Πυρετός: Πού οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται

Γράφει η Χρυσούλα Λιάκου, ειδική παθολόγος.

Πυρετός ή πυρεξία είναι όταν η θερμοκρασία σώματος ανεβαίνει πάνω από 36-37C. Ο θερμοστάτης του οργανισμού είναι ένας μικρό αδένας στη βάση του κρανίου, ο υποθάλαμος. Ο υποθάλαμος «κολυμπά» στην ροή του αίματος και ανάλογα με τα ερεθίσματα που λαμβάνει ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος. Η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος διαφέρει σε κάθε οργανισμό και επηρεάζεται από παράγοντες όπως η τροφή, η σωματική άσκηση, ο ύπνος και η ώρα της ημέρας. Η θερμοκρασία του σώματός μας είναι συνήθως πιο υψηλή στις 6 το απόγευμα και πιο χαμηλή στις 3 τα ξημερώματα.

Πώς γίνεται η διάγνωση του πυρετού;

Η διάγνωση του πυρετού είναι απλή. Μετράμε την θερμοκρασία του ασθενούς με θερμόμετρο, όταν είναι σε ήρεμη κατάσταση, χωρίς να έχει προηγηθεί άσκηση.

• Με μέτρηση στο στόμα, πυρετός είναι θερμοκρασία πάνω από 37,7 C
• Με μέτρηση στην μασχαλιαία χώρα ή στο αυτί, πυρετός είναι θερμοκρασία πάνω από 37,2C
• Με μέτρηση στην περιοχή του πρωκτού, πυρετός είναι θερμοκρασία πάνω από 37,5C
• Η διαφορά θερμοκρασίας στόματος και μασχάλης είναι περίπου 0.2C to 0.3C χαμηλότερη όταν μετράμε από την μασχάλη.

Ποιες είναι οι αιτίες του πυρετού;

• Λοιμώδεις νόσοι (ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις όπως γρίπη, πνευμονία, γαστρεντερίτιδα, λοιμώδης μονοπυρήνωση κ.α.)
• Ασθένειες του ανοσοποιητικού συστήματος (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγγειΐτιδες, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, νόσος του Still κ.α. )
• Κακοήθεια (κυρίως λέμφωμα, λευχαιμίες)
• Φάρμακα και χρήση ουσιών (παραισθησιογόνα, δηλητηρίαση με κοκαϊνη, οπιούχα)
• Θρομβοεμβολικές νόσοι (πνευμονική εμβολή, εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, έμφραγμα)
• Καταστροφή ιστών (εγχειρήσεις, ραβδομυόλυση) 
• Ηλιακό έγκαυμα

Πώς καταπολεμάμε τον πυρετό;

Ο πυρετός είναι το αντιμικροβιακό όπλο του οργανισμού. Τα βακτήρια και οι ιοί δυσκολεύονται να πολλαπλασιαστούν, ενώ, την ίδια στιγμή, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι περισσότερο αποτελεσματικό στη μάχη κατά του εισβολέα. Εφόσον ο πυρετός είναι ήπιος έως 38C, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε συντηρητικά μέτρα όπως ένα χλιαρό μπάνιο και ξεκούραση, και να μην λάβουμε φάρμακα. Αν όμως είναι πιο σοβαρός τότε μπορεί να προκαλέσει ευερεθιστότητα, σύγχυση και υπνηλία. Για να τον καταπολεμήσουμε μπορούμε να χορηγήσουμε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ιβουπροφένη, παρακεταμόλη κ.α.). Ο ασθενής με πυρετό πρέπει να καταναλώνει πολλά υγρά και χυμούς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν ο πυρετός δεν υποχωρεί μετά από 1-2 εικοσιτετράωρα, τότε ο ασθενής πρέπει να απευθυνθεί στον οικογενειακό του ιατρό ή σε τμήμα επειγόντων περιστατικών. Ανάλογα με την αιτία του πυρετού θα ζητηθούν διαγνωστικές εξετάσεις και θα ξεκινήσει κατάλληλη αγωγή (αντιβιοτικά, στοχευμένη θεραπεία κ.α).

Πώς προλαμβάνουμε τον πυρετό;

Ένα άτομο με πυρετό, πρέπει να έχει περιορισμένη επαφή με το περιβάλλον του, και κυρίως ηλικιωμένους, εγκύους και μικρά παιδιά. Όποιος φροντίζει για τον ασθενή με πυρετό, πρέπει να πλένει συχνά τα χέρια του με ζεστό νερό και σαπούνι ή με τα ειδικά αντισηπτικά σκευάσματα.