Ο David Mitchener, ένας 89-χρονος άνδρας από το Surrey του Ηνωμένου Βασιλείου, λάμβανε συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D, τουλάχιστον 9 μήνες πριν τον θάνατό του, σύμφωνα με το BBC. Τα εργαστηριακά του ευρήματα πριν πεθάνει, έδειξαν ότι τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα του ήταν15 -20 φορές πάνω από το κανονικό. Ο θάνατός του προήλθε από τοξίκωση βιταμίνης D, υπερασβεστιαιμία, καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια. Παρόμοια περιστατικά, αναφέρονται ανά τον κόσμο, με ανθρώπους να λαμβάνουν υψηλές δόσεις Συμπληρωμάτων Διατροφής με βιταμίνη D για πολλούς λόγους, ανάμεσα στους οποίους και για να προστατεύσουν το καρδιαγγειακό τους σύστημα.

Αυτή η φρενίτιδα υπερκατανάλωσης τέτοιων Συμπληρωμάτων Διατροφής, πυροδοτείται από δήθεν «επιστημονικές» δημοσιεύσεις και διαφημίσεις που προωθούν τα Συμπληρώματα βιταμίνης D ως επωφελή για την καρδιά και τα αγγεία. Η χρηματοδότηση αυτής της βιομηχανίας, προέρχεται από μια τεράστια αγορά που σύμφωνα με το Spherical Insights ανέρχεται σε 1,23 δισεκατομμύρια δολάρια για το 2021 και αναμένεται να ανέλθει στα 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια για το 2030.

Έτσι, αν κάποιος επιθυμεί να ενημερωθεί για τη βιταμίνη D και ψάξει σε μια μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο, θα κατακλυσθεί από πλήθος διαφημιστικών και χορηγούμενων δημοσιεύσεων πριν φτάσει σε επιστημονικά άρθρα για το ζήτημα. Τα τελευταία είναι ενίοτε δυσνόητα, εξειδικευμένα και αντιφατικά, αφήνοντάς μας έρμαια της παραπληροφόρησης. Πολύ δύσκολα θα φτάσει ο μέσος αναγνώστης στις αξιόπιστες ερευνητικές δημοσιεύσεις της JoAnn Manson και συν.στο New England Journal of Medicine, που έδειξαν μηδενικό όφελος για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων από τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής με βιταμίνη D, στην άριστα δομημένη πολυκεντρική μελέτη VITAL. Η ίδια καθηγήτρια του Harvard σημειώνει τις υπερβολικές «φυσιολογικές» τιμές για τα επίπεδα της βιταμίνης D που οδήγησαν σε υπερκατανάλωση σχετικών συμπληρωμάτων διατροφής αλλά και υπερβολών στις βιοχημικές εξετάσεις αίματος για βιταμίνες.

Χαρακτηριστικά, στην Ελλάδα της ηλιοφάνειας, για το έτος 2023 το Ελληνικό Δημόσιο δαπάνησε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για εξετάσεις αίματος βιταμινών και συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D. To ποσό αυτό ήταν υψηλότερο σε σχέση με την ανήλιαγη Σουηδία που έχει παρόμοιο πληθυσμό. Και, φυσικά, εδώ θα έπρεπε να αναφερθεί ότι η βιταμίνη D, δεν είναι καν βιταμίνη, αφού συντίθεται από τον οργανισμό μας με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Τεχνικώς, είναι μια ορμόνη. Παρά ταύτα, η ονομασία της ως «βιταμίνης» βοήθησε πολύ στην εμπορική «επιτυχία» της.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, το πρόβλημα με τη βιταμίνη D ξεκίνησε όταν ο καθηγητής του Boston University M.Holick την παρουσίασε ως ένα «θαυματουργό» σκεύασμα, τη «βιταμίνη του Ήλιου». Συγχρόνως, χρησιμοποιώντας το ακαδημαϊκό του κύρος, προώθησε συστηματικά την αύξηση των «φυσιολογικών» ορίων της στις βιοχημικές εξετάσεις, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία του πληθυσμού να «βαφτιστεί» ως έχουσα έλλειψη βιταμίνης D. Αυτό οδήγησε σε πραγματική «έκρηξη» τις πωλήσεις των σχετικών συμπληρωμάτων διατροφής, αλλά και τον αριθμό των εξετάσεων αίματος για τα επίπεδα βιταμίνης D.

Όπως, όμως, αναδεικνύουν οι New York Times στο άρθρο τους: «Vitamin D, the Sunshine Supplement, Has Shadowy Money BehindIt», o καθηγητής Holick είχε πολύ σοβαρούς οικονομικούς δεσμούς και χρηματοδοτήσεις από τη βιομηχανία που συνδεόταν με πολλαπλούς τρόπους με τη βιταμίνη D. Ο Hollick έφτασε στο σημείο να ενοχοποιήσει την έλλειψη βιταμίνης Dγια την εξαφάνιση των δεινόσαυρων.

