Η αυτομεταμόσχευση λιποκυττάρων στην αισθητική χειρουργική

Η αυτομεταμόσχευση λιπώδους ιστού (autologous fat grafting) είναι χωρίς αμφιβολία η μεγαλύτερη πρόοδος της πλαστικής χειρουργικής την τελευταία δεκαετία. Είναι μία πολύ ασφαλής και αποτελεσματική επέμβαση, με πάρα πολλές εφαρμογές.

Ποιες είναι αυτές και ποια τα πλεονεκτήματα που προσφέρει;

Η αρχή είναι απλή: ο λιπώδης ιστός μεταφέρεται από σημεία του σώματος όπου αυτός περισσεύει σε περιοχές που για κάποιο λόγο υπολείπονται σε όγκο. Πρόκειται για αυτομεταμόσχευση γιατί το λίπος προέρχεται από τον ίδιο μας τον οργανισμό.

Η ιδέα δεν είναι καινούργια και οι πρώτες επεμβάσεις αυτού του είδους περιγράφονται από τις αρχές του 20ού αιώνα (Neuber, 1906).

Οι τεχνικές άρχισαν να παρουσιάζουν μεγάλη εξέλιξη από το 1991 και μετά, κυρίως χάρη στις εργασίες του Αμερικανού πλαστικού χειρουργού Sydney Coleman, κι έτσι σήμερα η έγχυση λιποκυττάρων ή λιπομεταφορά είναι μια πολύ ασφαλής και αποτελεσματική επέμβαση, με πάρα πολλές εφαρμογές τόσο στην αισθητική όσο και στην επανορθωτική χειρουργική.

Οι εφαρμογές στην επανορθωτική χειρουργική αφορούν στη βελτίωση ουλών με συμφύσεις ή ύστερα από εγκαύματα, στο γέμισμα περιοχών που έχουν υποστεί για κάποιο λόγο ατροφία, όπως για παράδειγμα έπειτα από τραυματισμούς ή νευρολογικές παθήσεις.

Χρησιμοποιούνται, επίσης, στην αποκατάσταση ελλειμμάτων στο στήθος ύστερα από ογκεκτομή ή μαστεκτομή.

Στην αισθητική χειρουργική η τεχνική της λιπομεταφοράς σήμερα εφαρμόζεται ευρέως στις επεμβάσεις που γίνονται στο πρόσωπο και στο σώμα.

Πρόσωπο

Όσον αφορά στο πρόσωπο, για πολλά χρόνια οι τεχνικές αφορούσαν αποκλειστικά στο lifting και την αφαίρεση της περίσσειας του δέρματος. Αυτό έδινε αρκετά καλά αποτελέσματα σε ορισμένου τύπου πρόσωπα, όχι όμως σε όλα.

Σήμερα έχουμε αναλύσει και έχουμε καταλάβει πολύ καλύτερα τους μηχανισμούς με τους οποίους το πρόσωπο γερνάει και οι αισθητικές επεμβάσεις έχουν εξελιχθεί ανάλογα.

Στο πέρασμα του χρόνου όχι μόνο αλλοιώνεται η ποιότητα του δέρματος, αλλά σταδιακά αλλάζει ολόκληρη η ανατομία του προσώπου, από την επιδερμίδα μέχρι τα οστά. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των αλλαγών είναι η ατροφία, η οποία αφορά σε όλους τους ιστούς, μέχρι και τα οστά.

Η ορατή συνέπεια είναι η απώλεια του όγκου σε διάφορα σημεία.

Το επάνω μέρος του προσώπου, τα μήλα, οι κρόταφοι και κυρίως η περιοχή γύρω από τα μάτια αρχίζουν να αδειάζουν από το υποδόριο λίπος. Συγχρόνως, το λίπος συσσωρεύεται στο κάτω μισό του προσώπου και στο λαιμό. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι αλλάζει το περίγραμμα, άλλες περιοχές ατροφούν και άλλες βαραίνουν.

Έτσι, στο λεξιλόγιο της πλαστικής χειρουργικής προστέθηκε μία καινούργια έννοια, η ογκομετρία του προσώπου. Η επανάσταση στην αισθητική χειρουργική ήρθε όταν αποκτήσαμε τη δυνατότητα να επεμβαίνουμε ογκομετρικά στα διάφορα σημεία με την έγχυση λιποκυττάρων.

Η έγχυση λιποκυττάρων, εκτός από τη διόρθωση της ατροφίας των ιστών λόγω ηλικίας, μπορεί να εφαρμοστεί και για τη βελτίωση των αναλογιών του προσώπου. Η τεχνική είναι πολύ εύπλαστη και το λίπος τοποθετείται με ακρίβεια σε κάθε σημείο του προσώπου που χρειάζεται αύξηση.

