Ποιο είναι το ιδανικό μόσχευμα για το μπαϊ πας;

Στο 45ο Ετήσιο συνέδριο Αμερικανικής Εταιρείας Χειρουργών Θώρακος που έγινε στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας στις 26-28 Ιανουαρίου 2009, ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης ήταν η χρήση των αρτηριακών και φλεβικών μοσχευμάτων στο μπαϊ πας όσον αφορά τη βιωσιμότητά τους στο πέρασμα του χρόνου.

Η παρουσίαση από το Πανεπιστήμιο του Cleveland ανέφερε ότι η χρήση των μοσχευμάτων στις περιπτώσεις αυτές είναι ανάλογη των χαρακτηριστικών του ασθενή (ύπαρξη σακχαρώδη διαβήτη, οστεοπόρωση), των στεφανιαίων αγγείων του και το πόσο είναι αποφραγμένα αυτά.

Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται σήμερα στις επεμβάσεις μπαϊ πας είναι αρτηριακά (κυρίως η μαστική αρτηρία από το στέρνο, η κερκιδική αρτηρία από το χέρι και η γαστροεπιπλοϊκή αρτηρία από το στομάχι) και φλεβικά (η μείζων σαφηνής φλέβα του ποδιού).

Το μπαϊ πας γίνεται όταν η βλάβη του στεφανιαίου αγγείου είναι μεγαλύτερη από 50%. Θεωρείται μέτρια όταν είναι κάτω από 70% και πολύ σοβαρή όταν είναι πάνω από 90%.

Ο βαθμός απόφραξης του στεφανιαίου αγγείου επηρεάζει τελικά μόνο τα αρτηριακά μοσχεύματα και όχι τα φλεβικά. Όταν λοιπόν η βλάβη είναι μέτρια θα πρέπει να χρησιμοποιείται κυρίως φλεβικό μόσχευμα, γιατί το αρτηριακό μόσχευμα πολύ γρήγορα βουλώνει.

Αναλυτικά, η επιλογή για το ποιο μόσχευμα θα χρησιμοποιηθεί σε ποιο στεφανιαίο αγγείο δείχνει ότι οι μαστικές αρτηρίες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε όλα τα στεφανιαία αγγεία και ιδιαίτερα στην αριστερή στεφανιαία αρτηρία σε όλα τα επίπεδα της βλάβης της, δηλαδή σε βλάβες μέτριες και πάνω.

Στο μόνο αγγείο που το φλεβικό μόσχευμα είναι καλύτερο της μαστικής αρτηρίας είναι η κυρίως δεξιά στεφανιαία αρτηρία και όταν η βλάβη της είναι μικρότερη του 70%.

Η χρήση των άλλων αρτηριακών μοσχευμάτων ενδείκνυται σε όλες τις περιπτώσεις όπου η βλάβη του αγγείου είναι πολύ σοβαρή, δηλαδή >90%. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα αρτηριακά αυτά μοσχεύματα είναι κατώτερα των φλεβικών στα πρώτα χρόνια μετά την επέμβαση, όταν το στεφανιαίο αγγείο που χρησιμοποιείται παρουσιάζει όχι πολύ σοβαρή βλάβη.

Από την άλλη μεριά, αναφέρθηκε, ότι η αρτηριοσκλήρυνση είναι η κύρια αιτία απόφραξης των φλεβικών μοσχευμάτων. Έτσι, μεταξύ 1 και 5 χρόνια μετά το μπαϊ πας, 1-2% των φλεβικών μοσχευμάτων βουλώνουν κάθε χρόνο. Ο ρυθμός αυτός αυξάνει σε 4-5% μεταξύ του 6-10 χρόνου μετά το μπαϊ πας.

Έτσι, στα 10 χρόνια μετά την επέμβαση υπολογίζεται ότι 60% των μοσχευμάτων μόνο λειτουργούν.Σε αντίθεση, η έσω μαστική αρτηρία αποτελεί το ιδανικό μόσχευμα, αφού είναι ιδιαίτερα ανθεκτική στην αρτηριοσκλήρυνση.

Έτσι, μόνο 4% παρουσιάζει αρτηριοσκλήρυνση, και μόνο 1% είναι σε τέτοιο βαθμό που βουλώνει το αγγείο. Έτσι, μετά από 10 χρόνια από το χειρουργείο παρουσιάζει απόφραξη μόνο το 10% των μαστικών αγγείων. Η έρευνα για τα άλλα αγγεία συνεχίζεται, ενώ οι ενδείξεις δείχνουν μία μέση διάρκεια ζωής στα αγγεία ανάμεσα στη μαστική αρτηρία και το φλεβικό μόσχευμα, αλλά μόνον όταν ακολουθούνται οι κανόνες που αναφέρθηκαν.

Συμπερασματικά, η σωστή αντιμετώπιση για τη στεφανιαία νόσο τριών αγγείων της καρδιάς είναι το μπαϊ πας. Η χρήση της μιας ή και των δυο μαστικών πρέπει να αποτελεί κανόνα σε κάθε επέμβαση, εκτός αν υπάρχουν άλλες αντενδείξεις.

Η περαιτέρω χρησιμοποίηση των αρτηριακών ή φλεβικών μοσχευμάτων εξαρτάται απόλυτα από τη βαρύτητα της βλάβης των στεφανιαίων αγγείων με απόλυτη ένδειξη χρησιμοποίησης των άλλων αρτηριακών μοσχευμάτων (κερκιδική αρτηρία) τη μεγαλύτερη από 90% στένωση του αγγείου.