Απόρριψη: Πώς να τη διαχειριστώ

Απόρριψη... Μία λέξη, μία κατάσταση, μία συμπεριφορά, με πολλές περαιτέρω συνέπειες. Με σκέψεις που πυροδοτούνται, με συναισθήματα που μας είναι δύσκολο να τα διαχειριστούμε και να τα ελέγξουμε, καθώς κινητοποιούνται βαθύτερες σκέψεις μας που αποφεύγαμε να αντιμετωπίσουμε.

Πόσες φορές εξάλλου δεν έχουμε μιλήσει για ανθρώπους που μεγάλωσαν σε ένα απορριπτικό περιβάλλον, που οι γονείς τους δεν τους επιβράβευαν και ανέπτυξαν καταθλιπτική συμπτωματολογία, άγχος, συμπεριφορές άμυνας, χαμηλή αυτοεικόνα, αυτό-αμφισβήτηση, φόβο απόρριψης, φόβο εγκατάλειψης, φόβο μοναξιάς.

Ο ρόλος της γονεϊκής απόρριψης σε συνδυασμό με την προσωπικότητα του κάθε ατόμου, μπορεί να προκαλέσει ένα συναισθηματικό κενό το οποίο να χαρακτηρίζει τις μετέπειτα διαπροσωπικές σχέσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Billie Eilish που έγινε η νεότερη solo τραγουδίστρια που καταλαμβάνει την πρώτη θέση των βρετανικών charts, νικήτρια στα μουσικά βραβεία των Grammys.

Σε μία συνέντευξή της στο περιοδικό Rolling Stones δήλωσε ότι έπασχε από προβλήματα ψυχικής υγείας από την ηλικία των 13 ετών και σε χαρακτηριστική αναφορά για το οικογενειακό της περιβάλλον είπε πως όταν αυτή και τα αδέρφια της μεγάλωναν, οι γονείς της ποτέ δεν είπαν ότι είναι περήφανοι για τα παιδιά τους, κάτι το οποίο έπαιρναν προσωπικά για πολλά χρόνια. «Όσο μεγαλώνω νιώθω πως το καταλαβαίνω περισσότερο, πως οι γονείς μας το έκαναν για να μην νιώθουμε ότι έπρεπε να είναι περήφανοι για να καταφέρουμε πράματα», εξήγησε η Eilish.

Απόρριψη λοιπόν..

Αναζητώντας ετυμολογικά τη σημασία της οι ορισμοί που βρήκα στο διαδίκτυο μεταξύ άλλων ήταν:

•  η άρνηση (κάποιου) να εγκρίνει, να αποδεχτεί (κάποιον/κάτι)
• η αξιολόγηση κάποιου ως ακατάλληλου
• (ιατρική) η αδυναμία του οργανισμού να αφομοιώσει ξένο σώμα ή ξένο ιστό
• το πέταμα (των απορριμμάτων) (https://el.wiktionary.org/wiki/απόρριψη)

Άρνηση αποδοχής, ακαταλληλότητα, δυσκολία αφομοίωσης..  Καταστάσεις που άμεσα σχετίζονται μέσα μας με συναισθήματα όπως η θλίψη, το πένθος, ο θυμός, η αντίδραση, αλλά και συμπεριφορές όπως η υπερένταση, η εσωστρέφεια, η αυτοκαταστροφική στάση ζωής, η προσπάθεια να αποδεικνύει κάποιος ότι αξίζει, το ανικανοποίητο, η τελειοθηρία, η ανάπτυξη δυσπιστίας μέσα στη σχέση..

Πότε όμως η απόρριψη βιώνεται πιο έντονα και πότε μπορεί να γίνει τραυματική;

• Όταν υπάρχει συννοσηρότητα
• Όταν υπάρχει παρελθόν με τραυματικά γεγονότα
• Όταν το άτομο έχει βιώσει πρόσφατα ένα πένθος
• Όταν δεν υπάρχει ισχυρό υποστηρικτικό περιβάλλον
• Όταν κάποιος θεωρεί δεδομένο ότι θα απορριφθεί και λειτουργεί με μία αυτό-εκπληρούμενη προφητεία
• Όταν κάποιος έχει μεγαλώσει σε ένα απορριπτικό περιβάλλον και έχει μάθει να ζει με συγκαταβατική και παθητική στάση.

Η αλήθεια είναι ότι κάποιος που έχει μεγαλώσει μέσα σε ένα απορριπτικό περιβάλλον:

• Έχει μάθει να αρκείται στα λίγα
• Έχει μάθει να παλεύει μόνιμα για την αποδοχή
• Έχει μάθει να φοβάται μόνιμα την απόρριψη
• Έχει μάθει να εστιάζει στα θέλω και στις απόψεις των άλλων και να μειώνει τα δικά του
• Προσπαθεί να προσφέρει συνέχεια και νιώθει ότι πρέπει να αποδεικνύει την αξία του, χωρίς ποτέ βέβαια να είναι αυτό ικανοποιητικό.

Ποιοι θα μπορούσαν να είναι λοιπόν οι τρόποι διαχείρισης της απόρριψης;

• Το άτομο θα πρέπει ουσιαστικά να χτίσει μία νέα φιλοσοφία ζωής. Θα πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει σκέψεις και συναισθήματα, να  προσπαθήσει να κατανοήσει αν όντως ήταν απόρριψη αυτό που βίωσε ή αν τελικά μετέφρασε το γεγονός πιο έντονα από αυτό που ήταν στην πραγματικότητα...
• Να εστιάζει στο τώρα και να μην συγκρίνει με όσα έχει βιώσει στο παρελθόν. Ανεξάρτητα με αυτό που θεωρούν οι περισσότεροι, εάν τη στιγμή που βιώνουμε την απόρριψη ή ένα έντονο πένθος, εμείς ξεκινήσουμε την ανάλυση όλων των συμπεριφορών, των επιλογών και των σχέσεων, αυτό που θα προκληθεί είναι ένα αίσθημα βαθιάς θλίψης.
• Η απόρριψη πρέπει να γίνει δάσκαλος και όχι τιμωρός μας. Ας θυμόμαστε πάντα ότι μία αποτυχία, μία άρνηση, ακόμα και μία απόρριψη δεν πρέπει να την αφήσουμε να ορίσει την ταυτότητά μας, αλλά ούτε και τις μελλοντικές μας επιλογές και σχέσεις. Το άτομο θα πρέπει να μάθει από το παρελθόν, χωρίς όμως να κουβαλάει μαζί του τα ψυχολογικά τραύματα του παρελθόντος.
• Η σωματική εκτόνωση και η παγίωση ηδονοτρόπων συμπεριφορών είναι ένας σημαντικός τρόπος διαχείρισης όχι μόνο της απόρριψης. Καθιερώνοντας όμως μία νέα φιλοσοφία ζωής, το άτομο θα πρέπει να μάθει να αγαπάει τον εαυτό του και να μην αναζητάει τις ευχάριστες στιγμές μόνο στις δύσκολες στιγμές στη ζωή του.
• Να είναι επιεικής με τον εαυτό του και να έχει ανθρώπους γύρω του, που να είναι σύμμαχοί του. Οι σύμμαχοι είναι ένα δώρο στη ζωή μας, είναι πολύτιμοι, γιατί ουσιαστικά μας εμπνέουν, μας κινητοποιούν, μας βοηθούν, μας εξελίσσουν και γίνονται οι υποστηρικτές μας στις δύσκολες μας στιγμές.