Την περασμένη εβδομάδα, ολοκληρώθηκε η επίσημη περίοδος επιτήρησης του ιού της γρίπης στην Ευρώπη, που όπως κάθε χρόνο ξεκίνησε την 40ή εβδομάδα του περασμένου έτους (03 - 09 Οκτωβρίου 2022) και ολοκληρώθηκε την 20η εβδομάδα του τρέχοντος (15 - 21 Μαΐου 2023).

Ωστόσο, τα Κέντρα Αναφοράς σε ολόκληρη την Ευρώπη φέτος θα εξακολουθήσουν να παρακολουθούν τον ιό, και μάλιστα όχι μόνο αυτόν. Με οδηγία που έλαβαν από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), καλούνται να συνεχίσουν την επιτήρηση, τόσο για τον ιό της γρίπης όσο και για τον κορωνοϊό SARS-Cov-2 και τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό RSV, όπως ανέφερε η καθηγήτρια Μικροβιολογίας στο ΑΠΘ, Γεωργία Γκιούλα (φωτογραφία), μιλώντας στο 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νοσημάτων Θώρακος, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.

Η κ. Γκιούλα εξηγεί στο iatronet.gr τους λόγους της συγκεκριμένης εξέλιξης. Περιγράφει το πολυσύνθετο τοπίο που έχει διαμορφωθεί με τις ιογενείς λοιμώξεις, καθώς και τους μηχανισμούς με τους οποίους δρουν δύο αναπνευστικοί ιοί όταν πλήττουν ταυτόχρονα ένα κύτταρο, ενώ αποκαλύπτει με ποιο εμβόλιο θα γίνει ο αντιγριπικός εμβολιασμός της επόμενης επιδημικής περιόδου.

Δεν αναμένουμε γρίπη φέτος το καλοκαίρι

Το καλοκαίρι του 2022, οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του ΑΠΘ - που αποτελεί το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης για τη Β. Ελλάδα - είδαν το τοπίο να αλλάζει άρδην σε ό,τι αφορά τις ιογενείς λοιμώξεις: Για πρώτη φορά μετά την πανδημία "γρίπης των χοίρων" του 2009, εμφανίστηκε γρίπη μέσα στο καλοκαίρι, ενώ παράλληλα υπήρξε και πρώιμη έναρξη του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού RSV, που ακολουθεί κατά πόδας αυτόν της γρίπης. Φέτος το τοπίο είναι διαφορετικό.

"Νομίζω ότι δεν θα έχουμε γρίπη φέτος το καλοκαίρι. Βλέπουμε ήδη και στο εργαστήριο να έχουν σχεδόν μηδενιστεί τα ποσοστά, όπως και στην Ευρώπη που έχουμε υποχώρηση", λέει η κ. Γκιούλα. Εξηγεί πως η περσινή εμφάνιση τους καλοκαιρινούς μήνες οφειλόταν στην άρση των περιοριστικών μέτρων και κυρίως στην απουσία ανοσίας έναντι του ιού της γρίπης, ο οποίος δεν είχε κυκλοφορήσει στις περιόδους έξαρσης της πανδημίας κορωνοϊού. Αντίθετα, φέτος υπάρχει ανοσία, λόγω της επαναφοράς της γρίπης και της έκθεσης του πληθυσμού σε αυτήν, τον περασμένο χειμώνα.  

Ερμηνεύοντας την οδηγία του ECDC για συνέχιση της επιτήρησης, η καθηγήτρια την αποδίδει στην ανάγκη εγρήγορσης. "Σημαίνει ότι δεν χαλαρώνουμε. Παρόλο που έχει κηρυχθεί το τέλος της επείγουσας φάσης της πανδημίας, μας λέει το ECDC να συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τους ιούς, για το ενδεχόμενο να έχουμε κάποιο καινούργιο πρόσωπο του ιού της γρίπης ή του SARS-CoV-2. Να είμαστε σε εγρήγορση, τουλάχιστον τα Κέντρα Αναφοράς", σημειώνει.

