Ποιοι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για σκλήρυνση κατά πλάκας;

Οι περισσότεροι ασθενείς που λαμβάνουν τη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας δεν εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου. Και όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν—είτε έχουν να κάνουν με τα γονίδια είτε με τον τρόπο ζωής.

Ακόμα δεν είμαστε σίγουροι τι ακριβώς προκαλεί την σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι εμφανίζεται όταν ένα άτομο με γενετική προδιάθεση εκτίθεται σε ορισμένες καταστάσεις. Και κάπως έτσι μπορούμε ίσως να σκιαγραφήσουμε ορισμένους παράγοντες κινδύνου.

Φταίνε τα γονίδια

Γνωρίζουμε ότι ορισμένες μικρές αλλαγές στα γονίδια συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πάθησης, αλλά είναι δύσκολο να καθορίσουμε τι ακριβώς ρόλο παίζουν. Ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν περισσότερα από εκατό γονίδια που σχετίζονται με την σκλήρυνση κατά πλάκας. Ακόμα και οι άνθρωποι που έχουν γενετική προδιάθεση μπορεί να μην αναπτύξουν ποτέ την πάθηση. Υπολογίζεται ότι περίπου το 20% των ασθενών με σκλήρυνση έχουν και έναν συγγενή που επίσης πάσχει. Ο αυξημένος κίνδυνος λόγω γονιδίων δεν είναι εγγύηση.

Παίζει ρόλο το φύλο

Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διπλάσιο με τριπλάσιο κίνδυνο να πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας. Αυτό εξηγείται πιθανώς λόγω ορμονικών αλλαγών που βιώνουν οι γυναίκες, αλλά κανείς δεν έχει καταφέρει να εξηγήσει πώς οι ορμόνες επηρεάζουν την πάθηση. Επιπλέον, δεν είναι γνωστό τι ρόλο παίζει η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση στην σκλήρυνση. Από την άλλη πλευρά, παρά το γεγονός ότι περισσότερες γυναίκες πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας, οι άνδρες ασθενείς εμφανίζουν παράλυση πολύ πιο γρήγορα. Ξανά, δεν γνωρίζουμε τι ρόλο (και αν) παίζει η τεστοστερόνη σε αυτό.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου

Παχυσαρκία: Έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο σκλήρυνσης, ειδικά αν ήταν παχύσαρκοι από την περίοδο της εφηβείας. Πιστεύεται ότι αυτό οφείλεται στις χρόνιες φλεγμονές που προκαλούνται από την παχυσαρκία.

Αυτοάνοσες παθήσεις: Παθήσεις όπως η ψωρίαση, η νόσος του Κρον, ο διαβήτης τύπου 1, αλλά και άλλα νοσήματα του ανοσοποιητικού μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο σκλήρυνσης—η οποία, κατά γενική ομολογία, θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα.

Κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης σκλήρυνσης, και επιταχύνει την εξέλιξη της ασθένειας.

Η τοποθεσία: Οι άνθρωποι που ζουν στη βόρεια Ευρώπη, στις Η.Π.Α. και στο νότιο Καναδά βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο, λόγω του κλίματος. Συγκεκριμένα, πιστεύεται ότι η χαμηλότερη ηλιοφάνεια (που συνεπάγεται και χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D) παίζει ρόλο.