Αλεξάνδρα Γκίτση

Αν νομίζατε ότι οι ανατιμήσεις έχουν φτάσει στην κορύφωσή τους, ετοιμαστείτε για μια δυσάρεστη έκπληξη. Οι πρώτες ημέρες του 2025 φέρνουν ένα νέο γύρο αυξήσεων σε αγαθά που σχεδόν όλοι χρησιμοποιούμε καθημερινά.

Όμως το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι αιτίες πίσω από αυτή τη νέα ανατιμητική καταιγίδα είναι πολύπλοκες. Από τη μία πλευρά, τα διεθνή χρηματιστήρια καταγράφουν το ένα ράλι ανόδου μετά το άλλο, με τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων να εκτοξεύονται. Από την άλλη, η κλιματική αλλαγή φέρνει ακραία καιρικά φαινόμενα που καθιστούν την παραγωγή βασικών προϊόντων όχι μόνο πιο ακριβή αλλά κυρίως αβέβαιη. Και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται στις διεθνείς τιμές.

Τα πρώτα σημάδια αυτής της νέας καταιγίδας είναι ορατά. Εταιρείες προμηθευτών έχουν ήδη ενημερώσει τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ για αυξήσεις από 8% έως 14% σε προϊόντα που έχουν ήδη ακριβύνει αρκετά μέσα στο έτος. Καφές, σοκολάτα, κακάο και χυμοί είναι μόνο η αρχή.

Ας ξεκινήσουμε με τον καφέ. Η τιμή του την τελευταία διετία έχει αυξηθεί πάνω από 30%. Και έπεται συνέχεια. Οι νέες ανατιμήσεις που έχουν στα χέρια τους τα σούπερ μάρκετ κάνουν λόγο για αυξήσεις γύρω στο 14%.

Αιτίες: Οι ακραίες καιρικές συνθήκες σε περιοχές όπως η Βραζιλία -ο μεγαλύτερος παραγωγός του κόσμου- έχουν περιορίσει τη σοδειά, επιτείνοντας την έλλειψη προσφοράς και ανεβάζοντας τις τιμές. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τον καφέ Arabica κυμαίνονταν γύρω στα 3,20 δολάρια ανά λίβρα, κοντά στο υψηλό ρεκόρ των σχεδόν 3,50 δολαρίων ανά λίβρα που σημειώθηκε στις 10 Δεκεμβρίου, εν μέσω των συνεχιζόμενων ανησυχιών για τη σοδειά της Βραζιλίας, η οποία έχει πληγεί από την ξηρασία και τις ανεπαρκείς βροχοπτώσεις. 

Δεν είναι μόνο οι έντονες βροχοπτώσεις και η ξηρασία που επηρεάζουν τις τιμές του καφέ, που εφέτος ξεπέρασαν το ιστορικό ρεκόρ του 1977, είναι και η παγκόσμια κατανάλωση που αυξάνεται, ιδίως σε αναπτυσσόμενες αγορές όπως η Κίνα.

Τι συμβαίνει με το κακάο και τους χυμούς

Κατά πόδας η σοκολάτα και το κακάο, προϊόντα που είναι συνυφασμένα με την καθημερινότητα των περισσοτέρων, βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο των νέων αυξήσεων. Οπότε ετοιμαστείτε να τα πληρώσετε ακριβότερα 11-14% από τις αρχές της επόμενης χρονιάς, όπως αναφέρουν στο Euro2day.gr πηγές με γνώση.

Οι νέες αυξήσεις προστίθενται σε ανατιμήσεις 40% που έχουν περάσει στο ράφι την τελευταία διετία. Μάλιστα, σε μια προσπάθεια οι ανατιμήσεις να περάσουν «γλυκά» στην κατανάλωση, κάποιες εταιρείες έχουν ρίξει στην αγορά πολύ μικρότερες συσκευασίες.

Η άνοδος των τιμών του κακάο συνδέεται με την κακή σοδειά της Δυτικής Αφρικής, γεγονός που έχει οδηγήσει σε νέο υψηλό τις τιμές.

Σύμφωνα με το trading economics, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το κακάο εκτινάχθηκαν πάνω από τις 11.800 δολάρια ανά τόνο, σημειώνοντας νέο υψηλό από τα τέλη Απριλίου. Εν τω μεταξύ, η Διεθνής Ένωση Κακάο (ICCO) αύξησε την εκτίμησή της για το παγκόσμιο έλλειμμα κακάο του 2023/24 σε 478.000 ΜΤ, το μεγαλύτερο των τελευταίων 60 ετών, από 462.000 ΜΤ του Μαΐου.

Επιπλέον, τα παγκόσμια αποθέματα κακάο συνεχίζουν να συρρικνώνονται, με τα αποθέματα κακάο που παρακολουθούνται από την ICE στα λιμάνια των ΗΠΑ να μειώνονται τους τελευταίους 18 μήνες και να φτάνουν σε χαμηλό 20ετίας, με 1.438.699 σάκους στις 12 Δεκεμβρίου.

Στο νέο ράλι ανατιμήσεων και κατ’ επέκταση στις νέες αυξήσεις στα ράφια που θα κληθείτε να πληρώσετε, προσθέστε τους χυμούς με βάση το πορτοκάλι και τον ανανά. Οι νέες αυξήσεις κυμαίνονται γύρω στο 8-10% και οφείλονται, όπως επικαλούνται οι βιομηχανίες, στη μείωση της παραγωγής σε παραδοσιακές περιοχές παραγωγής εσπεριδοειδών και τροπικών φρούτων.

Ο χυμός πορτοκαλιού αυξήθηκε κατά 209,95 USd/Lbs ή 65% από τις αρχές του 2024, ενώ σύμφωνα με τα μακροοικονομικά μοντέλα της Trading Economics και τις προσδοκίες των αναλυτών, θα διαπραγματεύεται στα 576,37 USd/Lbs σε 12 μήνες.

Όμως, το πιο ανησυχητικό πέρα από το νέο ανατιμητικό κύμα είναι ότι ο καφές, η σοκολάτα, τα φρούτα και τα παράγωγά τους που θεωρούσαμε αυτονόητα, πλέον δεν είναι. Και ίσως το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι χρηματιστηριακές πιέσεις, η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές αναταραχές και οι φυσικές καταστροφές δεν αφορούν απλά «μακρινές» χώρες, αλλά αποτελούν -θέλουμε, δεν θέλουμε- μέρος της καθημερινότητάς μας.

Πηγές:
euro2day

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Γεωργιάδης: Βουλευτής μιλούσε με βιντεοκλήση στη Βουλή ενώ οδηγούσε
Ερευνητές ανέπτυξαν νέα εξέταση για έγκαιρη διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας [μελέτη]
ECDC: Η εορταστική περίοδος συνδέεται με αύξηση ιώσεων - Οδηγίες