Αναστολείς PARP:  Η νέα στοχεύουσα θεραπεία στον καρκίνο του προστάτη

Η αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο προστάτη (ΚΠ) πέρασε σε μια νέα εποχή θεραπείας κατευθυνόμενης από βιοδείκτες, όταν τον  Μάιο του 2020 στις ΗΠΑ και τον Νοέμβριο του 2020 στην Ευρώπη, εγκρίθηκε η χρήση του αναστολέα πολυμεράσης της (πολυ-ADP)ριβόζης (PARP) ολαπαρίμπη (olaparib) σε προ-επιλεγμένους ασθενείς με μεταστατικό ευνουχο-άντοχο ΚΠ.

Αυτή η έγκριση προσφέρει νέες θεραπευτικές επιλογές σε ασθενείς με απενεργοποιητικές μεταλλάξεις στα γονίδια επιδιόρθωσης του γενετικού υλικού (DNA), BRCA1 και BRCA2, ή σε άλλα γονίδια της σηματοδοτικής οδού του ομόλογου ανασυνδυασμού. Σε σύγκριση με τις καθιερωμένες αντι-ανδρογονικές θεραπείες ενζαλουταμίδη (enzalutamide) και αμπιρατερόνη (abiraterone), η ολαπαρίμπη οδήγησε σε όφελος στη συνολική επιβίωση ασθενών με μεταστατικό ευνουχο-άντοχο ΚΠ που εμφάνισαν πρόοδο της νόσου λαμβάνοντας ενζαλουταμίδη ή αμπιρατερόνη.

Τα δεδομένα από τις υπάρχουσες μελέτες, με κύρια τη μελέτη φάσης 3 PROfound, δείχνουν ότι το όφελος είναι περισσότερο ξεκάθαρο σε ασθενείς με μεταλλάξεις του γονιδίου BRCA2, και λιγότερο στα υπόλοιπα γονίδια του ομόλογου ανασυνδυασμού. Άλλοι αναστολείς PARP, όπως η ρουκαπαρίμπη (rucaparib), η νιραπαρίμπη (niraparib),και η ταλαζοπαρίμπη (talazoparib) μελετώνται ως μονοθεραπεία.

Μέχρι σήμερα, ο καθιερωμένος τρόπος για την εξέταση αυτών των μεταλλάξεων είναι η συλλογή γενετικού υλικού από τον όγκο. Βιοψίες από μεταστατικές εστίες είναι πιο πιθανό να αναδείξουν θετικά αποτελέσματα τέτοιων γενετικών αλλαγών.

Η απομόνωση γενετικού υλικού από το αίμα (πλάσμα) είναι μια χρήσιμη εναλλακτική στους περισσότερους ασθενείς με προχωρημένη νόσο.

Ο καταλληλότερος χρόνος για την εκτίμηση της ύπαρξης αυτών των μεταλλάξεων δεν είναι αυστηρά συγκεκριμένος, αλλά οι ασθενείς που παρουσιάζουν πρόοδο της νόσου υπό θεραπεία με ανδρογονικό αποκλεισμό θα πρέπει να εξετάζονται. Οι αναστολείς PARP μελετώνται σε συνδυασμό και με άλλες θεραπείες, όπως παράγοντες που στοχεύουν τον ανδρογονικό υποδοχέα, ανοσοθεραπεία και ακτινοθεραπεία, μεταξύ άλλων. 

O Δρ. Παναγιώτης Βλαχοστέργιος, MDPhD  έχει εξειδικεύσεις στη Γενετική & Γενωμική του καρκίνου (Παν/μιο Χάρβαρντ, Παν/μιο Στάνφορντ, ΗΠΑ), Γενετική εκτίμηση εμφάνισης κληρονομικού καρκίνου (Αντικαρκινικό Κέντρο Σίτυ οφ Χόουπ, ΗΠΑ), Ανοσο-Ογκολογία (Παν/μιο Χάρβαρντ, ΗΠΑ), Κλινική ‘Ερευνα: σχεδιασμός και ανάλυση κλινικών μελετών (Παν/μιο Κορνέλ, ΗΠΑ).