Κόντρα με τις φαρμακοβιομηχανίες άνοιξε η Κομισιόν

Το πολυαναμενόμενο προσχέδιο της προτεινόμενης αναθεώρησης των νόμων που διέπουν τη φαρμακευτική βιομηχανία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημοσίευσαν οι Βρυξέλες σήμερα Τετάρτη, ξεκινώντας διαμάχη με τις φαρμακευτικές που προειδοποιούν ότι θα επενδύσουν και θα καινοτομήσουν αλλού.

Οπως μεταδίδει το Reuters, η μεγαλύτερη αναθεώρηση των υφιστάμενων νόμων στην υγεία εδώ και δύο δεκαετίες στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι όλοι οι Ευρωπαίοι έχουν πρόσβαση τόσο σε καινοτόμες νέες θεραπείες όσο και σε γενόσημα φάρμακα καθώς και να τερματιστούν οι τεράστιες αποκλίσεις στην πρόσβαση και τις τιμές μεταξύ των χωρών, δήλωσε στους δημοσιογράφους η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ Στέλλα Κυριακίδη μετά τη δημοσίευση.

Η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί από 10 σε οκτώ χρόνια η διάρκεια της βασικής αποκλειστικότητας στην αγορά που λαμβάνουν οι φαρμακευτικές προτού εισέλθουν στην αγορά τα γενόσημα.

Προσφέρει επίσης ένα «γλυκαντικό» για τις εταιρείες: Λαμβάνουν δύο ακόμη χρόνια προστασίας εάν κυκλοφορήσουν τα νέα τους φάρμακα και στα 27 κράτη μέλη εντός δύο ετών.

Η Κυριακίδη είπε ότι το νέο σύστημα κινήτρων «θα παρέχει πρόσβαση σε νέα φάρμακα σε περίπου 70 εκατομμύρια περισσότερους πολίτες σε σύγκριση με σήμερα».

Μετά τη δημοσίευση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη θα ασχοληθούν με τις τελευταίες λεπτομέρειες του νόμου, κάτι που μπορεί να πάρει χρόνια.

Η Επιτροπή ελπίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις θα δημιουργήσουν μια «ενιαία ευρωπαϊκή αγορά φαρμάκων», διατηρώντας παράλληλα την ελκυστικότητα της Ευρώπης για φαρμακευτικές επενδύσεις, πρόσθεσε η Κυριακίδη.

Ωστόσο, η βιομηχανία, από τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η Bayer και η Novo Nordisk έως τις μικρές εταιρείες βιοτεχνολογίας, λέει εδώ και μήνες ότι οι μεταρρυθμίσεις θα έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα και ότι η Ευρώπη θα χάσει τις πιο καινούριες θεραπείες.

Η GSK δήλωσε σήμερα Τετάρτη ότι η ΕΕ πρέπει να «κάνει ρυθμίσεις για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, επειδή οι εταιρείες έχουν επιλογές για το πού επικεντρώνονται τα κεφάλαια και οι πόροι μας».

Οι μεταρρυθμίσεις στοχεύουν επίσης να αποτρέψουν ελλείψεις φαρμάκων όπως αυτές που παρατηρήθηκαν αυτόν τον χειμώνα σε κρίσιμα αντιβιοτικά, απαιτώντας από τις εταιρείες να ειδοποιούν νωρίτερα την ΕΕ για πιθανά προβλήματα εφοδιασμού. Στοχεύουν επίσης στον εξορθολογισμό της ρυθμιστικής αρχής φαρμάκων της ΕΕ για να επιταχύνει τον χρόνο που απαιτείται για την έγκριση νέων θεραπειών.

