Αποκατάσταση μαστού: Νεότερες εξελίξεις και μελλοντικές προοπτικές

Γράφει ο Δρ. Νικόλαος Α. Παπαδόπουλος, Πλαστικός Χειρουργός , Καθηγητής Πανεπιστημίου Μονάχου

Η αποκατάσταση του μαστού είναι μια απο τις πιο δημοφιλείς επεμβάσεις της πλαστικής χειρουργικής, τόσο ως αυξητική στήθους για την αισθητική αποκατάσταση όσο και ως επανορθωτική του στήθους μετά απο συγγενείς ανωμαλίες ή αφαίρεση όγκου από το μαστό (Μαστεκτομή, Τεταρτεκτομή κ.ο.κ.).

Στόχος της είναι η αποκατάσταση του μεγέθους, σχήματος και της συμμετρίας του στήθους με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής αυτών των γυναικών.

Η ανάπτυξη της Βιοτεχνολογίας και της Αναγεννητικής Ιατρικής είναι τα τελευταία χρόνια αλματώδης και ήδη πολλές τους αρχές εφαρμόζονται στην κλινική πράξη. Οι εξελίξεις στο πεδίο της Πλαστικής Χειρουργικής είναι εξίσου πολύ σημαντικές και πολλά υποσχόμενες για το μέλλον.

Ενώ στη κλινική πράξη η αποκατάσταση του μαστού γίνεται με διατατήρες ή ενθέματα σιλικόνης ολοένα και περισσότερες μέθοδοι αποκατάστασης του μαστού με αυτόλογους ιστούς και αυτόλογα κύτταρα προτείνονται από διάφορους ερευνητές και επιστήμονες.

Επιπρόσθετα, η αυξητική μαστού με αυτόλογο λιπώδη ιστό της ασθενούς, θεωρείται πλέον στις μέρες μας σαν εναλλακτική λύση στην κλασική αυξητική μαστών με ενθέματα. Η τεχνική και η τεχνογνωσία είναι πλέον και οι δύο τόσο δοκιμασμένες, που ουσιαστικά θεωρείται μια επέμβαση με σχεδόν μηδαμινή επικινδυνότητα και επιπλοκές χωρίς να είναι απαραίτητη η διαμονή της ασθενούς στo Νοσοκομείο.

Συγκεκριμένα για επεμβάσεις μαστού, βασίζεται στην αναρρόφηση λιποκυττάρων μέσω λιποαναρρόφησης με ειδικές βελόνες, και στην επανέγχυσή τους μετά απο ειδική επεξεργασία σε διάφορα σημεία του μαστού. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι να έχουν αποκλειστεί παθολογικά ευρήματα μαστών μέσω απεικονιστικών μεθόδων και η ύπαρξη αρκετής ικανοποιητικής ποσότητας λιπώδους ιστού σε περιοχές όπως η κοιλιακή χώρα, το εσωτερικό των μηρών και οι γλουτοί.

Όπως μας ανακοίνωσε ο Καθηγητής κ. Rigotti στη διάλεξή του κατά τη διάρκεια του 1^ης Διεπιστημονικής Ημερίδας για τον Καρκίνο του Μαστού πού οργανώσαμε στις 26 Φεβρουαρίου του 2011, δεν παρατηρήθηκε μετεγχειρητικά αυξημένο ποσοστό καρκινογένεσης ή οποιεσδήποτε άλλες συστηματικές παρενέργειες στις ασθενείς αυτές με αυτόλογη μεταμόσχευση λιποκυττάρων, εαν και οι περιόδοι παρακολούθησής των ήταν μακρές.

