β. Αλλαντική τοξίνη (Botox ή Dysport)

Η αλλαντική τοξίνη είναι το πιο διάσημο ίσως φάρμακο από αυτά που χρησιμοποιούνται για την ανανέωση και την βελτίωση των ρυτίδων στο πρόσωπο. Στην Αμερική και κυρίως στη Νέα Υόρκη και στο Λος Άντζελες, έχει γίνει τόσο δημοφιλές, ώστε πολλές γυναίκες να οργανώνουν τα μπότοξ πάρτι.

Δηλαδή στα πάρτι που κάνουν καλούν και έναν πλαστικό χειρουργό, ο οποίος σε κάποια στιγμή στη διάρκεια του πάρτι αναλαμβάνει την ενημέρωση των γυναικών για την αλλαντική τοξίνη και στη συνέχεια εφαρμόζει τη θεραπεία σε όσες το επιθυμούν.

Το μπότοξ έχει συνδέσει το όνομά του με την θεραπεία αλλαντικής τοξίνης, καθώς ήταν το πρώτο φάρμακο που παρασκευάσθηκε.

Σήμερα στο εμπόριο διατίθεται και το Dysport, και σύντομα μια τρίτη αλλαντική τοξίνη θα είναι διαθέσιμη. Επίσης απομιμήσεις της τοξίνης με παρασκευή σε τρίτες χώρες, όπως την Κίνα, και με όχι απόλυτα δοκιμασμένη αποτελεσματικότητα, έχουν αρχίσει να διαφημίζονται στο internet, αλλά ακόμα δεν έχουν διαδοθεί στην Ελληνική αγορά.

Μέχρι σήμερα η αλλαντική τοξίνη δεν έχει πάρει την έγκριση του Ελληνικού Οργανισμού Φαρμάκων για την χρησιμοποίησή του στην αισθητική για αντιμετώπιση των ρυτίδων. Αυτό αναμένεται να γίνει μέχρι το τέλος του 2005, καθώς οι ΗΠΑ και πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη δώσει την έγκρισή τους για αισθητική χρήση.

Έτσι η εταιρεία που παρασκευάζει το μπότοξ, σχεδιάζει να φτιάξει μια καινούρια συσκευασία του φαρμάκου με τις μισές μονάδες τοξίνης, έτσι ώστε κάθε μπουκαλάκι να είναι αρκετό για μια θεραπεία ρυτίδων προσώπου. Το φάρμακο αυτό θα ονομάζεται Βίσταμπελ (Vistabel).

Εικ. 1: Ανατομία των "μιμικών μυών" του προσώπου.

Ο γιατρός που εφαρμόζει την αλλαντική τοξίνη πρέπει να είναι άριστος γνώστης της ανατομίας αυτής, έτσι ώστε να παραλύσει τους σωστούς μύες και να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Τρόπος δράσης: Η αλλαντική τοξίνη είναι ένα φάρμακο που προκαλεί παράλυση των μυών στα σημεία που τοποθετείται. Όταν χρησιμοποιείται για αισθητικούς σκοπούς παραλύουμε εκλεκτικά του μύες της έκφρασης (μιμικούς μύες του προσώπου), έτσι ώστε να μη δημιουργούνται ρυτίδες έκφρασης.

Για να επέλθει θάνατος από το φάρμακο αυτό χρειάζονται 3000 μονάδες, δηλαδή δόση 60 - 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή που χρειάζεται για μια θεραπεία προσώπου για ρυτίδες.

Που και πως χρησιμοποιείται: Η κλασική θεραπεία είναι μερικά τσιμπήματα με πολύ λεπτή βελόνα στο μεσόφρυο (την περιοχή ανάμεσα στα φρύδια, στη βάση της μύτης), στο μέτωπο, στα πλάγια των ματιών.

Μπορούν επίσης να γίνουν τσιμπήματα στο πάνω χείλος (για τις ρυτίδες του καπνιστή), και στο πλάι του κάτω χείλους για να υψωθεί λίγο η γωνία του στόματος.

Εικ.

2: Μια συνήθης θεραπεία αλλαντικής τοξίνης στο ανώτερο μισό του προσώπου περιλαμβάνει τσιμπιές στα σημεία που φαίνονται στο σχήμα.

Άλλες χρήσεις του φαρμάκου είναι:

1. Η εξαφάνιση των κάθετων γραμμών στο λαιμό (λαιμός γαλοπούλας)
2. Η αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας στις παλάμες, τα πέλματα, τις μασχάλες κτλ. Οι δόσεις του φαρμάκου και το κάστος της θεραπείας αυξάνεται ανάλογα με τις περιοχές που αντιμετωπίζονται.
3. Καταπολέμηση της ημικρανίας. Έχει βρεθεί ότι αρκετά άτομα, κυρίως γυναίκες, που υποφέρουν από ημικρανίες και κεφαλαλγίες, αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με ενέσεις αλλαντικής τοξίνης, σε διάφορους μύες ανάλογα με την περιοχή εμφάνισης του πόνου. Μερικές φορές, αν βρεθεί ότι η αντιμετώπιση αυτή είναι αποτελεσματική, συστήνεται στον/στην ασθενή μια μικρή χειρουργική επέμβαση που μπορεί να τον/την απαλλάξει μόνιμα από το πρόβλημα αυτό.
4. Συμμετροποίηση του προσώπου. Μερικές φορές όταν υπάρχει παράλυση του προσωπικού νεύρου από τη μια πλευρά του προσώπου, το πρόσωπο είναι ασύμμετρο. Η αλλαντική τοξίνη μπορεί να βοηθήσει να γίνει πιο συμμετρικό το μέτωπο και η θέση των φρυδιών. Εδώ πρέπει να πούμε ότι οι παραπάνω είναι ενδείξεις όπου η αλλαντική τοξίνη χρησιμοποιείται από Πλαστικούς χειρουργούς. Το φάρμακο αυτό χρησιμοποιείται από πολλές ακόμη ειδικότητες, όπως τους Νευρολόγους, τους Οφθαλμιάτρους ή τους Φυσίατρους για αντιμετώπιση διάφορων καταστάσεων μυϊκής σύσπασης.

