Το σαρωτικό πέρασμα της πανδημίας κορωνοϊού έθεσε δικαίως στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των επιστημόνων τον ιό SARS-CoV-2 τα τελευταία δύο χρόνια και σε μεγάλο βαθμό οδήγησε στο περιθώριο τους άλλους αναπνευστικούς ιούς. Κάποιοι από αυτούς, όπως η γρίπη, σχεδόν εξαφανίστηκαν από την επιδημιολογία των τελευταίων δύο ετών, καθώς τα μέσα ατομικής προστασίας σχεδόν εκμηδένισαν τη μετάδοσή τους. Άλλοι συνέχισαν να υπάρχουν, αλλά όπως ήταν αναμενόμενο απασχόλησαν ελάχιστα το υγειονομικό προσωπικό. Μέσα στην ασφυκτική πίεση που δεχόταν το σύστημα υγείας, πολλοί δεν έδωσαν την ίδια προσοχή που θα έδιναν σε περιόδους επιδημιολογικής "ειρήνης".

Η σταδιακή χαλάρωση των μέτρων περιορισμού μετάδοσης του κορωνοϊού αναμένεται να επαναφέρει στο προσκήνιο τη γρίπη και άλλους ιούς, και μάλιστα εκτός εποχής, όπως εκτιμά η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας στο ΑΠΘ, Μαρία Εξηντάρη (φωτογραφία).

"Όποτε βρει ευκαιρία θα εμφανιστεί ο αναπνευστικός ιός, δεν θα περιμένει τον επόμενο χειμώνα", εκτίμησε η ίδια, στην εισήγησή της με θέμα "Οι αναπνευστικές λοιμώξεις είναι μόνο COVID-19;", στο πλαίσιο του 11ου Επιστημονικού Συνεδρίου του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ. Επικαλούμενη τα μαθηματικά μοντέλα, αλλά και την κοινή λογική, όπως είπε, προέβλεψε επίσης ότι η αυξημένη κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών θα αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες, καθώς και οι μικροί και οι μεγάλοι, που έρχονταν για πολλά χρόνια σε επαφή με τους ιούς και αναζωογονούσαν τα ανοσιακά τους επίπεδα, έχουν πλέον δύο χρόνια να έρθουν σε επαφή μαζί τους.

"Με βάση την κυκλοφορία όλων αυτών των ιών που πιθανότατα θα βγουν σε έξαρση μπορεί να έχουμε την συγκυκλοφορία αναπνευστικών ιών με ανταγωνισμό μεταξύ τους, ή μπορεί να έχουμε συνέργεια, με ότι αυτό σημαίνει στην παθογονικότητα", πρόσθεσε.

Έπειτα από την περσινή χειμερινή περίοδο, που η γρίπη εξαφανίστηκε από τα μικροσκόπια των εργαστηρίων, την φετινή περίοδο έχουν ανιχνευτεί κάποια σποραδικά κρούσματα. Από τις 8 συνολικά περιπτώσεις που είχαν επιβεβαιωθεί από τον Οκτώβριο ως και το τέλος της περασμένης εβδομάδας, οι 6 ανιχνεύτηκαν στο Β Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, που αποτελεί το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης για τη Βόρεια Ελλάδα.

Όλα τα κρούσματα ανήκαν στον υπότυπο Α (Η3Ν2), σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ, ενώ δεν έχει καταγραφεί κάποιος θάνατος από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Στην έκθεση επισημαίνεται πως η δραστηριότητα της γρίπης στην Ελλάδα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα και τονίζεται η σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού ως ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης από τη γρίπη.

