Φόβοι και φοβίες

Αν ρωτήσετε τους περισσότερους ανθρώπους τι θυμούνται από όταν έδιναν πανελλήνιες ή άλλες εξετάσεις, ποια ήταν η αντίδραση του σώματός τους την πρώτη φορά που ζήτησαν από κάποιον να βγουν ραντεβού ή γενικά σε καταστάσεις που ήταν συναισθηματικά ευάλωτοι, οι απαντήσεις που θα λάβετε δεν θα διαφέρουν ιδιαίτερα μεταξύ τους.

Ταχυπαλμία, μια ελαφριά δύσπνοια, ιδρωμένες παλάμες ή χέρια που τρέμουν. Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, πιο συχνά ή πιο σπάνια, όλοι τα έχουμε ζήσει και ο φόβος της απόρριψης καταφέρνει και ζει στη μνήμη μας για χρόνια.

Από μόνος του ο φόβος δεν είναι κάτι αρνητικό. Κάθε άλλο μάλιστα. Είναι το κυρίαρχο αίσθημα πίσω από την ανάγκη του ατόμου για επιβίωση, είναι αυτό που μας κάνει να είμαστε προσεκτικοί και να μη θέτουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο.

Η διαφορά ανάμεσα στον φόβο και τη φοβία, ωστόσο, είναι ότι ενώ σε λογικά πλαίσια ο πρώτος είναι μια ελεγχόμενη αντίδραση που λειτουργεί υπέρ μας, η φοβία προκαλεί παράλυση και πανικό και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας, αφού δεν μας επιτρέπει να κάνουμε τα πράγματα που θα θέλαμε.

Ο φόβος της απόρριψης

Λίγο πριν από ένα μεγάλο πάρτι, κάποιοι προετοιμάζονται πυρετωδώς και είναι γεμάτοι ανυπομονησία και κάποιοι ιδρώνουν στο σπίτι τους και ψάχνουν δικαιολογίες για να φύγουν όσο το δυνατόν νωρίτερα. Πριν από ένα ραντεβού για ποτό, ο ένας είναι ενθουσιασμένος και γεμάτος προσμονή ενώ ο άλλος επινοεί μια άρρωστη θεία και ακυρώνει την τελευταία στιγμή. Οι πρώτοι χαρακτηρίζονται ως κοινωνικοί και εξωστρεφείς, οι δεύτεροι ως ντροπαλοί και εσωστρεφείς. Είναι όμως τόσο απλό;

Σύμφωνα με τη Fallon Goodman, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο George Washington, στην ουσία του «το κοινωνικό άγχος συνδέεται με τον φόβο της απόρριψης» και ενδέχεται να κρύβει εξαιρετικά βλαβερές καταστάσεις για το άτομο που το βιώνει.

Το κοινωνικό άγχος συχνά συνδέεται με εξαρτητικές συμπεριφορές – ναρκωτικά, αλκοόλ, εθισμός στον τζόγο κτλ. – καθώς και με άλλες ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη.

Μια από τις χειρότερες όψεις του είναι ότι τελικά τα άτομα που υποφέρουν από αυτό δεν μπορούν να ζήσουν τη ζωή τους όπως την ονειρεύονται. Ενώ έχουν την ανάγκη να συνδεθούν και να δημιουργήσουν σχέσεις με ανθρώπους, ο φόβος της απόρριψης τους κρατά απομονωμένους. Ενώ θέλουν να δοκιμάσουν νέα πράγματα, ο φόβος της αποτυχίας δεν τους επιτρέπει να βγουν έξω από τα πλαίσια στα οποία αισθάνονται άνετα.

Κάθε απόρριψη είναι απολύτως προσωπική και δύσκολο να ξεπεραστεί γιατί σημαίνει ότι δεν αξίζουν την αγάπη των άλλων. Κάθε αποτυχία, ακόμα και η πιο μικρή, σημαίνει ότι δεν είναι αρκετά έξυπνοι ή ικανοί.

Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Η ζωή είναι γεμάτη απορρίψεις και αποτυχίες για όλους. Δεν ταιριάζουν όλοι οι άνθρωποι μεταξύ τους. Όπως εμείς δεν συμπαθούμε κάποιους έτσι και κάποιοι άλλοι δεν συμπαθούν εμάς. Γι’ αυτό δημιουργούμε σχέσεις με λίγους από τους ανθρώπους που γνωρίζουμε και όχι με όλους.

