόνως. Ακόμα και η καφεΐνη, έχει ενοχοποιηθεί ότι αυξάνει την πιθανότητα της οστεοπόρωσης.
2. Το δεύτερο που πρέπει να κάνει μία γυναίκα είναι να παρακολουθεί το επίπεδο του ασβεστίου της. Θα πρέπει να κάνει μία δίαιτα πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D. Όταν το επίπεδο του ασβεστίου πέσει στο αίμα, όλα τα συστήματα των οργάνων, παίρνουν ασβέστιο από τις αποθήκες των οστών. Οι απόψεις των Ιατρών-Γυναικολόγων έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Τώρα πιστεύεται ότι η προσθήκη μικρής ποσότητας ασβεστίου σαν συμπλήρωμα διατροφής σε κοπέλες οι οποίες σχεδόν μόλις άρχισαν την περίοδό τους, είναι ωφέλιμη για να μην αναπτύξουν αργότερα οστεοπόρωση. Μία τέτοια θεραπεία για μία κοπέλα 14 ετών, για 4 χρόνια, μέχρι της ηλικίας των 18 ετών, μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης στην κοπέλα αυτή, στο μέλλον. Παρόμοια πράγματα ισχύουν και για γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.
3. Το τρίτο πράγμα που πρέπει να ξέρει η γυναίκα, είναι ότι η καλύτερη πηγή βιταμίνης D και ασβεστίου είναι οι τροφές. Τροφές που περιέχουν ασβέστιο είναι το γάλα, το γιαούρτι, το τυρί, και σκούρα λαχανικά όπως π.χ τα μπρόκολα. Με τη βοήθεια της βιταμίνης D το λεπτό έντερο απορροφά το ασβέστιο. Δέκα ως είκοσι λεπτά έκθεσης στον ήλιο την εβδομάδα, αρκούν για την παραγωγή της απαραίτητης βιταμίνης D από τον οργανισμό.
4. Το τέταρτο πράγμα που πρέπει να κάνει η γυναίκα, είναι να ασκείται τακτικά. Τέτοιες δραστηριότητες με τις οποίες μπορεί να ασχοληθεί κάποια γυναίκα είναι το περπάτημα, το ελαφρύ τρέξιμο, το τένις, ο χορός, και η ελαφριά μορφή αερόμπικ. Η σωματική άσκηση, μπορεί να καθυστερήσει τη δημιουργία καταγμάτων από οστεοπόρωση, κατά 10 ή ίσως και 15 χρόνια.
5. Το πέμπτο πράγμα που πρέπει να ξέρει η γυναίκα, είναι ότι μπορεί να βελτιώσει την κατάστασή της με τη λήψη φαρμάκων. Αναφέραμε πιο πάνω ότι τα χαμηλά οιστρογόνα αφαιρούν ουσία από τα κόκαλα. Έτσι λοιπόν, οι γιατροί δίνουν οιστρογόνα σαν θεραπεία αναπλήρωσης, για να εμποδίσουν την επέλευση της οστεοπόρωσης. Στην Ελλάδα, η εταιρεία που παράγει οιστρογόνα, ισχυρίζεται, ότι η λήψη οιστρογόνων μετά από δύο χρόνια παρουσιάζει ποσοστό καταγμάτων του ισχίου μικρότερο κατά 66%. Είναι γεγονός ότι έχουν αναφερθεί και περιστατικά γυναικών με αυτόματα κατάγματα, τα οποία σταμάτησαν μετά από θεραπεία με οιστρογόνα.

Διάφορες θεραπείες

Από την άλλη πλευρά, όμως, τα οιστρογόνα υπάρχει περίπτωση να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του στήθους, καθώς και τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου, εκτός αν δοθεί συγχρόνως και προγεστερόνη.
Κάποιο άλλο φάρμακο που μπορεί να δοθεί επίσης, είναι η καλσιτονίνη, μία ορμόνη η οποία κυκλοφορεί φυσιολογικά στον οργανισμό και αυξάνει την εναπόθεση ασβεστίου στα κόκαλα.

Η καλσιτονίνη χορηγείτο παλαιότερα με ενδομυϊκή ένεση, τώρα όμως κυκλοφορεί και σε μορφή ρινικού σπρέι. Παρ' όλ' αυτά, και το φάρμακο αυτό, έχει ενοχοποιηθεί ότι προκαλεί καρκίνο του παγκρέατος και/ή του ήπατος. 'Ένα άλλο φάρμακο, που μπορεί να κυκλοφορήσει είναι η εθιδρονάτη, που χρησιμοποιείται για την νόσο του Paget, αλλά δεν έχει εγκριθεί ακόμα από το FDA για την ένδειξη της οστεοπόρωσης.

Θεωρείται όμως ότι θα ωφελήσει.
 
Η κυριότερη θεραπεία

Η κυριότερη θεραπεία που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι η τιβολόνη, ένα συνθετικό στεροειδές, που 'ξεγελά' τον οργανισμό της γυναίκας, κάνοντάς τον να αντιδρά όπως θα αντιδρούσε στα οιστρογόνα ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι ορμόνη.

Ενώ δε, τα οιστρογόνα μπορεί να προκαλέσουν περίοδο στην γυναίκα που βρίσκεται σε εμμηνόπαυση και παίρνει το φάρμακο αυτό για την πρόληψη της οστεοπόρωσης , η τιβολόνη προστατεύει από την οστεοπόρωση, χωρίς να προκαλεί περίοδο, ή να αυξάνει την πιθανότητα του καρκίνου.

Κλινικές μελέτες που έχουν γίνει με την τιβολόνη, έχουν δείξει, ότι αυτή όχι μόνο σταματά την οστεοπόρωση, αλλά μπορεί να προκαλέσει και μία μικρή αύξηση της οστικής μάζας. Το φάρμακο αυτό μειώνει επίσης τα τριγλυκερίδια, την ολική χοληστερίνη και την ολική χοληστερίνη του αίματος, προστατεύοντας έτσι τις γυναίκες και από καρδιοπάθεια.

Το φάρμακο αυτό, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα με την επωνυμία Livial, όχι μόνο αυξάνει την οστική μάζα στην εγκατεστημένη οστεοπόρωση και προφυλάσσει από την μετεμμηνοπαυσιακή οστική απώλεια, αλλά βελτιώνει και όλα τα άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχει μία γυναίκα που βρίσκεται στην εμμηνόπαυση.

Πρόληψη

Τέλος, εάν είστε στην επικίνδυνη ηλικία, κάντε τακτικούς ελέγχους. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας, εξέταση που γίνεται με πολλούς διάφορους τρόπους, είναι η κύρια εξέταση με την οποία ο γιατρός σας θα διαπιστώσει αν έχετε οστεοπόρωση.

Εξετάσεις αίματος, τόσο στην εμμηνόπαυση, όσο και σε μικρότερη ηλικία, μπορούν να καθορίσουν το βαθμό οστεοπόρωσης. Τέλος τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την τακτική επίσκεψη στον γυναικολόγο.