Νέα εποχή στη γενική χειρουργική

Κωνσταντίνος Μαυραντώνης

Χειρουργός, Διευθυντής ΣΤ΄ Χειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Σωτήριος Γεώργιος Πανουσόπουλος

Χειρουργός, Επιστ. Συνεργάτης ΣΤ΄ Χειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Στη δεκαετία του 1980 πρωτοεμφανίστηκαν οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση χειρουργικών παθήσεων, αρχής γενομένης από τη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή και τη λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή. Μια δεκαετία μετά, άρχισαν να διενεργούνται λαπαροσκοπικά πιο σύνθετες επεμβάσεις, καθώς και επεμβάσεις για κακοήθη νοσήματα.

Αν και αρχικά αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό, η ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση πολλών χειρουργικών παθήσεων σταδιακά καθιερώθηκε στη συνείδηση ιατρών και κοινού ως ασφαλής και εφάμιλλη σε σχέση με τις προϋπάρχουσες «ανοικτές» τεχνικές. Σε αυτό συνέβαλε κυρίως η εκπόνηση πολυάριθμων μελετών σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες απέδειξαν με επιστημονικό τρόπο ότι η ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση προσφέρει μετρήσιμα οφέλη, ενώ παράλληλα δεν κρύβει κινδύνους για τους ασθενείς. Τα οφέλη αυτά είναι η μείωση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο, η μείωση του πόνου κατά την περιεγχειρητική περίοδο, το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα και η ταχύτερη επάνοδος του ασθενούς στο προηγούμενο επίπεδο δραστηριότητάς του.

Με την ενσωμάτωση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής στην καθημερινή ιατρική πρακτική και την τεχνολογική έκρηξη των τελευταίων δεκαετιών, εμφανίστηκε στο προσκήνιο η ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική.

Τα χειρουργικά ρομπότ είναι εξελιγμένα συστήματα που αναλαμβάνουν να μεταφέρουν τις κινήσεις του χειρουργού μέσω υπολογιστών και εργαλείων στο χειρουργικό πεδίο. Μέσω μιας κονσόλας, ο χειρουργός χειρίζεται τους ρομποτικούς βραχίονες και αυτοί, με τη σειρά τους, τα ειδικά εργαλεία. Ουσιαστικά εκτελεί μια λαπαροσκοπική επέμβαση επωφελούμενος από τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής τεχνολογίας. Σε σχέση με τη λαπαροσκόπηση έχει πιο ξεκούραστη οπτική αντίληψη μέσω της τρισδιάστατης κάμερας. Τα εργαλεία είναι σχεδιασμένα να μιμούνται -και σε κάποιες περιπτώσεις να ξεπερνούν- το εύρος κινήσεων του ανθρώπινου χεριού, ενώ οι υπολογιστές μεταφράζουν την κίνηση του χειρουργού σε κίνηση του ρομπότ ενισχύοντας την ακρίβεια και των κινήσεων αυτών.

Η τελευταίας γενιάς υλοποίηση του DaVinci, το Xi, προσφέρει περισσότερα πλεονεκτήματα σε σχέση με προηγούμενα μοντέλα, απλοποιώντας παραμέτρους όπως η κατάργηση της επανατοποθέτησης του συστήματος για την πρόσβαση σε διαφορετικές περιοχές της κοιλίας. Το εξελιγμένο αυτό ρομπότ είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, που βρίσκει πεδίο εφαρμογής σε απαιτητικές και σύνθετες επεμβάσεις, ελαχιστοποιώντας την καταπόνηση του ασθενούς.