Βασικές προϋποθέσεις για ένα επιτυχημένο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα είναι οι προσεκτικοί χειρισμοί των ιστών, η χαμηλή αρνητική πίεση κατά την αναρρόφηση των λιποκυττάρων και η επανέγχυση όσο το δυνατόν μικρότερων ποσοτήτων λίπους σε καλά αιματούμενες δέκτριες περιοχές.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη μέθοδος αυτόλογης μεταμόσχευσης λιπώδους ιστού για αποκατάσταση μαστού περιγράφηκε το 1999 από τον κ. Khouri. Πρόκειται για έναν συνδυασμό ενός στηθόδεσμου με αρνητική πίεση και μεταμόσχευσης λίπους (μέθοδος Brava).

Οι ασθενείς πρέπει να φέρουν για τουλάχιστον 1 μήνα προεγχειρητικά έναν ειδικά σχεδιασμένο στηθόδεσμο, ο οποίος αποτελείται από δύο διαφανείς πλαστικές ‘θήκες’ που εφαρμόζονται πάνω στους μαστούς και από μία ηλεκτρονικά ρυθμιζόμενη συσκευή που αναρροφά συνεχώς αέρα.

Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται μέσα στις πλαστικές ‘θήκες’ κενό αέρος, το οποίο οδηγεί τόσο σε πολλαπλασιασμό των λιποκυττάρων, όσο και σε σχηματισμό νέων αγγείων (νεοαγγειογένεση) για την αιμάτωσή τους. Με το πέρας του 1 μήνα, λαμβάνει χώρα η λιποαναρρόφηση στην κοιλιακή χώρα ή εσωτερικό μηρών στην ασθενή.

Μετά από μια σειρά 2-5 συνεδριών μπορούν να επανεγχυθούν συνολικά σε κάθε μαστό μέχρι και 200-300 κ.εκ. λιπώδους ιστού. Μετεγχειρητικά η ασθενής πρέπει να φέρει τον προαναφερθέντα ειδικό στηθόδεσμο για έναν επιπλέον μήνα, ώστε να επιτευχθούν οι ιδανικές συνθήκες για τα μεταμοσχευθέντα λιποκύτταρα, μιας και η αρνητική πίεση δεν επιτρέπει στο υπό τάση δέρμα να ασκεί υπέρμετρη πίεση πάνω τους.

Σε πολύ πιο πρώιμο στάδιο μελετών βρίσκεται μιά μέθοδος που βασίζεται στην χρήση βλαστοκυττάρων και περιγράφηκε το 2008 από τους Yoshimura και συν. (Πανεπιστήμιο του Τόκυο). Τα προ-λιποκύτταρα (πρόδρομες μορφές λιποκυττάρων) που υπάρχουν μέσα στον λιπώδη ιστό μπορούν ύστερα από κατάλληλους εργαστηριακούς χειρισμούς να διαφοροποιηθούν προς ‘ώριμα’ λιποκύτταρα.

Για τον λόγο αυτό καταβάλλει η ομάδα μας προσπάθειες να επιτευχθεί η εξασφάλιση άδειας για εργαστηριακή διαφοροποίηση τόσο των προαναφερθέντων προ-λιποκυττάρων, όσο και άλλων πρόδρομων κυττάρων όπως του νευρικού και του οστικού ιστού για την αναγέννηση νεύρων και οστών.

Οι νέες και προοδευτικές μέθοδοι της Βιοτεχνολογίας αν και αποτελούν προς το παρόν ένα νέο κομμάτι της Ιατρικής και δέχονται πολλές επικρίσεις, είναι αδιαμφισβήτητα ένα πολλά υποσχόμενα πεδίο της. Η τεχνογνωσία αυτή έχει έναν πρώτιστο στόχο για τους ασθενείς: την πιο στοχευμένη, πιο ασφαλή και πιο επιτυχή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων τους.

Για αυτόν ακριβώς τον λόγο κρίνεται απαραίτητη η βελτιοποίηση των τεχνικών και η περαιτέρω έρευνα στο πεδίο της Αναγεννητικής Ιατρικής και της Βιοτεχνολογίας, ώστε εν τέλει να μπορεί να επιτευχθεί η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών αυτών και των οικογενειών τους.