Πώς η COVID "σάρωσε τα πάντα"

Η κ. Εξηντάρη και οι συνεργάτες της στο Β' Εργαστήριο του ΑΠΘ ασχολούνται κατ΄ αποκλειστικότητα με τον κορωνοϊό τα τελευταία δύο χρόνια. "Ξεχάσαμε τα υπόλοιπα, μια πληθώρα ιών του αναπνευστικού, από τους ρινοϊούς του κοινού κρυολογήματος, τη γρίπης της παραγρίπης του σιγγιτιακού ιού, αδενοϊούς, όλους τους κορωνοϊούς εκτός του COVID και ένα σωρό άλλους", είπε, κι επεσήμανε πως κάθε ιός του αναπνεστικού μπορεί να κάνει οποιαδήποτε κλινική εικόνα, κάτι που συχνά διαφεύγει από όλους, ακόμα και από συναδέλφους της. "Όταν λέμε ότι ο ρινοϊός κάνει κοινό κρυολόγημα δεν σημαίνει ότι αυτό ισχύει 100% αλλά στο μεγαλύτερο ποσοστό. Μπορεί να κάνει και πνευμονία, όπως και μια γρίπη μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Για τον δε κορωνοϊό τον τρέχοντα βλέπουμε καθημερινά πόσες όψεις πόσα πρόσωπα μπορεί να πάρει".

Οι λόγοι που ο ιός SARS-CoV-2 σάρωσε τα πάντα τα τελευταία δύο χρόνια, είναι τρεις: ο κυριότερος λόγος είναι ότι τα προστατευτικά μέτρα προστατεύουν από όλα τα αναπνευστικά παθογόνα, που μεταδίδονται με τον ίδιο τρόπο. Οι άλλοι δύο λόγοι, όπως ανέφερε η καθηγήτρια, είναι η απροθυμία του κοινού να πάει στο γιατρό, για τον φόβο κάποιας μόλυνσης στον προθάλαμο από άλλους ασθενείς, αλλά και ο εφησυχασμός μέσω αυτοδιάγνωσης. "Με την έλευση των rapid test και των self test, όλοι αυτοδιαγιγνώσκονται, εφησυχάζουν ότι δεν έχουν τον κορωνοϊό που είναι το πολύ σοβαρό της εποχής μας και από εκεί και πέρα δεν δίνουν καμία άλλη σημασία", είπε για να προσθέσει: "την οποία όμως σημασία πολλές φορές δεν δίνουν και οι ίδιοι οι υγειονομικοί. Μέσα στον φόρτο εργασίας και με τον φόβο του θανάτου να πλανιέται παντού, κάποιοι λένε ‘δεν έχει SARS COV2; Ασε τον να πάει στο σπίτι, θα γίνει καλά’".

Πρέπει να αναλύεται το αίτιο

Η χαμηλή αποτελεσματικότητα του φετινού αντιγριπικού εμβολίου, που περιορίστηκε στο 16% σύμφωνα με το CDC, αποδίδεται ακριβώς στην απουσία του ιού τα τελευταία δύο χρόνια. "Δεν υπήρχαν αρκετά στελέχη να μελετηθούν για να υπάρξει βιολογική πρόβλεψη για το πώς θα πρέπει να είναι το επόμενο εμβόλιο", εξήγησε η κ. Εξηντάρη, και πρόσθεσε: "επίσης, οι πληθυσμοί δεν έχουν έρθει σε συνεχόμενη επαφή για να αναζωπυρώσουν τις ανοσοποιήσεις. Με αποτέλεσμα η επόμενη μέρα μετά την άρση των προστατευτικών μέτρων να μην ξέρουμε πώς θα είναι".

Σε αυτό το πλαίσιο, και ενόψει του επόμενου σταδίου, η ίδια επεσήμανε την ανάγκη εργαστηριακής ανάλυσης του αιτίου της μόλυνσης. "Οι συνθήκες ανάλογα με το αίτιο είναι διαφορετικές, η πρόγνωση είναι διαφορετική, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα είναι διαφορετικά. Αυτό σημαίνει ότι είτε με τυποποιημένα εργαστηριακά αντιδραστήρια και προϊόντα, είτε με αυτοσχέδια εργαστηριακά πρωτόκολλα πρέπει να αναλύεται το αίτιο", τόνισε και κατέληξε: "Δεν είμαστε πλέον στη φάση του να αρκεί το ‘δεν είναι κορωνοϊός άστο’. Δεν είναι άστο".

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Περιεμμηνόπαυση: Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γυναικολόγο σας
ECDC: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων συγκυτιακού ιού - Ποιους απειλεί ο RSV
Διοικητές νοσοκομείων: Παράδοξα και αντιφάσεις ενός διαγωνισμού