Με αυτόν τον τρόπο γίνεται κάτι σαν γλυπτική του περιγράμματος του προσώπου. Έτσι μπορούν να αυξηθούν τα ζυγωματικά, τα μήλα, το σαγόνι ή τα χείλη, ώστε να βελτιωθούν οι αναλογίες και η σχέση μεταξύ τους. Η τέχνη της εναρμόνισης των αναλογιών του προσώπου λέγεται προφιλοπλαστική και τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά.

Σώμα

Στις αισθητικές επεμβάσεις του σώματος και της σιλουέτας η μεταμόσχευση λιποκυττάρων εφαρμόζεται κυρίως στην αύξηση των μαστών (η τεχνική εφαρμόζεται κυρίως σε μικρού και μεσαίου βαθμού αυξήσεις) και στη γλυπτική των γλουτών και της γάμπας.

Επίσης, η λιπομεταφορά είναι πολύ χρήσιμη για να αναπληρώσει τον υποδόριο ιστό στη ράχη των χεριών που ατροφεί με τα χρόνια κι έτσι τα χέρια δείχνουν πολύ νεότερα, με τις φλέβες και τους τένοντες να φαίνονται πολύ λιγότερο.

Τα πλεονεκτήματα της έγχυσης λίπους

• Η διάρκεια: Από το λίπος που εμφυτεύεται το μεγαλύτερο ποσοστό επιβιώνει στη νέα του θέση και το υπόλοιπο απορροφάται. Βάσει στατιστικών, έχει μετρηθεί ότι συνήθως το 50% - 70% του λίπους παραμένει για πολλά χρόνια, συχνά πάνω από 10.
• Η ασφάλεια: Καθώς προέρχεται από τον ίδιο τον οργανισμό, το λίπος είναι ασφαλές και δεν προκαλεί προβλήματα, όπως αλλεργικές αντιδράσεις, απόρριψη ή φλεγμονές.
• Συνολική βελτίωση της ποιότητας του δέρματος: Η έγχυση λιποκυττάρων, εκτός από την αύξηση του όγκου, βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα, την υφή και συχνά και το χρώμα του υπερκείμενου δέρματος, χάρη στους αυξητικούς παράγοντες που εκκρίνουν τα βλαστοκύτταρα τα οποία περιέχονται στο λιπώδη ιστό που μεταμοσχεύεται.

Η διαδικασία από τη λήψη μέχρι την έγχυση

Η λήψη του λιπώδους ιστού γίνεται με πολύ λεπτές κάνουλες και ατραυματική τεχνική, ώστε τα λιποκύτταρα να παραμείνουν ζωντανά. Ανάλογα με την έκταση, η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία, με μέθη ή με γενική αναισθησία.

Αν χρειάζεται, συνδυάζεται με λιποαναρρόφηση κι έτσι μπορεί να είναι διπλά ωφέλιμη. Στη συνέχεια, ο λιπώδης ιστός φυγοκεντρείται ώστε να παραμείνει μόνο το καθαρό λίπος, το οποίο θα δώσει όγκο στις επίμαχες περιοχές. Η έγχυση γίνεται σε λεπτά στρώματα με μικροκάνουλες, οι οποίες είναι τόσο λεπτές ώστε να μην αφήνουν κανένα ίχνος ή σημάδι.

Η περίοδος μετά την επέμβαση είναι τελείως ανώδυνη, όμως εμφανίζεται οίδημα το οποίο μπορεί να διαρκέσει από δέκα ημέρες έως και έναν μήνα ανάλογα με την έκταση της λιπομεταφοράς. Μετά τη μεταφορά, ένα μέρος από τα λιποκύτταρα, συνήθως το 50% - 70%, θα επιβιώσει στη νέα θέση του δίνοντας τον επιθυμητό όγκο, ενώ το υπόλοιπο θα απορροφηθεί σταδιακά.

Το αποτέλεσμα σταθεροποιείται ύστερα από τέσσερις περίπου μήνες και το λίπος που ‘έπιασε’ διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα, συχνά πάνω από 10 χρόνια. Συνήθως μία συνεδρία είναι αρκετή. Ωστόσο, αν απορροφηθεί μεγαλύτερη ποσότητα από όση θα θέλαμε, η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί.

Ειδικά στο πρόσωπο, καλό είναι να αποφεύγονται οι υπερδιορθώσεις. Είναι προτιμότερο να επέμβουμε ξανά για να προσθέσουμε λίγο όγκο, όταν το κρίνουμε απαραίτητο, παρά για να αφαιρέσουμε.

Πηγές:
Αντώνης Παρασκευάς, Πλαστικός Χειρουργός, ΥΓΕΙΑ.