Τι είναι το rejection therapy;

Όσο ωραίες και λογικές ωστόσο κι αν ακούγονται κάποιες συμβουλές, είναι δύσκολο να ξεγελάσουν το μυαλό μας, το οποίο έχει καταπληκτικές ικανότητες να μας καταδυναστεύει. Η ψυχοθεραπεία είναι ένας ιδανικός τρόπος για να μάθουμε την πηγή των φόβων μας και πώς μπορούμε να τους υποτάξουμε ώστε να μην περιορίζουν τη ζωή μας.

Υπάρχουν όμως και πρακτικά βήματα που μπορεί κανείς να ακολουθήσει για να ξεπεράσει τον φόβο της απόρριψης. Πριν από μερικά χρόνια, ο Jia Jiang, επιχειρηματίας, έγινε viral στο YouTube υποστηρίζοντας ότι ξεπέρασε τον φόβο της απόρριψης όταν σταμάτησε να την αποφεύγει και άρχισε να την επιδιώκει σε καθημερινή βάση μέχρι να την απομυθοποιήσει ολοκληρωτικά. Ένα είδος ομοιοπαθητικής, δηλαδή, που μπορεί να ακούγεται ανορθόδοξο όμως ο Jiang υποστηρίζει ότι του άλλαξε τη ζωή.

Ο Jiang εφάρμοσε το rejection therapy, που στα ελληνικά θα το ονομάζαμε «θεραπεία απόρριψης», για 100 ημέρες, καθεμία από τις οποίες περιελάμβανε μια πρόκληση που θα οδηγούσε σε απόρριψη σχεδόν με μαθηματική βεβαιότητα.

Μια μέρα πλησίασε έναν άγνωστο και του ζήτησε εκατό δολάρια. Μια άλλη μέρα ζήτησε από έναν barista να του μάθει να φτιάχνει το αγαπημένο του τσάι. Μπήκε σε ένα ξενοδοχείο και ζήτησε να του δώσουν ένα δωμάτιο δωρεάν. Πλησίασε μια άγνωστη γυναίκα στον δρόμο και της πρότεινε να πάνε για φαγητό. Προσπάθησε να πείσει τους εργαζόμενους στο Subway να τον αφήσουν να φτιάξει το δικό του σάντουιτς. Στάθηκε στην άκρη του δρόμου και έβγαλε λόγο. Και πολλά ακόμα.

Τα «όχι» έπεφταν βροχή και ήταν εκκωφαντικά. Όμως, στο τέλος αυτής της δοκιμασίας συνειδητοποίησε ότι δεν έτρεχε και τίποτα. Ο φόβος της απόρριψης ήταν πολύ χειρότερος από την ίδια την απόρριψη. Περνώντας χρόνια με τον φόβο ότι οι άλλοι θα τον απορρίψουν τελικά απέρριπτε ο ίδιος πρώτος τον εαυτό του. Όμως, τελικά, μια απόρριψη είναι απλώς μια απόρριψη. Το σημαντικό είναι να μη φοβάσαι να ζήσεις.

Ανακάλυψε και κάτι άλλο: ότι όταν δεν φοβάσαι να γίνεις ευάλωτος οι άνθρωποι είναι πιο καλοί και ευγενικοί απ’ ότι φαντάζεσαι.

Μετά απ’ όλα αυτά ο Jiang έγινε ένας εξαιρετικά επιτυχημένος coach που βοηθάει άλλους ανθρώπους να ξεπεράσουν το ίδιο φόβο που είχε κι εκείνος, συγγραφέας του βιβλίου “ Rejection Proof: How I Beat Fear and Became Invincible Through 100 Days of Rejection” και ομιλητής με το δικό του Ted Talk που αγγίζει τα 6 εκατομμύρια views.

Ίσως η ιστορία του κρύβει ένα μάθημα για όλους μας!

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ECDC: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων συγκυτιακού ιού - Ποιους απειλεί ο RSV
Διοικητές νοσοκομείων: Παράδοξα και αντιφάσεις ενός διαγωνισμού
ΕΔΟΕΑΠ - ΤΥΠΕΤ στις ρυθμίσεις ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη - Γεωργιάδης: Θα βγουν κερδισμένοι