Tα βασικά χαρακτηριστικά των συναισθηματικά κακοποιητικών σχέσεων

Για τους περισσότερους ανθρώπους η σωματική κακοποίηση όταν συμβαίνει από τον ένα σύντροφο στον άλλο είναι αναγνωρίσιμη, σε αντίθεση με τη συναισθηματική κακοποίηση, η οποία πολλές φορές δεν αναγνωρίζεται όχι μόνο από το θύμα αλλά και από τα οικεία του πρόσωπα. Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Ο βασικότερος λόγος που η συναισθηματική κακοποίηση δε γίνεται αναγνωρίσιμη έχει να κάνει με το γεγονός ότι πολλές από τις κακοποιητικές συμπεριφορές αρχικά μπορούν να κατανοηθούν σαν συμπεριφορές «ενδιαφέροντος».

Στην αρχή μιας νέας σχέσης, ο θύτης εμφανίζεται ως ευγενικός και περιποιητικός. Αυτό τον βοηθά στο να κερδίζει την εμπιστοσύνη του θύματος για να αρχίσει μετά να το κακοποιεί συναισθηματικά. Τι εννοούμε όμως με τον όρο συναισθηματική κακοποίηση;

Ως συναισθηματική κακοποίηση ορίζονται οι συμπεριφορές του συντρόφου, οι οποίες έχουν ως κύριο στόχο τον απόκτηση δύναμης και τον πλήρη έλεγχο του άλλου ατόμου. Καταστρέφει ολοκληρωτικά την εικόνα που έχει το θύμα για τον εαυτό του και την πίστη που έχει στις ικανότητές του. Μπορεί να πάρει πολλές μορφές με κυριότερες τις εξής: προσβολή, αποδοκιμασία, επίκριση, φωνές, βρισιές, γελοιοποίηση, ασέβεια, κοροϊδία.

Ποια είναι όμως ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά τα οποία είναι σημάδια συναισθηματικής κακοποίησης;

• Κάνει προσβλητικά σχόλια για το άτομο σου (π.χ. πώς έχεις παχύνει έτσι; Αυτό που φοράς είναι εντελώς χάλια, πώς έχεις γίνει έτσι;) τα οποία στη συνέχεια παρουσιάζει ως αστεία. Όταν λοιπόν εσύ θα παραπονεθείς για το αρνητικό σχόλιο, αυτός θα σου απαντήσει ότι δεν έχεις καθόλου χιούμορ και τα παίρνεις όλα στα σοβαρά.
• Συνεχώς απολογείσαι ακόμα και όταν ξέρεις ότι δεν έχεις κάνει κάπου λάθος. Βασικό χαρακτηριστικό αυτών των ανθρώπων είναι να διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα μόνο και μόνο για να θολώνουν τα νερά. Για παράδειγμα μπορεί εσύ να έχεις αρχίσει να εντοπίζεις ότι έχει πρόβλημα με τη διαχείριση του θυμού του και αυτός σαν απάντηση σε αυτό να σε κατηγορήσει ότι έχεις γίνει πολύ ευαίσθητη. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι πολλά τα άτομα τα οποία ζητούν συγγνώμη για την «παράλογη» συμπεριφορά τους.
• Δε σου αφήνουν προσωπικό χώρο. Τα άτομα αυτά θέλουν να έχουν όλη την προσοχή σου και να καταλαμβάνουν όλο σου το χρόνο μόνο όμως όταν εκείνοι θέλουν.  Δεν αναγνωρίζουν την ανάγκη που μπορεί να έχεις να μείνεις για λίγο μόνη σου.
• Συνεχώς αλλάζει πλάνα τελευταία στιγμή λέγοντας σου πως ήθελε να σου κάνει έκπληξη. Επειδή τα άτομα αυτά νιώθουν ότι είναι ανώτερα από τους άλλους θεωρούν ότι μετρά μόνο αυτό που θέλουν οι ίδιοι. Ο βασικός τους στόχος βέβαια είναι να νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο των πάντων.

Εάν παρατηρείς ορισμένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά ή συμπεριφορές παρόμοιες με τις παραπάνω είναι σημαντικό να αρχίσεις να σκέφτεσαι αν υπάρχει κάτι που κερδίζεις από τη σχέση αυτή ή αν νιώθεις όλο και πιο δυσφορικά. Ίσως δεν είναι εύκολο στην αρχή να κάνεις το μεγάλο βήμα και να απομακρυνθείς από ένα τέτοιο άνθρωπο, μην ξεχνάς όμως ότι είναι άδικο να μένεις με έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να σε εκτιμήσει. Να θυμάσαι πως αν εσύ η ίδια δεν προστατεύσεις τον εαυτό σου, ποιος περιμένεις να το κάνει;