Καρκίνος παγκρέατος: Συμπτώματα και διάγνωση

Γράφει ο Ηλίας Σκοτινιώτης, Γαστρεντερολόγος, Fellow of the American Gastroenterological Association, Επιστημονικός Συνεργάτης νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ

Ο καρκίνος παγκρέατος είναι στο 90% των περιπτώσεων του τύπου του αδενοκαρκινώματος, δηλαδή προέρχεται από την εξωκρινή μοίρα του οργάνου (αυτή που παράγει τα ένζυμα της πέψης). Το υπόλοιπο 10% αφορά νευροενδοκρινείς όγκους (που προέρχονται από την ενδοκρινή μοίρα παραγωγής των ορμονών) και άλλα σπανιότερα νεοπλάσματα (λέμφωμα, μεταστάσεις). Γενικά, οι νευροενδοκρινείς όγκοι του παγκρέατος έχουν σημαντικά καλύτερη πρόγνωση από το αδενοκαρκίνωμα.

Η σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου παγκρέατος περιλαμβάνει τεχνικές επεμβατικής ενδοσκόπησης, όπως ο Ενδοσκοπικός Υπέρηχος (EUS) ή η Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP).

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Οι παράγοντες κινδύνου για το αδενοκαρκίνωμα είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η δίαιτα υψηλή σε λιπαρά και χαμηλή σε φρούτα και λαχανικά, ο σακχαρώδης διαβήτης και η χρόνια παγκρεατίτιδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα του παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος περιλαμβάνουν πόνο –συχνά με αντανάκλαση στην οσφύ, εμφάνιση ίκτερου, ξαφνική ανάπτυξη ή απορρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη, ανορεξία και απώλεια βάρους. Τα συμπτώματα αυτά μοιάζουν πολύ με αυτά άλλων παθήσεων του πεπτικού συστήματος για αυτό θα πρέπει να γίνεται σωστή διάκριση ώστε να μην αγνοούνται σημαντικές ενδείξεις σοβαρής νόσου αλλά ούτε να δίνεται παραπάνω σημασία σε συχνές, μη σοβαρές παθήσεις.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Είναι εξαιρετικά σημαντική η σωστή διάγνωση και διάκριση του είδους του νεοπλάσματος με βάση κλινικά και απεικονιστικά στοιχεία. Τόσο η πρόγνωση όσο και η θεραπεία διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των διαφορετικών τύπων νεοπλασμάτων του παγκρέατος. Σημαντικό ρόλο στην απεικόνιση έχουν η αξονική (CT) και η μαγνητική τομογραφία (MRI-MRCP).

Όμως το πλέον αξιόπιστο και ειδικό εργαλείο στην απεικόνιση του παγκρέατος είναι ο ενδοσκοπικός υπέρηχος (endoscopic ultrasound, EUS), ο οποίος περισσότερο από κάθε άλλη εξέταση φτάνει κοντά στη βλάβη, την απεικονίζει με μεγάλη λεπτομέρεια, ενώ δίνει την δυνατότητα παρακέντησης με λεπτή βελόνα (FNA). Το υλικό αυτό αναδεικνύει μέσω κυτταρολογικής εξέτασης το είδος του νεοπλάσματος ώστε να καθοριστεί η αποτελεσματικότερη θεραπεία για τον συγκεκριμένο ασθενή.

Ποια είναι η αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος;

Η κατεύθυνση της θεραπείας τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει, με την χημειοθεραπεία να αποτελεί συχνά σημαντικό τμήμα της αντιμετώπισης της κακοήθειας. Οι χειρουργικές λύσεις σε εξειδικευμένο κέντρο με μεγάλο όγκο ασθενών παραμένουν βέβαια σημαντικό εργαλείο. Ενίοτε η χημειοθεραπεία πρέπει να δοθεί πριν από το χειρουργείο. Αυτές οι θεραπευτικές αποφάσεις προϋποθέτουν μία ομαδική ογκολογική προσέγγιση με εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο, ογκολόγο, ακτινολόγο και χειρουργό.