Κύριοι στόχοι

Η αναθεώρηση περιλαμβάνει προτάσεις για νέα οδηγία και νέο κανονισμό, που αναθεωρούν και αντικαθιστούν την υφιστάμενη φαρμακευτική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας για τα φάρμακα για παιδιά και για σπάνιες νόσους. Η αναθεώρηση αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων κύριων στόχων:

Δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς φαρμάκων που θα διασφαλίζει ότι όλοι οι ασθενείς σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλή, αποτελεσματικά και οικονομικά προσιτά φάρμακα
Διατήρηση ενός ελκυστικού και φιλικού προς την καινοτομία πλαισίου για την έρευνα, την ανάπτυξη και την παραγωγή φαρμάκων στην Ευρώπη
Δραστική μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης, με την επιτάχυνση των διαδικασιών, με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά ο χρόνος έγκρισης των φαρμάκων, ώστε αυτά να φθάνουν ταχύτερα στους ασθενείς
Ενίσχυση της διαθεσιμότητας και διασφάλιση ότι τα φάρμακα μπορούν πάντα να παρέχονται στους ασθενείς, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους στην ΕΕ
Αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής (ΜΑ) και της παρουσίας φαρμακευτικών προϊόντων στο περιβάλλον μέσω της προσέγγισης «Μία υγεία»
Παραγωγή πιο βιώσιμων από περιβαλλοντική άποψη φαρμάκων.