Πλεονεκτήματα: Για την αισθητική χρήση της αλλαντικής τοξίνης μπορούμε να πούμε μόνο πλεονεκτήματα. Γενικά είναι από τις θεραπείες που "αξίζει τα χρήματά της" ("value for money"). Είναι από τις σπάνιες φορές που ένα φάρμακο κατάφερε να μειώσει στο 1/5 την συχνότητα ενός χειρουργείου (του μετωπιαίου λίφτινγκ).

1. Η αλλαντική τοξίνη είναι αιτιολογική θεραπεία των ρυτίδων, δηλαδή εξαλείφει την αιτία δημιουργίας των ρυτίδων που είναι οι επαναλαμβανόμενες συσπάσεις των μυών του προσώπου.
2. Μειώνονται αισθητά έως εξαφανίζονται οι ρυτίδες στο μέτωπο, τη βάση της μύτης και το πλάι των ματιών.
3. Ανασηκώνεται το έξω τμήμα των φρυδιών, δίνοντας στο πρόσωπο ξεκούραστη όψη.
4. Με την συνεχιζόμενη χρήση γίνεται πρόληψη της δημιουργίας μόνιμων ρυτίδων, δηλαδή μια γυναίκα 40 ετών, που χρησιμοποιεί το φάρμακο αυτό μια δεκαετία, περιμένει ότι το μέτωπό της θα είναι ίδιο ως προς τις ρυτίδες, όπως ήταν στην ηλικία των 30.
5. Γίνεται εκπαίδευση των ατόμων που υποβάλλονται στη θεραπεία, να μην χρησιμοποιούν υπερβολικά τους μιμικούς μύες κατά την έκφραση. Στα άτομα που είναι υπερκινητικά το αποτέλεσμα του φαρμάκου φεύγει νωρίτερα. Έχει βρεθεί ότι μετά από επανειλημμένες θεραπείες, τα άτομα αυτά χρειάζονται θεραπεία όλο και πιο αραιά, προφανώς γιατί εκπαιδεύονται να χρησιμοποιούν λιγότερο τους μιμικούς μύες.

Μειονεκτήματα: Δεν υπάρχουν πολλά μειονεκτήματα ως προς το φάρμακο αυτό καθ' αυτό. Τα περισσότερα οφείλονται σε κακή χρήση του φαρμάκου, ή στο κόστος χρήσης του.

1. Μερικές φορές μπορεί να εμφανιστεί ένας μικρός μώλωπας γύρω από την περιοχή όπου έγινε η ένεση. Μπορεί να εμφανιστούν ελαφρύς πονοκέφαλος, πόνοι στον αυχένα και προσωρινή υπνηλία.
2. Αν η θεραπεία γίνει από άτομα που δεν ξέρουν καλά την ανατομία του προσώπου και παραλύσουν μύες που δεν πρέπει, μπορεί να εμφανιστεί βλεφαρόπτωση ή ακόμη και διαταραχές της ομιλίας. Τα φαινόμενα αυτά φυσικά είναι παροδικά εφόσον η δράση του φαρμάκου δεν είναι μόνιμη. Συνιστάται όμως προσοχή στην επιλογή του γιατρού που θα εφαρμόσει τη θεραπεία (πρέπει πάντα να είναι γιατρός, και κατά προτίμηση πλαστικός χειρουργός, αφού από τη χειρουργική ενασχόληση με το πρόσωπο ξέρει όσο κανείς άλλος την ανατομία των μιμικών μυών του προσώπου).
3. Η διάρκεια του αποτελέσματος, που γίνεται εμφανές 2 - 7 ημέρες μετά την εφαρμογή, κυμαίνεται από 3 - 12 μήνες, ανάλογα με τις συνήθειες έκφρασης του κάθε ατόμου. Μερικές φορές μετά από πολλές θεραπείες δημιουργούνται αντισώματα που καταστρέφουν το φάρμακο, και είτε πρέπει να αλλαχθεί το φάρμακο, είτε να διακοπεί η θεραπεία.
4. Το κόστος είναι ανάλογο με τη διάρκεια, αλλά επίσης με τις περιοχές που θεραπεύονται, για παράδειγμα η αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας μπορεί να χρειαστεί 4 - 6 φορές περισσότερο φάρμακο από ότι μια θεραπεία για ρυτίδες προσώπου. Μία αμπούλα μπότοξ 100 μονάδων στοιχίζει στο φαρμακείο 282 ευρώ. Μία αμπούλα Dysport 500 μονάδων κοστίζει 272 ευρώ. Όταν ανοιχτεί θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σύντομα. Το Vistabel, όταν κυκλοφορήσει, υπολογίζεται ότι θα κοστίζει γύρω στα 160 ευρώ στο φαρμακείο. Μια κλασική θεραπεία ρυτίδων προσώπου στοιχίζει περίπου 350 - 500 ευρώ.

Σημείωση: Όλες οι εικόνες που παρουσιάζονται στο κείμενο αυτό είναι από εταιρείες που εμπορεύονται αντίστοιχα προϊόντα.