Γρίπη: Γιατί είναι απαραίτητο το εμβόλιο

Τι είναι η γρίπη και πώς θεραπεύεται;

Η γρίπη είναι μια ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, που εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, πόνους στους μυς και στις αρθρώσεις, καθώς και πονοκέφαλο. Τα συμπτώματα υποχωρούν συνήθως χωρίς θεραπεία σε 4-5 μέρες. Ωστόσο, μπορεί να παρουσιαστούν επιπλοκές, ενίοτε σοβαρές, ιδιαίτερα σε μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και ανθρώπους που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια κ.λπ.
Αποτελεσματική θεραπεία για τη γρίπη δεν υπάρχει. Τα αντιιικά φάρμακα που διατίθενται, βραχύνουν τη διάρκεια των συμπτωμάτων και μειώνουν τον κίνδυνο επιπλοκών μόνο αν η λήψη τους γίνει έγκαιρα, δηλαδή από το πρώτο εικοσιτετράωρο από την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη και τις επιπλοκές της είναι ο ετήσιος εμβολιασμός.

Πώς δρα το αντιγριπικό εμβόλιο;

Το αντιγριπικό εμβόλιο οδηγεί στην παραγωγή αντισωμάτων από τον οργανισμό περίπου δύο εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Αυτά τα αντισώματα παρέχουν προστασία μόνο έναντι των ιών που περιλαμβάνονται στο εμβόλιο.
Η σύνθεση του εμβολίου (το είδος των ιών που περιλαμβάνονται) είναι διαφορετική κάθε χρόνο και αποφασίζεται με βάση τα στελέχη που προβλέπεται ότι θα επικρατήσουν. Για αυτόν το λόγο το εμβόλιο πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, ώστε να παρέχει προστασία έναντι των νέων ιών που εμφανίζονται.
Γίνεται αυτήν τη στιγμή προσπάθεια για τη δημιουργία ενός εμβολίου που θα είναι αποτελεσματικό έναντι όλων των διαφορετικών ιών της γρίπης και δεν θα χρειάζεται επανάληψη σε ετήσια βάση, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα επιτευχθεί.

Ποιοι πρέπει να εμβολιάζονται;

Από το 2010 συνιστάται όλοι οι ενήλικες και όλα τα παιδιά ηλικίας άνω των 6 μηνών να εμβολιάζονται κάθε χρόνο για τη γρίπη. Ιδιαίτερη έμφαση και προτεραιότητα πρέπει να δίδεται σε συγκεκριμένες, ευπαθείς ομάδες ανθρώπων που κινδυνεύουν περισσότερο από τις επιπλοκές της γρίπης, όπως:

• Ενήλικες άνω των 65 ετών.
• Οι έγκυες γυναίκες.
• Παιδιά μικρότερα των 5 ετών (και ιδιαίτερα όσα είναι ηλικίας 6-24 μηνών).
• Όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα όπως χρόνια καρδιαγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα υγείας, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και σακχαρώδη διαβήτη.
• Άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή, π.χ. όσοι βρίσκονται σε μακροχρόνια θεραπεία με κορτιζόνη.
• Παιδιά και έφηβοι (6 μηνών-18 ετών) που λαμβάνουν χρόνια θεραπεία με ασπιρίνη.

Εξίσου σημαντικός όμως είναι και ο εμβολιασμός όσων μπορεί να μεταδώσουν τον ιό σε ανθρώπους που αν νοσήσουν έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών

• Ιατρονοσηλευτικό προσωπικό: Σε πρόσφατες έρευνες, ανεμβολίαστοι γιατροί και νοσηλευτές κινδυνεύουν να νοσήσουν από γρίπη 3,4 φορές συχνότερα από συνομηλίκους τους που δεν εργάζονται στο χώρο της υγείας. Οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας είναι απαραίτητο να εμβολιάζονται με στόχο την προστασία των ασθενών τους.
• Μέλη οικογενειών που συγκατοικούν ή φροντίζουν άτομα υψηλού κινδύνου για προσβολή από γρίπη.
• Όσοι μένουν μαζί ή φροντίζουν μωρό ηλικίας κάτω των 6 μηνών.

Πότε πρέπει να γίνεται ο εμβολιασμός;

Σύμφωνα με δεδομένα του ΚΕΕΛΠΝΟ, το επιδημικό κύμα της γρίπης στη χώρα μας συμβαίνει μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, με την κορύφωση της δραστηριότητας μεταξύ Φεβρουαρίου-Μαρτίου. Συνιστάται επομένως ο εμβολιασμός να γίνεται στο διάστημα από αρχές Οκτωβρίου έως μέσα Νοεμβρίου κάθε χρόνο, ώστε να υπάρχει αρκετό χρονικό διάστημα για τη δημιουργία των αντισωμάτων στον οργανισμό.

Οι ενήλικες χρειάζονται μία μόνο δόση εμβολίου κάθε χρόνο. Παιδιά ηλικίας μικρότερης των 8 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά κατά της γρίπης, πρέπει να λαμβάνουν δύο δόσεις εμβολίου σε διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα η μία από την άλλη.

Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της γρίπης;

Το εμβόλιο της γρίπης προστατεύει μόνο από τη γρίπη που οφείλεται στους συγκεκριμένους ιούς που περιλαμβάνει το εμβόλιο και όχι γενικά από τις ιώσεις. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου ποικίλλει από χρονιά σε χρονιά. Από μελέτες που έχουν γίνει, έχει καταδειχθεί ότι προστατεύεται από τη νόσο το 70%-90% των ατόμων που εμβολιάζονται. Αλλά και όσα άτομα αρρωστήσουν τελικά, παρόλο που έχουν εμβολιαστεί, θα έχουν ηπιότερη νόσο από όσους δεν έχουν εμβολιαστεί, καθώς και λιγότερες επιπλοκές.

Ποιες είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου;

Το εμβόλιο της γρίπης είναι ασφαλές. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι γενικά ήπιες, υποχωρούν σύντομα και αφορούν κυρίως σε τοπικές αντιδράσεις (ερυθρότητα και οίδημα) στο σημείο του εμβολιασμού. Λιγότερο συχνά μπορεί να παρατηρηθεί δεκατική πυρετική κίνηση διάρκειας 1-2 ημερών. Το εμβόλιο δεν περιέχει ζωντανά στελέχη ιών και δεν προκαλεί γρίπη.

Πηγές:
Ελένη Πατρόζου, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Επιστ. Συνεργάτις ΥΓΕΙΑ