Πλαστική της βαλβίδας

Η μιτροειδής βαλβίδα βρίσκεται στο κέντρο της καρδιάς και παίζει ρυθμιστικό ρόλο στην προώθηση του αίματος από τα πνευμόνια στην καρδιά και από εκεί στο υπόλοιπο σώμα. Η κίνησή της εξαρτάται από τη λειτουργία της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, αφού συνδέεται μέσω τενόντιων χορδών με τους μυς της κοιλότητας αυτής.

Για τον λόγο αυτό, όταν η βαλβίδα δεν είναι στεγανή, δηλαδή παρουσιάζει ‘ανεπάρκεια’, δημιουργείται μια σειρά προβλημάτων που επιλύεται τελικά με την αντικατάσταση της βαλβίδας ή απλώς την επιδιόρθωσή της.

Η πρώτη επιτυχής προσπάθεια αντιμετώπισης της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας με επιδιόρθωσή της περιγράφεται το 1957 από τον McGoon, 4 χρόνια πριν από την πρώτη ανακοίνωση επιτυχούς αντικατάστασης βαλβίδας από τον Starr.

Στα επόμενα χρόνια έγιναν πολλές προσπάθειες για τη διατήρηση της βαλβίδας, αλλά η πραγματικά μεγάλη επανάσταση στη χειρουργική της επιδιόρθωσης της έγινε με την ανακοίνωση του ‘French correction’, από τον Γάλλο Alain Carpentier, το 1983, ο οποίος περιέγραφε αναλυτικά ενδείξεις και τεχνικές για τον σκοπό αυτό μετά από σχεδόν δεκαπενταετή εμπειρία.

Ο Carpentier περιέγραψε τους διαφόρους τύπους της ανεπάρκειας της βαλβίδας, τονίζοντας ότι η μυξωματώδης εκφύλιση της βαλβίδας είναι η κατεξοχήν μορφή παθολογικής βαλβίδας στην οποία ενδείκνυται η βαλβιδοπλαστική. Επιπρόσθετα, περιέγραψε την τοποθέτηση του προσθετικού δακτυλίου στην περιφέρεια της βαλβίδας, ως τον πλέον βασικό τρόπο της πλαστικής.

Άλλες τεχνικές περιλαμβάνουν την μερική εκτομή της βαλβίδας σε διάφορο βαθμό, που ονομάζεται τεταρτεκτομή ή τριγωνική εκτομή.

Νεότερες απόψεις επέβαλαν την λογική της διατήρησή της, παρά την εκτομή της, έτσι περιγράφηκαν τεχνικές όπως η τοποθέτηση ειδικών ανθεκτικών συνθετικών ραμμάτων (PTFE) για την υποστήριξή της, όταν οι χορδές που την υποστηρίζουν έχουν κοπεί , ή η μεταφορά των χορδών αυτών σε άλλα μέρη της βαλβίδας.

Τέλος, ο Ιταλός Otavio Alfieri, περιέγραψε μια άλλη τεχνική, διαφορετικής φιλοσοφίας, με την τοποθέτηση απλών ραμμάτων, έτσι ώστε μια διατεταμένη βαλβίδα να διαιρείται σε δύο μικρότερες βαλβίδες, επιτυγχάνοντας έτσι την στεγανότητά της.

Σήμερα, η σύγχρονη τάση είναι η προσπάθεια επιδιόρθωσης της βαλβίδας και μόνο όταν αυτό δεν είναι δυνατόν η βαλβίδα αφαιρείται και αντικαθίσταται από μεταλλική ή βιοπροσθετική, ανάλογα με την περίπτωση και την ηλικία.

Γιατί είναι όμως προτιμότερη η μη αντικατάσταση της βαλβίδας και μόνο η πλαστική της, δηλαδή η επιδιόρθωση της; Έχουμε λοιπόν από τη μια μεριά την αντικατάσταση της βαλβίδας, που η τεχνική της έχει πλέον περιγραφεί σε όλες τις λεπτομέρειές της και τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι εξαιρετικά προσεγμένα και από την άλλη, την πλαστική της βαλβίδας, που μέσα στα σαράντα χρόνια της εξέλιξής της έχουν περιγραφεί διάφορες τεχνικές.

Τα τρανταχτά και αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα της βαλβιδοπλαστικής είναι η διατήρηση της ανατομίας, της φυσιολογικής λειτουργίας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, με αποτέλεσμα την μακροζωία των ασθενών, αφού διατηρούνται οι τενόντιες χορδές των μυών της αριστερής κοιλίας, η ελάχιστη πιθανότητα αιμορραγιών, αφού οι ασθενείς δεν χρειάζεται να παίρνουν χάπια που βοηθούν να ρέει το αίμα εύκολα, προκαλώντας όμως έτσι αιμορραγίες, η ελάχιστη πιθανότητα ενδοκαρδίτιδας, λόγω της ύπαρξης ελάχιστου ή όχι ξένου σώματος και τέλος η ελάχιστη πιθανότητα θρομβοεμβολών με τη μορφή εγκεφαλικών επεισοδίων ή εμβολών σε άλλα όργανα.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας επιτρέπει την εκτέλεση της βαλβιδοπλαστικής, όχι με τον χωρισμό στα δύο του στέρνου, αλλά με μια μικρή δεξιά τομή λίγων εκατοστών κάτω από τον μαστό, είτε με τη βοήθεια ενδοσκοπικών εργαλείων, είτε με τη βοήθεια της ρομποτικής.

Τέλος, η διατήρηση της βαλβίδας επιτρέπει στον ασθενή να υποβληθεί εκ νέου σε επανεπέμβαση πλαστικής ή αντικατάστασή της, σε περίπτωση υποτροπής της ανεπάρκειας της βαλβίδας μετά από χρόνια, χωρίς ουσιαστικά μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή του.

Το επόμενο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι πότε ο ασθενής θα πρέπει να υποβάλλεται σε επανεπέμβαση επιδιόρθωσης-πλαστικής της βαλβίδας.

Λόγω, λοιπόν των εξαιρετικών αποτελεσμάτων, η επέμβαση θα πρέπει να εκτελείται το συντομότερο, εφόσον ο ασθενής παρουσιάζει έντονη δύσπνοια ή το υπερηχογράφημα καρδιάς δείχνει σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια της βαλβίδας. Βέβαια, σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες που έχουν περιγραφεί αναλυτικά από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία.

Σήμερα, η πλαστική της μιτροειδούς βαλβίδας αποτελεί την επέμβαση εκλογής για την ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας παγκοσμίως. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξαντλείται η περίπτωση πλαστικής και μετά να αποφασίζεται η αντικατάσταση της βαλβίδας.

Η βαλβιδοπλαστική της μιτροειδούς έχει θεαματικά αποτελέσματα, που αντανακλούν τόσο στην εξαιρετική μετεγχειρητική ποιότητα ζωής των ασθενών, όσο και στην εξασφάλιση της μακροζωίας τους.