Η παραπληροφόρηση βλάπτει σοβαρά την υγεία

Η παραπληροφόρηση για θέματα υγείας είναι διάχυτη στο διαδίκτυο και η υιοθέτησή της από ένα μέρος πολιτών, αλλά και γιατρών, έχει σημαντική επίπτωση στη δημόσια υγεία. Το ζήτημα που αναδείχτηκε στην περίοδο της πανδημίας δεν περιορίζεται στην COVID-19 και στα εμβόλια, αλλά "ακουμπά" όλο το φάσμα της ιατρικής, με ενδεικτικά πεδία τον καρκίνο, τον σακχαρώδη διαβήτη, την απώλεια βάρους, τα συμπληρώματα διατροφής, την ψυχική υγεία και τα άλλα εμβόλια.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ για λογαριασμό του Ιδρύματος de Baumont, κατέγραψε τις στάσεις τόσο των γιατρών όσο και της αμερικανικής κοινής γνώμης αναφορικά με το ζήτημα της ιατρικής παραπληροφόρησης.

Το 44% των γιατρών είπαν πως πάνω από τις μισές πληροφορίες που ακούν ή διαβάζουν αναφορικά με την COVID-19 είναι προϊόντα παραπληροφόρησης, ενώ σε ποσοστό 72% ανέφεραν πως το γεγονός δυσκόλεψε την θεραπεία των ασθενών και επηρέασε τα αποτελέσματά της. Αποδέκτες μεγαλύτερων ποσοστών fake news είναι περισσότερο οι γιατροί που εργάζονται σε χώρους επείγουσας νοσοκομειακής περίθαλψης.

COVID-19 και εμβόλια

Στην ερώτηση "Πιστεύετε ότι η COVID-19 σκότωσε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους στις ΗΠΑ;", απάντησε θετικά το 92% των γιατρών που ρωτήθηκαν και μόνο το 67% των πολιτών.

Το 92% των γιατρών συμφωνεί ότι τα εμβόλια κατά της COVID-19 είναι ασφαλή και το 91% ότι είναι αποτελεσματικά κατά της λοίμωξης. Αντίθετα, λιγότεροι από τρεις στους τέσσερις πολίτες (65%) συμφώνησαν στα παραπάνω.

Η μεγάλη πλειοψηφία των γιατρών και του γενικού πληθυσμού πιστεύει ότι η ευθύνη του γιατρού να μοιράζεται αξιόπιστες πληροφορίες με τους ασθενείς υπερτερεί του δικαιώματος και των δύο πλευρών στην ελευθερία του λόγου. Σε μεγάλο ποσοστό (77%) οι γιατροί υποστηρίζουν πως πρέπει να υπάρχει λογοδοσία και πειθαρχικός έλεγχος κατά συναδέλφων τους γιατρών που σκόπιμα διαδίδουν παραπληροφόρηση. Οι περισσότεροι τάσσονται υπέρ των προειδοποιήσεων και λιγότεροι υπέρ της επιβολής κυρώσεων, κυρίως για τις περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης διάδοσης fake news.

Οι Δημοκρατικοί γιατροί ήταν πιο υποστηρικτικοί από τους Ρεπουμπλικάνους (98% έναντι 76%) ως προς τη λογοδοσία, ενώ το ίδιο παρατηρήθηκε και μεταξύ των πολιτών (92% έναντι 85%).

Δεν περιορίζεται στην COVID-19

Παρόλο που το ζήτημα των fake news αναδείχτηκε στη διάρκεια της πανδημίας, η παραπληροφόρηση δεν περιορίζεται στη συγκεκριμένη νόσο και τα εμβόλια για την αντιμετώπισή της, καθώς προϋπήρχε του κορωνοϊού.

Ενώ 8 στους 10 είπαν πως η παραπληροφόρηση για τον κορωνοϊό αποτελεί πρόβλημα, περισσότεροι από 2 στους 3 συμφώνησαν στο ότι είναι εξίσου προβληματική σε άλλα ζητήματα υγείας, όπως η απώλεια βάρους, τα συμπληρώματα διατροφής, η ψυχική υγεία και άλλα εμβόλια.

Σχεδόν οι μισοί ανέφεραν πως η παραπληροφόρηση επηρεάζει επίσης την αντιμετώπιση του καρκίνου και του διαβήτη.

Από πού ενημερώνονται γιατροί και πολίτες

Το Διαδίκτυο είναι η κύρια πηγή πληροφοριών σχετικά με την υγεία, τόσο για τους γιατρούς όσο και για το ευρύ κοινό. Ωστόσο, όπως είναι φυσικό, υπάρχει διαφοροποίηση ως προς τις επιλογές της κάθε πλευράς εντός του διαδικτύου.

Περισσότεροι από 8 στους 10 γιατρούς δήλωσαν ότι εμπιστεύονται ιατρικά/επιστημονικά περιοδικά, αναζητήσεις στο Διαδίκτυο και συναδέλφους, ενώ οι πολίτες εμπιστεύονται τις αναζητήσεις στο Διαδίκτυο πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πηγή.

Από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το Facebook είναι μια πολύ πιο δημοφιλής πηγή πληροφοριών για την υγεία από το Twitter. Οι γιατροί εμπιστεύονται το Facebook και το LinkedIn, σε ποσοστά 12% και 11%, αντίστοιχα και δευτερευόντως το Twitter σε ποσοστό 8%.

Στο γενικό πληθυσμό, το 24% είπε ότι το Facebook είναι η κύρια πηγή πληροφοριών και ακολουθούν με 12% το Twitter και 9% το LinkedIn.

Εμπιστοσύνη στους γιατρούς

Σχεδόν 7 στους 10 γιατρούς (68%) εκτίμησαν πως η εμπιστοσύνη των ασθενών στην ιατρική έχει μειωθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Το ποσοστό δεν αντιστοιχεί με τις απαντήσεις των ίδιων των ασθενών, που μόνο κατά 21% δήλωσαν πως έχει μειωθεί η εμπιστοσύνη τους, ενώ σε ποσοστό 75% ανέφεραν ότι έχει αυξηθεί ή παρέμεινε η ίδια. Μεταξύ των ανεμβοβίαστων πολιτών, το ποσοστό μείωσης εμπιστοσύνης στους γιατρούς είναι μεγαλύτερο, φτάνοντας το 38%.

Η δημοσκόπηση έγινε τον περασμένο Δεκέμβριο σε δείγμα 806 γιατρών διάφορων ειδικοτήτων και 2.210 ενήλικων πολιτών στις ΗΠΑ.