Μέθοδος επιλογής για τη μερική νεφρεκτομή

Βασίλειος Μυγδάλης, Χειρουργός Ουρολόγος - Ρομποτικός Χειρουργός, Επιστ. Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ και Γεράσιμος Αλιβιζάτος, Χειρουργός Ουρολόγος, Διευθυντής Γ΄ Ουρολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.

Ο καρκίνος του νεφρού είναι η τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος. Εμφανίζεται συχνότερα σε άνδρες, συνήθως μετά την έκτη δεκαετία της ζωής.

Στα αρχικά στάδια της νόσου δεν υπάρχουν συμπτώματα, μπορεί όμως να εμφανιστούν αιματουρία, πόνος ή αίσθημα βάρους στην οσφύ, ψηλαφητή μάζα στην κοιλιά, απώλεια βάρους, πυρετός, αδυναμία, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και αναιμία. Πρέπει να τονιστεί ότι τις περισσότερες φορές ο καρκίνος του νεφρού είναι ασυμπτωματικός και η διάγνωσή του αποτελεί τυχαίο εύρημα σε απεικονιστικές εξετάσεις (υπέρηχο, αξονική τομογραφία) που γίνονται για τη διερεύνηση άλλου προβλήματος.

Η θεραπεία του νεφρικού καρκίνου είναι πρωτίστως χειρουργική και στις περιπτώσεις εκείνες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν μεγάλο σε μέγεθος όγκο η κλασική θεραπεία είναι η ριζική νεφρεκτομή. Στην περίπτωση κατά την οποία ο όγκος είναι περιορισμένος σε μέγεθος και είναι δυνατό λόγω θέσης να εξαιρεθεί ολόκληρος και με ασφάλεια, συνιστάται η μερική νεφρεκτομή, με σκοπό να διατηρηθεί όσο το δυνατόν περισσότερος νεφρικός ιστός. Η μερική νεφρεκτομή μπορεί να αποτελέσει τη μέθοδο επιλογής σε πιο μικρούς, περιφερικά εντοπισμένους όγκους 4-6 εκ., αλλά και σε ασθενείς που εμφανίζουν αμφοτερόπλευρα νεφρικό καρκίνο ή έχουν έναν μόνο νεφρό.

Η μερική νεφρεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί με την κλασική ανοιχτή μέθοδο, που απαιτεί μεγάλη τομή, όμως στα τελευταία 25 χρόνια οι ενδείξεις της λαπαροσκοπικής και της ρομποτικής τεχνικής στη χειρουργική του νεφρού έχουν διευρυνθεί σε μεγάλο βαθμό και έχουν χρησιμοποιηθεί και καθιερωθεί και στη μερική νεφρεκτομή.

Η ρομποτική τεχνική είναι εξέλιξη της λαπαροσκοπικής και το μεγάλο πλεονέκτημα που προσφέρει είναι ότι αποφεύγονται μεγάλες τομές και τραυματισμοί των ιστών. Η επέμβαση γίνεται μέσα από «μικρές οπές», μέσα από τις οποίες επιτυγχάνεται το ίδιο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα. Η ρομποτική χειρουργική τεχνική επιτρέπει στον χειρουργό να έχει μια στερεοσκοπική τρισδιάστατη εικόνα και, με τη βοήθεια των ρομποτικών βραχιόνων, ο ουρολόγος μπορεί να επιτελέσει όλους τους χρόνους της επέμβασης με απόλυτη ακρίβεια. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης παρασκευάζεται ο νεφρός και ανευρίσκεται ο όγκος που πρέπει να αφαιρεθεί. Ορισμένες φορές είναι δύσκολο να εντοπιστεί το ακριβές ανατομικό σημείο όπου εντοπίζεται ο όγκος και χρειάζεται η βοήθεια του ενδοσκοπικού υπερήχου. Κατόπιν παρασκευάζονται τα αγγεία του νεφρού και συμπιέζεται η νεφρική αρτηρία για να περιοριστεί η αιμορραγία. Ο χειρουργός θα πρέπει μετά, μέσα σε 20-25 λεπτά, να αφαιρέσει τον όγκο και να συρράψει τον νεφρό πριν επιτρέψει την επαναιμάτωσή του.

Τα πλεονεκτήματα

Η αποφυγή της πλάγιας οσφυϊκής τομής απαλλάσσει τους ασθενείς από πόνο και ταλαιπωρία, ενώ τους δίνει την δυνατότητα να επιστρέψουν στις καθημερινές ασχολίες τους σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Η ρομποτική μερική νεφρεκτομή είναι μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση, που πρέπει να εκτελείται από άριστα εκπαιδευμένους ιατρούς και σε μεγάλα νοσοκομεία, όπου υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανά έτος. Η απόκτηση του ρομποτικού εξοπλισμού από πολλά μεγάλα νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί και ο αριθμός των μερικών νεφρεκτομών παγκοσμίως και αυτό είναι μια σημαντική επιτυχία της ρομποτικής τεχνικής.