Τα ''ύπουλα'' σημάδια της διπολικής διαταραχής

Υπάρχουν πολλά στερεότυπα όσον αφορά τις ψυχικές νόσους. Στην πραγματικότητα, δεν είναι λίγες οι φορές που τα συμπτώματά τους μπορούν να περάσουν απαρατήρητα—ειδικά όταν μιλάμε για τη διπολική διαταραχή. Υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στο πόσο ισχυρή θα είναι η νόσος και τα παρακάτω σημάδια μπορεί να μην είχαν περάσει από το ραντάρ σας…

Η πολύ καλή διάθεση

Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από περιόδους κατάθλιψης και περιόδους μανίας. Κατά την φάση της μανίας, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μην έχουν επαφή με την πραγματικότητα. Η υπομανία, όμως, που είναι άλλο ένα σύμπτωμα της νόσου, είναι μια κατάσταση υψηλής ενέργειας, στην οποία ο ασθενής νιώθει ιδιαίτερα ευτυχής, χωρίς να έχει χάσει την επαφή του με την πραγματικότητα. Κάποιοι προσδιορίζουν την υπομανία σαν τη “θετική πλευρά” της διπολικής διαταραχής, καθώς ο ασθενής νιώθει ευτυχισμένος, έχει ενέργεια και δημιουργικότητα—όσο διαρκεί.

Αδυναμία να τελειώσουμε αυτά που αρχίζουμε

Αν το σπίτι σας είναι γεμάτο με δουλειές και εργασίες που έχουν ξεκινήσει και δεν τελείωσαν ποτέ, ίσως να πάσχετε από διπολική διαταραχή. Οι ασθενείς που μπορούν να ελέγξουν τα αποθέματα ενέργειάς τους κατά τις περιόδους μανίας και υπομανίας μπορούν να γίνουν αρκετά παραγωγικοί, αλλά οι ασθενείς που δεν έχουν αυτή την ικανότητα συνήθως μεταπηδούν από τη μία δουλειά στην άλλη, κάνουν μεγάλα, μη ρεαλιστικά σχέδια και σπάνια τελειώνουν όσα αρχίζουν.

Η κατάθλιψη

Ένας διπολικός που περνάει από τη φάση της κατάθλιψης μοιάζει… ακριβώς όπως ένας ασθενής με κατάθλιψη. Υπάρχουν προβλήματα με την ενέργεια, με την όρεξη και τον ύπνο. Δυστυχώς, τα κλασικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα δεν λειτουργούν καλά με τους διπολικούς ασθενείς. Μπορούν να επιταχύνουν τον κύκλο της ασθένειας, χειροτερεύοντας την κατάσταση και σε πιο άσχημες περιπτώσεις μπορεί να κάνουν τον ασθενή να χάσει την επαφή με την πραγματικότητα.

Η ευερεθιστικότητα

Κάποιοι ασθενείς μπορεί να αντιμετωπίζουν μεικτά επεισόδια, όπου βιώνουν ταυτόχρονα συμπτώματα μανίας και κατάθλιψης. Συνήθως, σε αυτές τις περιόδους ο ασθενής είναι εξαιρετικά ευερέθιστος. Στον εξωτερικό παρατηρητή, αυτό μπορεί να φαίνεται απλά σαν “μια κακή μέρα”, μιας και όλοι μας το έχουμε περάσει ως ένα βαθμό.

Η γρήγορη ομιλία

Υπάρχουν άνθρωποι που είναι από τη φύση τους ιδιαίτερα ομιλητικοί. Υπάρχουν φορές, όμως, που κάποιος απλά εξακολουθεί να μιλάει γρήγορα, χωρίς να κάνει διάλογο. Αν προσπαθήσουμε να διακόψουμε τον ασθενή, λογικά θα συνεχίσει να μιλά χωρίς να μας δίνει σημασία. Επιπλέον, είναι κοινό σημάδι ο ασθενής να μεταπηδά από το ένα θέμα στο άλλο στην ομιλία του—το ανησυχητικό είναι αν παρατηρήσουμε κάποιον να μιλά έτσι ενώ δεν το συνηθίζει.

Προβλήματα με αλκοόλ ή ναρκωτικά

Περίπου οι μισοί ασθενείς με διπολική διαταραχή αντιμετωπίζουν και προβλήματα κατάχρησης ουσιών, ειδικά του αλκοόλ. Πολλοί ασθενείς πίνουν όταν βρίσκονται σε περίοδο μανίας για να ηρεμήσουν τον εαυτό τους ή χρησιμοποιούν το αλκοόλ για να φτιάξουν την διάθεσή τους όταν νιώθουν κατάθλιψη.

Απροσδιόριστη συμπεριφορά

Κατά τη διάρκεια της περιόδου μανίας, οι ασθενείς μπορεί να έχουν υπερβολικά αυξημένη αυτοπεποίθηση και δεν υπολογίζουν τις συνέπειες των πράξεών τους. Δύο πολύ συνηθισμένα παραδείγματα είναι οι υπερβολικά ακριβές αγορές και η πολύ αυξημένη σεξουαλικότητα.

Προβλήματα στον ύπνο

Οι ασθενείς που πάσχουν από διπολική διαταραχή συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον ύπνο. Στις περιόδους κατάθλιψης κοιμούνται πολλές ώρες και αισθάνονται έντονη κούραση και στις περιόδους μανίας δεν κοιμούνται αρκετά, χωρίς να κουράζονται. Ακόμα και με πολύ λίγες ώρες ύπνου νιώθουν καλά και γεμάτοι ενέργεια.

Ασταμάτητες σκέψεις

Αυτό το σύμπτωμα μπορεί να περάσει απαρατήρητο από πολλούς ασθενείς, αλλά συμβαίνει συχνά στις περιόδους μανίας. Ο ασθενής νιώθει πως το μυαλό του “τρέχει” και πως δεν μπορεί να ελέγξει τις σκέψεις του.

Επιμέλεια: Θοδωρής Διάκος