Οι άνθρωποι που μπορούν να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις στρεσογόνες καταστάσεις της ζωής τους δεν έχουν μόνο ψυχικό πλεονέκτημα, αλλά και σωματικό: Είναι λιγότερο πιθανό να πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις και να ζουν περισσότερο. 

Αυτό προκύπτει από πρόσφατη ανάλυση της μελέτης Gutenberg Health Study (GHS) με πάνω από 12.000 συμμετέχοντες. 

Η μελέτη διεξήχθη στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Μάιντς με τη συμμετοχή του Γερμανικού Κέντρου Καρδιαγγειακών Ερευνών (DZHK) και δημοσιεύθηκε στο "Journal of Psychosomatic Research".

Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε σε έναν ψυχολογικό προστατευτικό παράγοντα που ελάχιστα έχει ληφθεί υπόψη στην καρδιολογία μέχρι σήμερα: την ανθεκτικότητα - την ικανότητα εποικοδομητικής αντιμετώπισης του στρες, των κρίσεων και των χτυπημάτων της μοίρας.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη διεθνώς καθιερωμένη Brief Resilient Coping Scale, η οποία μετρά πόσο καλά οι άνθρωποι μπορούν να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άτομα με χαμηλή ανθεκτικότητα είχαν 38% αυξημένο κίνδυνο να υποφέρουν από καρδιαγγειακά νοσήματα και 36% αυξημένο κίνδυνο να πεθάνουν μέσα σε μια μέση περίοδο παρατήρησης τεσσεράμισι ετών - ακόμη και όταν συμπεριλήφθηκαν άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία, η υψηλή αρτηριακή πίεση ή το κάπνισμα.

Η συσχέτιση ήταν ιδιαίτερα σαφής στην περίπτωση της περιφερικής αρτηριακής αποφρακτικής νόσου (PAD), μιας συχνά υποτιμημένης αλλά σοβαρής νόσου των αρτηριών των ποδιών.

Η ψυχική δύναμη ως προστατευτικός παράγοντας

"Τα δεδομένα μας υποδηλώνουν ότι όσοι είναι ψυχικά ανθεκτικοί προστατεύουν την καρδιά τους. Αυτή η προστατευτική επίδραση είναι παρόμοια με εκείνη των πιο κλασικών παραγόντων, όπως η σωματική δραστηριότητα ή η υγιεινή διατροφή", λέει ο επικεφαλής της μελέτης δρ Omar Hahad από το Κέντρο Καρδιολογίας - Καρδιολογία Ι του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου του Mainz.

Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να παρέχουν σημαντικές επιπτώσεις για τη σύγχρονη προληπτική ιατρική που επικεντρώνεται στο σώμα και το μυαλό μαζί.

Αυτό έχει σημασία και από κοινωνική άποψη: Η ανθεκτικότητα δεν είναι μόνο μια ατομική ικανότητα, αλλά επηρεάζεται επίσης από κοινωνικούς παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η κοινωνική υποστήριξη και η επαγγελματική σταθερότητα.

Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε στρεσογόνες καταστάσεις ζωής διατρέχουν επομένως διπλό κίνδυνο για την υγεία τους - ψυχικά και σωματικά.

Νέες προσεγγίσεις για την πρόληψη

Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι οι ψυχολογικοί προστατευτικοί παράγοντες θα πρέπει να λαμβάνονται συστηματικά υπόψη στην καρδιολογική περίθαλψη και πρόληψη στο μέλλον - για παράδειγμα μέσω της εκπαίδευσης στην ανθεκτικότητα, της ψυχολογικής υποστήριξης για χρόνιες ασθένειες ή της μεγαλύτερης συνεκτίμησης του ψυχοκοινωνικού στρες στα ιατρεία γενικής ιατρικής.

Τέτοια μέτρα θα μπορούσαν επίσης να ωφελήσουν ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους, τους μονογονεϊκές οικογένειες και τους χρονίως πάσχοντες - ομάδες που συχνά βρίσκονται σε μειονεκτική θέση από πολλές απόψεις.

Προγράμματα όπως η εκπαίδευση ενσυνειδητότητας, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία ή οι κοινωνικές ομαδικές δραστηριότητες θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας - και έτσι να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Η Μελέτη Υγείας Gutenberg (GHS) χρηματοδοτείται από το κρατίδιο της Ρηνανίας - Παλατινάτου και εταίρους από την έρευνα και τη βιομηχανία και είναι μία από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακές μελέτες στην Ευρώπη.

Διεξάγεται στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο του Μάιντς και παρέχει εδώ και πολλά χρόνια σημαντική ώθηση στην εξατομικευμένη έρευνα για την πρόληψη και την υγειονομική περίθαλψη στη Γερμανία.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ο Μ. Παπασάββας πρόεδρος του Ογκολογικού Νοσοκομείου "Μ. Βαρδινογιάννη - Ελπίδα"
Αποστολή Κινητών Ιατρικών Μονάδων στη Σίφνο
Καθ' οδόν προς το βέλτιστο στην Ογκολογία - Μια διαρκής αναρρίχηση