Τεστοστερόνη: Ποιος είναι ο ρόλος της και τι επιπλοκές μπορεί να υπάρξουν

Η τεστοστερόνη είναι η κύρια ανδρική ορμόνη που παίζει ρόλο στην αναπαραγωγή, την ενέργεια, τη δύναμη και πολλά άλλα. Ενώ είναι πιο εμφανής στους άνδρες, οι γυναίκες έχουν επίσης μικρές ποσότητες στο σώμα τους. Η διατήρηση υγιών επιπέδων τεστοστερόνης είναι σημαντική για τη συνολική υγεία και ευεξία. Βοηθά στη ρύθμιση της λίμπιντο, της οστικής μάζας, της μυϊκής μάζας και της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα τεστοστερόνης, όπως η ηλικία, κάποιες ασθένειες, η συνολική υγεία, η διατροφή, η άσκηση και το άγχος.

Τι ακριβώς κάνει η τεστοστερόνη;

Η τεστοστερόνη παίζει ρόλο στην ανάπτυξη του εμβρύου, στην εφηβεία και στην ενηλικίωση του οργανισμού για τα άτομα που έχουν γεννηθεί αρσενικά. Κατά την ανάπτυξη του εμβρύου, ένα έμβρυο έχει είτε χρωμοσώματα XX είτε XY. Το χρωμόσωμα Υ εκκινεί την ανάπτυξη των εσωτερικών και εξωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων των ανδρών, συμπεριλαμβανομένων των όρχεων.

Η τεστοστερόνη αρχίζει να αναπτύσσεται στους όρχεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό συνήθως ξεκινά γύρω στην έβδομη ή όγδοη εβδομάδα της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Η τεστοστερόνη είναι επίσης ένα ανδρογόνο. Αυτό σημαίνει ότι είναι υπεύθυνο για τις σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την εφηβεία, συμπεριλαμβανομένων:

Ανάπτυξη όρχεων και πέους

Εμβάθυνση της φωνής

Τρίχες προσώπου και ηβικής περιοχής

Παραγωγή σπέρματος

Ανάπτυξη ύψους

Μυϊκή ανάπτυξη

Στους ενήλικες, η τεστοστερόνη παίζει ρόλο στη λίμπιντο, στην υγεία των οστών, στα επίπεδα ενέργειας, στην παραγωγή αιμοσφαιρίων, στη διάθεση και στα υγιή επίπεδα χοληστερόλης. Οι γυναίκες παράγουν τεστοστερόνη στις ωοθήκες και τα επινεφρίδια. Επηρεάζει τη λίμπιντο, τη γονιμότητα, την υγεία των οστών και την ενέργεια.

Τα επίπεδα τεστοστερόνης διαφέρουν από άτομο σε άτομο και ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Είναι συνήθως υψηλότερα το πρωί.

Το εύρος για κάθε φύλο είναι:

Ενήλικα αρσενικά: 300 έως 1.000 νανογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο (ng/dL)

Ενήλικα θηλυκά: 15 έως 70 νανογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο

Τι συμβαίνει αν τα επίπεδα τεστοστερόνης σας είναι χαμηλά;

Για τους άνδρες, τα επίπεδα τεστοστερόνης αυξάνονται κατά την εφηβεία και κορυφώνονται στα τέλη της δεκαετίας των 20 ή στις αρχές της δεκαετίας των 30. Η τεστοστερόνη μειώνεται σταδιακά μετά την ηλικία των 30 ετών κατά περίπου 1% με 2% κάθε χρόνο. Τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να προκύψουν από επιλογές τρόπου ζωής ή από ιατρική πάθηση. Κάθε φορά που ο υποθάλαμος, τα μέρη του ενδοκρινικού συστήματος ή τα αναπαραγωγικά όργανα δεν λειτουργούν σωστά, τα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να πέσουν.

Παρούσες κατά τη γέννηση διαταραχές, όπως τα σύνδρομα Klinefelter και Kallmann μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή τεστοστερόνη. Μπορούν να προκαλέσουν τη γέννηση μωρών με μικροπενία ή κρυψορχία.

Άλλοι παράγοντες που προκαλούν χαμηλή τεστοστερόνη στους άνδρες:

Τραυματισμός των όρχεων (συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και της θεραπείας του καρκίνου)

Ενδοκρινικές διαταραχές

Υποθαλαμική νόσος

Χρόνιες παθήσεις υγείας όπως ο διαβήτης, η κίρρωση και η νεφρική νόσος

Παχυσαρκία

Διαταραχές ύπνου

Υπερβολική άσκηση

Οι γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν χαμηλή τεστοστερόνη από:

Αφαίρεση ωοθηκών

Νόσο των ωοθηκών

Ενδοκρινική νόσο

Υποθαλαμική νόσο

Τα σημάδια χαμηλής τεστοστερόνης στους άνδρες μπορεί να περιλαμβάνουν:

Καθυστερημένη εφηβεία

Χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων

Αυξημένο σωματικό λίπος και απώλεια μυϊκής μάζας

Απώλεια οστών

Χαμηλή λίμπιντο

Στυτική δυσλειτουργία

Χαμηλή ενέργεια

Κατάθλιψη

Κακή συγκέντρωση

Χαμηλή παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων που μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία.

Μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι φυσιολογικό μέρος της γήρανσης. Αν ναι, συνήθως είναι ήπια. Για παράδειγμα, κάποια μείωση της σεξουαλικής ορμής είναι φυσιολογική με την ηλικία, αλλά η πλήρης απώλεια ενδιαφέροντος δεν είναι συνήθης.

Τι συμβαίνει αν τα επίπεδα τεστοστερόνης σας είναι υψηλά;

Ένας κοινός λόγος για αφύσικα ανεβασμένα επίπεδα τεστοστερόνης είναι η χρήση αναβολικών στεροειδών, φαρμάκων που βελτιώνουν την απόδοση και χρησιμοποιούν οι αθλητές για να χτίσουν μύες και να μειώσουν το λίπος. Άλλες αιτίες υψηλής τεστοστερόνης περιλαμβάνουν:

Όγκος επινεφριδίων

Όγκος όρχεων

Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων (ομάδα γενετικών διαταραχών που επηρεάζουν τα επινεφρίδια)

Ορισμένα φάρμακα

Οι αιτίες της αυξημένης τεστοστερόνης για τις γυναίκες περιλαμβάνουν το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και τους όγκους των ωοθηκών.

Τα συμπτώματα της υψηλής τεστοστερόνης σε παιδιά και εφήβους περιλαμβάνουν:

Πρώιμη εφηβεία (πριν από τα εννέα)

Υπερβολική τριχοφυΐα στην ηβική περιοχή και στο πρόσωπο

Πρώιμη εμβάθυνση της φωνής

Για τους ενήλικες άνδρες, η φυσική υψηλή τεστοστερόνη είναι σπάνια σε σύγκριση με τα υψηλά επίπεδα από τη θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης (TRT).

Οι παρενέργειες της θεραπείας με τεστοστερόνη περιλαμβάνουν:

Διόγκωση προστάτη