Παρά ταύτα, το κακό είχε γίνει και πλήθος lifestyle δημοσιευμάτων και διαφημίσεων συντηρούσαν και συντηρούν μια τεράστια βιομηχανία παραπλάνησης των καταναλωτών, παρά τις επιστημονικές μετα – αναλύσεις όπως των Barbarawi και συν. στο JAMA Cardiology, που έδειχναν μηδενικό όφελος καρδιαγγειακού από τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D, σε 83.000 άτομα που ελέγχθηκαν. Και άλλες καλά σχεδιασμένες μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε αυστηρά έντυπα, έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα για την έλλειψη οποιασδήποτε δράσης στο καρδιαγγειακό από τα συμπληρώματα βιταμίνης D. Επιπλέον, οι πλέον ικανές μελέτες, δεν έδειξαν όφελος ούτε στην πρόληψη του καρκίνου αλλά ούτε στο προνομιακό για τη βιταμίνη D πεδίο των οστεοπορωτικών καταγμάτων ηλικιωμένων, όπως η μελέτη  των LeBoff και συν. στο NEJM το 2022. Επιπλέον, η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής με βιταμίνη D, δεν άλλαξε τίποτα και στην πορεία νόσου των νοσηλευόμενων με βαρεία νόσηση σε MEΘ, παρά το γεγονός ότι επιλέχθηκαν πάσχοντες που είχαν έλλειψη βιταμίνης D, όπως ανέδειξε η μελέτη του National Heart, Lungand Blood Institute στο New England Journal of Medicine το 2019. Μηδενικά αποτελέσματα στο καρδιαγγειακό, έδειξε και η μεγάλη πολυκεντρική μελέτη της B.Thomson και συν. το 2023 στο BMJ.

Δυστυχώς για τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D, οι παρατηρησιακές μελέτες που αρχικώς συσχέτιζαν την έλλειψη βιταμίνης D με καρδιαγγειακά νοσήματα, δεν ανέδειξαν αιτιολογική σχέση ανάμεσα στην έλλειψη της βιταμίνης με τις παθήσεις της καρδιάς και αυτό διότι η έλλειψη βιταμινών μπορεί να είναι απλώς ένδειξη κακών συνθηκών ζωής και μη υγιεινής διατροφής, οπότε απλώς συνυπάρχουν τα καρδιαγγειακά νοσήματα και η σχετική υποβιταμίνωση. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν και στη γένεση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Είναι άλλωστε γνωστό από την Φιλοσοφία των Επιστημών, ότι: «Correlation does not Imply Causation».

Το ότι συνυπάρχει η υποβιταμίνωση D και η αυξημένη επίπτωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει αιτιολογική συσχέτιση ανάμεσά τους.

Ας σημειωθεί εδώ, ότι τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D δεν απεδείχθησαν χρήσιμα ούτε σε επιμέρους καρδιακά νοσήματα όπως η πρόληψη της Κολπικής Μαρμαρυγής, όπως σαφέστατα αναφέρεται στην ιστοσελίδα της American Heart Association το 2020 με βάση σχετικές ευρείες ανασκοπήσεις.

Από τα παραπάνω είναι εμφανές ένα πλήθος δεοντολογικών και επιστημολογικών ζητημάτων που θα όφειλαν να απασχολήσουν την επιστημονική κοινότητα:1) Η ενημέρωση του κοινού με βάση αξιόπιστες και καλά σχεδιασμένες ιατρικές μελέτες και όχι με βάση απλά παρατηρησιακά δεδομένα, όπως αναφέρει η JoAnn Manson σε συνέντευξή της στην Washington Post. 2) Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί η κατακλυσμιαία εισβολή της διαδικτυακής μετα – αλήθειας, κατά την οποία αληθές θεωρείται όχι αυτό που στηρίζεται στην Πραγματικότητα, αλλά αυτό που εμφανίζει μεγαλύτερη διαδικτυακή επιρροή. 3) Φυσικά, απαιτείται να αντιμετωπιστεί από την επιστημονική κοινότητα η πλημμυρίδα «ερευνητικών» δήθεν εργασιών που δημοσιεύονται έναντι πληρωμής σε χαμηλής ποιότητας και ανύπαρκτου μεθοδολογικού ελέγχου δήθεν επιστημονικές επιθεωρήσεις.     4) Επιπλέον, αυτές οι δημοσιεύσεις είναι και υπεύθυνες για την Κρίση Αναπαραγωγιμότητας που μαστίζει την Ιατρική Βιβλιογραφία, κατά την οποία υφίσταται αδυναμία αναπαραγωγής των αποτελεσμάτων μιας ερευνητικής εργασίας, γεγονός που αντίκειται στον θεμελιώδη κανόνα της επιστημονικής μεθοδολογίας, που είναι η διυποκειμενικότητα. 5) Απαιτείται να θεσπιστεί επαρκής έλεγχος για την σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στην Ιατρική Έρευνα και τις χρηματοδοτήσεις από τη βιομηχανία Συμπληρωμάτων Διατροφής, όπως αναφέρει σχετικά ο J. Stegenga στο βιβλίο του: Care & Cure.6) Η πρόσφατη «έκρηξη» κρουσμάτων Ιλαράς, κυρίως σε ανεμβολίαστα άτομα, στις ΗΠΑ, ανέδειξε έτι περαιτέρω το πρόβλημα με τις βιταμίνες, αφού ο Υπουργός Υγείας των ΗΠΑ, ο γνωστός υπέρμαχος των ψευδο-επιστημών Robert Kennedy, απέστειλε φορτία βιταμίνης Α για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων. Την ίδια στιγμή, η ιστοσελίδα Vox αναφέρει ότι 74% των Αμερικανών λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής με το 55% του Αμερικάνικου Πληθυσμού να λαμβάνουν τέτοια συμπληρώματα σε τακτική βάση.

Συνεπώς, τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D, όχι μόνο δεν έχουν καμία επίδραση στο καρδιαγγειακό, στην πρόληψη και θεραπεία των νοσημάτων της καρδιάς, αλλά μπορεί να καταστούν και επικίνδυνα δεδομένης της κατάχρησής τους από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού που παραπλανάται από την αφειδώς χρηματοδοτούμενη διαφήμιση των σχετικών.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Δράση ενημέρωσης "Tech for Better Cancer Care"
Συμβουλές για ένα... ψυχικά ήρεμο Πάσχα
Το άγχος των γιορτών: Πώς να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία το Πάσχα