Εμβόλιο για τη γρίπη: Τι πρέπει να ξέρετε

Της Σοφίας Νέτα

Δέκα απαντήσεις σε ισάριθμες ερωτήσεις, σχετικά με το εμβόλιο κατά του ιού της νέας γρίπης Α (Η1Ν1)ν, δίνει το ΙΑΤΡΟΝΕΤ. Οι επιστήμονες είναι καθησυχαστικοί για την ασφάλειά του, αλλά καλούν τους επαγγελματίες Υγείας να προσέχουν και να αναφέρουν τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ποια πανδημικά εμβόλια κυκλοφορούν στην Ευρώπη;

Μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει έγκριση σε τέσσερα πρότυπα εμβόλια:

• Celvapan από την εταιρεία Baxter AG
• Daronrix, από την εταιρεία GlaxoSmithKline Biologicals S.A
• Focetria από την εταιρεία Novartis Vaccines and Diagnostics S.r.l
• Pandemrix από την εταιρεία GlaxoSmithKline Biologicals S.A

Πώς παράγονται τα εμβόλια;

Τα τρία από αυτά τα εμβόλια, Daronrix, Focetria και Pandemrix περιέχουν ‘πρόσθετα ενισχυτικά’. Αυτά είναι συστατικά τα οποία περιέχονται μαζί με το στέλεχος του εμβολίου προκειμένου να προκαλέσουν μια καλύτερη ανταπόκριση.

Όλα τα πρότυπα εμβόλια έχουν παραχθεί με το στέλεχος Η5Ν1 του ιού της γρίπης το οποίο άλλαξε σε στέλεχος Η1Ν1 το οποίο προκαλεί και την τρέχουσα πανδημία.

Είναι αποτελεσματικά;

Η Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων για τα Φαρμακευτικά Προϊόντα Ανθρώπινης Χρήσης (CHMP) γνωμοδότησε ότι η προσθήκη του στελέχους του ιού Η1Ν1 δεν έχει μεγάλη επίδραση στην ασφάλεια και τη δραστικότητα του πανδημικού εμβολίου.

Αυτό βασίζεται στην προηγούμενη εμπειρία με τα εμβόλια της ‘εποχικής γρίπης’. Η σύνθεση αυτών των εμβολίων αναπροσαρμόζεται σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις, συμπεριλαμβάνοντας τα στελέχη της εποχιακής γρίπης που αναμένεται να δημιουργήσουν τις επερχόμενες επιδημίες εποχιακής γρίπης.

Η εμπειρία έχει καταδείξει ότι η αλλαγή στα στελέχη δεν έχει επίδραση στην ασφάλεια και τη δραστικότητα του εμβολίου για την εποχιακή γρίπη.

Μπορεί να χορηγηθεί παράλληλα με άλλα εμβόλια;

Το εμβόλιο για τη γρίπη μπορεί να δοθεί παράλληλα με άλλα ενέσιμα εμβόλια που όμως δεν έχουν σχέση με τη γρίπη, αρκεί τα εμβόλια να μη γίνονται ακριβώς στην ίδια περιοχή του σώματος.

Υπάρχει αρκετή εμπειρία με τα αντιγριπικά εμβόλια;

Τα εμβόλια ενάντια στη γρίπη είναι από τα πρώτα που κυκλοφόρησαν (το 1946) ενάντια σε λοιμώξεις από ιούς. Υπάρχει, δηλαδή, εμπειρία 63 ετών και πληθώρα πληροφοριών σε ότι αφορά εμβολιασμούς μεγάλου αριθμού ατόμων σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.

Γι’ αυτό εξάλλου το τίμημα της ισπανικής γρίπης, το 1917 που δεν υπήρχαν εμβόλια, ήταν πολύ βαρύτερο (20 εκατομμύρια θάνατοι) σε σχέση με τις πιο πρόσφατες πανδημίες της γρίπης, όπως η κινεζική το 1968, με μόνο 1 εκατομμύριο θανάτους.

Τι γίνεται με τις μεταλλάξεις;

Επειδή οι ιοί της γρίπης αλλάζουν (μεταλλάσσονται) συχνά, ακολουθείται εδώ και πολλές δεκαετίες η παραγωγή νέου εμβολίου κάθε χρόνο από πολλές φαρμακευτικές εταιρίες, πάντα όμως με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Η εμπειρία επομένως που υπάρχει δεν αφορά μόνο στο χρόνο αλλά και στα δεκάδες διαφορετικά εμβόλια που έχουν παρασκευασθεί και χρησιμοποιηθεί ευρύτατα με επιτυχία μέχρι σήμερα.

Είναι ασφαλές το εμβόλιο κατά της νέας γρίπης;

Το εμβόλιο ενάντια στη νέα γρίπη παρασκευάστηκε από τις παραπάνω εταιρείες με την ίδια τεχνολογία και γι’ αυτό δεν πρέπει να θεωρείται ως κάτι το ιδιαίτερο. Όπως όλα τα φάρμακα έτσι και στα εμβόλια εκδηλώνονται, σε λίγα ευτυχώς άτομα, ορισμένες δυσάρεστες παρενέργειες, που όμως ειδικά για τη γρίπη το προσδοκώμενο όφελος σε σχέση με τις παρενέργειες είναι μεγάλο.

Αν δεν ήταν έτσι δεν θα υποστηρίζονταν η μαζική του χρήση, και για τόσες δεκαετίες, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Πού αποδίδονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες;

Οι παρενέργειες είναι συνήθως αλλεργικής φύσης. Τα εμβόλια αυτά δεν είναι τίποτα άλλο παρά αδρανοποιημένοι ιοί της γρίπης ή συστατικά των ίδιων ιών που έχουν αναπτυχθεί μαζικά στα κύτταρα εμβρύων κότας. Αυτό γιατί οι ιοί αναπτύσσονται μόνο σε ζωντανά κύτταρα και η απομόνωσή τους που ακολουθεί συμπαρασύρει και συστατικά των κυττάρων της όρνιθας που σε ένα ελάχιστο αριθμό ατόμων προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις.

Γι’ αυτό εξάλλου στα άτομα που γνωρίζουν ότι είναι αλλεργικοί στα αυγά δεν πρέπει να τους χορηγείται το εμβόλιο.

Τι πρέπει να προσέχουμε στον εμβολιασμό;

Από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) εφιστάται ιδιαίτερα η προσοχή των επαγγελματιών υγείας στον σωστό τρόπο προετοιμασίας των εμβολίων πριν τη χορήγησή τους. Επίσης, επισημαίνεται ότι δεν θα πρέπει να γίνει αλλαγή εμβολίου κατά το δεύτερο εμβολιασμό και ότι θα πρέπει να χορηγηθεί το ίδιο προϊόν με αυτό που χορηγήθηκε κατά τον πρώτο εμβολιασμό.

Καταγράφονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες;

Ο ΕΟΦ υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό οι επαγγελματίες υγείας να αναφέρουν άμεσα τις ανεπιθύμητες ενέργειες από τα πανδημικά εμβόλια. Θα πρέπει να καταγράφεται πέραν του ονόματος του εμβολίου, ο αριθμός παρτίδας όπως και ο προσδιορισμός 1ης ή 2ης δόσης.