Πόνος στη μέση: Αίτια, συμπτώματα, και αντιμετώπιση

Γράφει ο Άλκης Καλλιακμάνης, MD, PhD, Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Αθλητίατρος

Ο πόνος στη μέση είναι από τις πιο συχνές παθήσεις. Υπολογίζεται ότι περίπου το 80% του πληθυσμού θα έχει πόνο στη μέση τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Είναι από τις πιο συχνές αιτίες απουσίας από την εργασία και λόγος επίσκεψης στον Ορθοπαιδικό.

Εμφανίζεται συνήθως σε ανθρώπους ηλικίας 35-55 ετών.

Σχετίζεται με τον τρόπο που τα οστά, οι μύες και οι σύνδεσμοι συνεργάζονται στις καθημερινές μας δραστηριότητες. Ο πόνος στη μέση μπορεί να συνδέεται με τα οστά της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, με το νωτιαίο μυελό και τα νεύρα, με τις μυϊκές ομάδες της περιοχής, τους συνδέσμους γύρω από τη σπονδυλική στήλη, τα όργανα της κοιλιακής και πυελικής χώρας, ακόμη και με το δέρμα στην περιοχή της οσφύος.

Συμπτώματα

Όπως αναφέρει και ο όρος, το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο πόνος στη μέση ο οποίος αρκετές φορές επεκτείνεται και στο γλουτό ή τον μηρό.

Συμπτώματα που συνοδεύουν τον πόνο στη μέση και θα σας κάνουν να ζητήσετε ιατρική συμβουλή είναι:

• Απώλεια βάρους
• Πυρετός
• Εμμένων πόνος που επεκτείνεται και κάτω από τα γόνατα
• Αλλαγές στις συνήθειες που είχατε στην τουαλέτα
• Υπαισθησία στην γεννητική χώρα

Συνήθεις αιτίες οσφυαλγίας

Τα πιο συνήθη αίτια είναι:

• Σύσπαση μυών ή/και συνδέσμων
• Ανύψωση αντικειμένου με μεγάλο βάρος ή με λάθος τρόπο
• Απότομη κίνηση
• Ορθοστασία, κακή στάση στην εργασία, πολύωρη οδήγηση, η καθιστική θέση, ξαφνική και απότομη κίνηση πχ. φτάρνισμα ή βήξιμο
• Παθολογία των μεσοσπονδύλιων δίσκων (κήλη, προβολή)
• Αρθρίτιδα
• Σκολίωση
• Οστεοπόρωση
• Σπανιότερα αίτια όπως ο καρκίνος, μόλυνση απο μικρόβιο, διαταραχές ύπνου, κακής ποιότητας κρεβάτι και στρώμα

Παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν παράγοντες που συνδέονται με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης οσφυαλγίας όπως:

• Αγχώδης και απαιτητική εργασία
• Καθιστική ζωή
• Εγκυμοσύνη
• Ηλικία (μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι είναι πιθανότερο να πονέσουν από τα παιδιά ή τους εφήβους)
• Άγχος- κατάθλιψη
• Φύλο (γυναίκες)
• Παχυσαρκία
• Κάπνισμα
• Επίπονη αθλητική δραστηριότητα ή φυσική άσκηση

Διάγνωση οσφυαλγίας

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο οικογενειακός σας γιατρός ή ο Ορθοπαιδικός σας, θα θέσει τη διάγνωση και την αιτία της οσφυαλγίας σας από το ιστορικό που θα του δώσετε και από την κλινική εξέταση. Αν ο γιατρός σας υποπτεύεται κάποια πάθηση ή ο πόνος εμμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε ειδικές εξετάσεις όπως:

• Απεικονιστικό έλεγχο πχ. ακτινογραφίες, αξονική/μαγνητική τομογραφία
• Εξετάσεις αίματος
• Ηλεκτρομυογράφημα κάτω άκρων

Πρόληψη

Απλές συμβουλές όπως αλλαγή καθημερινών συνηθειών (στάση διαβάσματος, εργασία στο γραφείο, τρόπος μεταφοράς αντικειμένων, στάση ύπνου), απώλεια σωματικού βάρους και άσκηση για ενδυνάμωση και απόκτηση ελαστικότητας, χρήση ανατομικού στρώματος μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη εμφάνισης της οσφυλγίας.

Αντιμετώπιση - Θεραπεία

Η οσφυαλγία διακρίνεται στην οξεία που ο πόνος είναι αιφνίδιος και δεν διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες και στη χρόνια, όπου ο πόνος επιδεινώνεται και διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες.

Συνήθως στην οξεία οσφυαλγία, αρκεί η ξεκούραση και η λήψη απλών παυσίπονων για μερικές ημέρες.
Αν δεν υπάρχει βελτίωση, ο γιατρός μπορεί να προτείνει τα ακόλουθα:
Φαρμακευτική αγωγή όπως τη λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών από το στόμα ή ενέσιμων με ταυτόχρονη προσοχή για γαστροπροφύλαξη, λήψη κορτιζόνης με στενή παρακολούθηση του ασθενούς.
Φυσικοθεραπείες, όπως χρήση υπερήχων, τενς, ζεστών ή ψυχρών επιθεμάτων και άλλων τεχνικών που υπάρχουν διαθέσιμες στα φυσικοθεραπευτήρια.
Εναλλακτικές θεραπείες όπως βελονισμό, βοήθεια από χειροπράκτη ή οστεοπαθητικό με αμφιλεγόμενα κατά γενική ομολογία αποτελέσματα.
Καινοτόμες θεραπείες, όπως χρήση φορητών συσκευών ηλεκτρομαγνητικών παλμών. Πρόκειται για καινοτόμες συσκευές, σχεδιασμένες ώστε να εκπέμπουν μικρής έντασης ηλεκτρομαγνητικά πεδία και οι οποίες έχει αποδειχτεί ότι ενεργοποιούν τον κυτταρικό μεταβολισμό, καταπολεμούν τη φλεγμονή και τον τοπικό πόνο, ενώ ταυτόχρονα ευοδώνουν την κυτταρική ανάπλαση. Πλεονέκτημά τους είναι η φορητότητά τους, το μικρό μέγεθος, η έλλειψη παρενεργειών και το γεγονός ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνες τους ή σε συνδυασμό με τις παραπάνω θεραπείες μειώνοντας δραστικά την ανάγκη λήψης φαρμάκων. Ενδεδειγμένη για την αντιμετώπιση της οσφυαλγίας είναι η συσκευή ActiPatch για τον πόνο στη μέση, η οποία διαθέτει ειδική ζώνη τοποθέτησης.
Σε πολύ μικρό ποσοστό ασθενών που δεν θα βελτιωθεί με τις παραπάνω θεραπείες και που υπάρχει κάποια υποκείμενη πάθηση, ο γιατρός μπορεί να προτείνει τη χειρουργική θεραπεία.