Τι γίνεται στις συλλοιμώξεις

Ο SARS-CoV-2 και ο ιός της γρίπης έχουν βρει τον τρόπο να δρουν παράλληλα όταν πλήττουν ταυτόχρονα ένα κύτταρο, χωρίς να εμποδίζουν ο ένας τον άλλον. Αντίθετα, σε όλους τους άλλους συνδυασμούς μεταξύ των αναπνευστικών ιών αυτοί αλληλεπιδρούν αρνητικά, με τον πρώτο να εμποδίζει τη δράση του δεύτερου. Με βάση αυτή την διαπίστωση επιστημονικών μελετών, φαίνεται πως η συλλοίμωξη από κορωνοϊό και γρίπη είναι επιβαρυντική για τον ασθενή, σε αντίθεση με τις άλλες, όπου ένας ιός υπερισχύει του άλλου.

Όπως εξήγησε η κ. Γκιούλα, βασικός συντελεστής των αρνητικών αλληλεπιδράσεων των ιών σε μια συλλοίμωξη είναι η επαγόμενη ιντερφερόνη. "Όταν μπαίνει ένας ιός στο κύτταρο, αυτό βγάζει μια ουσία, την ιντερφερόνη, που το προστατεύει, δυσκολεύοντας τους άλλους ιούς να εισέλθουν", εξηγεί στο iatronet.gr για να προσθέσει πως αυτό δεν συμβαίνει στη συλλοίμωξη SARS-CoV-2 και γρίπης. "Φαίνεται ότι αυτοί οι δύο ιοί έχουν δημιουργήσει δικά τους μονοπάτια, ώστε να δρουν συνεργικά όταν προσβάλλουν ένα κύτταρο, χωρίς να εμποδίζει ο ένας τον άλλο".

Στους άλλους συνδυασμούς, έχει σημασία ποιος ιός θα προσβάλλει πρώτος το κύτταρο, επειδή αυτός θα εμποδίσει τη δράση του δεύτερου, καθώς και ποιος είναι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ των δύο διαδοχικών λοιμώξεων. Πολλές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη, μεταξύ αυτών και στο Εργαστήριο του ΑΠΘ, οι οποίες εστιάζουν κυρίως σε γονίδια που επάγουν την ιντερφερόνη, προκειμένου να αναδείξουν τους ακριβείς μηχανισμούς και τα ενδοκυττάρια μονοπάτια.

Ο κορωνοϊός ήρθε για να μείνει

Μέσα σε αυτό το σύνθετο τοπίο που έχει διαμορφωθεί με τις ιογενείς λοιμώξεις και τα διάφορα πρόσωπά τους, η κ. Γκιούλα αποκάλυψε πως ο επόμενος αντιγριπικός εμβολιασμός θα γίνει με το ίδιο - ως προς τη σύνθεσή του- εμβόλιο με το φετινό.

Σε ό,τι αφορά τον SARS-CoV-2, τόνισε πως είναι εδώ, καθώς ήρθε για να μείνει. "Θα δούμε σίγουρα αρκετά πρόσωπά του το επόμενο διάστημα. Στόχος των εργαστηρίων - κέντρων αναφοράς εξακολουθεί να είναι αυτή η στενή παρακολούθηση του ιού, όπως και του ιού της γρίπης και των υπόλοιπων αναπνευστικών ιών, προκειμένου εγκαίρως να μπορέσουμε να προβλέψουμε τις συμπεριφορές τους, να δώσουμε ένα σωστό και έγκυρο αποτέλεσμα, ώστε να έχουμε και την καλύτερη αντιμετώπιση του αναπνευστικού ασθενή", κατέληξε.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
1.000 ζωές, όλες ασφαλείς
Αποτρίχωση Λέιζερ στο My Laser Clinic: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις!
L.R. Baiao στο 7ο Healthcare Τransformation: Mε τα OTC εξοικονομούνται 36 δισ. ευρώ στην Ευρώπη