Βασικά στοιχεία των προτάσεων

Καλύτερη πρόσβαση σε καινοτόμα και οικονομικά προσιτά φάρμακα για τους ασθενείς και τα εθνικά συστήματα υγείας: νέα κίνητρα θα ενθαρρύνουν τις εταιρείες να διαθέτουν τα φάρμακά τους σε ασθενείς σε όλες τις χώρες της ΕΕ και να αναπτύσσουν προϊόντα για την αντιμετώπιση μη καλυπτόμενων ιατρικών αναγκών. Επιπλέον, θα διευκολυνθεί η ταχύτερη διαθεσιμότητα γενόσημων και βιοομοειδών φαρμάκων και θα απλουστευθούν οι διαδικασίες χορήγησης άδειας κυκλοφορίας. Θα θεσπιστούν μέτρα για μεγαλύτερη διαφάνεια της δημόσιας χρηματοδότησης της ανάπτυξης φαρμάκων και θα δοθούν κίνητρα για την παραγωγή συγκριτικών κλινικών δεδομένων.
Προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας μέσω ενός αποδοτικού και απλουστευμένου κανονιστικού πλαισίου: η μεταρρύθμιση θα δημιουργήσει ένα φιλικό προς την καινοτομία κανονιστικό περιβάλλον για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και την επαναστόχευση των υφιστάμενων φαρμάκων. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) θα παράσχει καλύτερη έγκαιρη κανονιστική και επιστημονική στήριξη στους φορείς ανάπτυξης ελπιδοφόρων φαρμάκων, ώστε να διευκολυνθεί η ταχεία έγκριση και να βοηθηθούν οι ΜΜΕ και οι μη κερδοσκοπικοί φορείς ανάπτυξης φαρμάκων. Η επιστημονική αξιολόγηση και η έγκριση των φαρμάκων θα επιταχυνθούν (π.χ. οι διαδικασίες έγκρισης του EMA θα διαρκούν 180 ημέρες, συμβάλλοντας στη μείωση του σημερινού μέσου όρου των περίπου 400 ημερών) και η κανονιστική επιβάρυνση θα μειωθεί μέσω της απλούστευσης των διαδικασιών (π.χ. με την κατάργηση, στις περισσότερες περιπτώσεις, της ανανέωσης της άδειας κυκλοφορίας και την καθιέρωση απλούστερων διαδικασιών για τα γενόσημα φάρμακα) και της ψηφιοποίησης (π.χ. ηλεκτρονικές υποβολές αιτήσεων και ηλεκτρονικές πληροφορίες για τα προϊόντα). Τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα ποιότητας, ασφάλειας και αποτελεσματικότητας για την έγκριση των φαρμάκων θα διατηρηθούν.
Αποτελεσματικά κίνητρα για καινοτομία: η κανονιστική προστασία διάρκειας έως και 12 ετών για καινοτόμα φάρμακα, σε συνδυασμό με τα υφιστάμενα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, θα διασφαλίσει ότι η Ευρώπη θα παραμείνει ελκυστικός κόμβος επενδύσεων και καινοτομίας. Για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς φαρμάκων, η μεταρρύθμιση θα μετατοπίσει το ισχύον σύστημα από την ενιαία προσέγγιση όσον αφορά την κανονιστική προστασία σε ένα αποτελεσματικότερο πλαίσιο κινήτρων για καινοτομία που θα προάγει επίσης τα συμφέροντα της δημόσιας υγείας. Για να επιτευχθεί αυτό, προτείνει ελάχιστη περίοδο κανονιστικής προστασίας 8 ετών, η οποία μπορεί να παραταθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις: εάν τα φάρμακα τεθούν σε κυκλοφορία σε όλα τα κράτη μέλη, εάν ανταποκρίνονται σε μη καλυπτόμενες ιατρικές ανάγκες, εάν διεξάγονται συγκριτικές κλινικές δοκιμές ή εάν αναπτυχθεί νέα θεραπευτική ένδειξη. Ο συνδυασμός των υφιστάμενων δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και των νέων περιόδων κανονιστικής προστασίας θα διασφαλίσει επίσης το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ΕΕ στην ανάπτυξη φαρμακευτικών προϊόντων, που αποτελεί έναν από τους πλέον προστατευτικούς τομείς παγκοσμίως. Η μεταρρύθμιση θα κατευθύνει τις προσπάθειες ώστε η έρευνα και η ανάπτυξη να επικεντρωθούν στις μεγαλύτερες ανάγκες των ασθενών και να υπάρξει πιο έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα σε ολόκληρη την ΕΕ.
Αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων και διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού: η μεταρρύθμιση εισάγει νέες απαιτήσεις για την παρακολούθηση των ελλείψεων φαρμάκων από τις εθνικές αρχές και τον EMA και ισχυρότερο συντονιστικό ρόλο για τον EMA. Θα ενισχυθούν οι υποχρεώσεις των εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων της έγκαιρης υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις ελλείψεις και τις αποσύρσεις φαρμάκων και της ανάπτυξης και διατήρησης σχεδίων πρόληψης ελλείψεων. Θα καταρτιστεί πανευρωπαϊκός κατάλογος φαρμάκων κρίσιμης σημασίας και θα αξιολογηθούν τα τρωτά σημεία της αλυσίδας εφοδιασμού των εν λόγω φαρμάκων, με ειδικές συστάσεις σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από τις εταιρείες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη της αλυσίδας εφοδιασμού. Επιπλέον, η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει νομικώς δεσμευτικά μέτρα για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού συγκεκριμένων φαρμάκων κρίσιμης σημασίας.
Ισχυρότερη προστασία του περιβάλλοντος: η καλύτερη επιβολή των υφιστάμενων περιβαλλοντικών απαιτήσεων θα περιορίσει τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις των φαρμάκων στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία.
Αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής (ΜΑ): η ΜΑ θεωρείται μία από τις τρεις κορυφαίες απειλές κατά της υγείας στην ΕΕ. Η μεταρρύθμιση προσφέρει κίνητρα μέσω μεταβιβάσιμων κουπονιών σε εταιρείες που επενδύουν σε νέες αντιμικροβιακές ουσίες οι οποίες μπορούν να θεραπεύσουν ανθεκτικά παθογόνα, αντιμετωπίζοντας την τρέχουσα ανεπάρκεια της αγοράς. Θα θεσπιστούν επίσης μέτρα και στόχοι για τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των προσαρμοσμένων απαιτήσεων συσκευασίας και συνταγογράφησης, ώστε να διατηρηθεί η αποτελεσματικότητα των αντιμικροβιακών ουσιών.