“Βέτο” της οικογένειας στη μεταμόσχευση, ακόμη και εάν ο δότης δεν είχε αντίρρηση εν ζωή

Η οικογένεια θα λαμβάνει την τελική απόφαση για τη δωρεά οργάνων, ακόμη και εάν ο υποψήφιος δότης είχε εκφράσει εν ζωή την επιθυμία να προσφέρει τα όργανά του.

Η κατάργηση της "εικαζόμενης συναίνεσης" προκύπτει από το άρθρο 260 του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα, το οποίο έχει κατατεθεί στη Βουλή και αναμένεται η ψήφισή του έως την προσεχή Δευτέρα.

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο 3984/11 (άρθρο 8), ο οποίος παρατίθεται πιο κάτω, η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο, πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή του.

Με το άρθρο 260 του υπό ψήφιση νομοσχεδίου, η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων, ιστών και κυττάρων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται με σύμφωνη γνώμη της οικογένειας, ακόμη και στην περίπτωση που ο υποψήφιος δότης δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή του όσο ζούσε.

Συναίνεση της οικογένειας δεν απαιτείται μόνο στην περίπτωση που ο νεκρός είχε εκδώσει εν ζωή ειδική κάρτα δότη, με την οποία εξέφραζε την ελεύθερη δήλωση βούλησης για προσφορά οργάνων.

Με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο απλουστεύεται η διαδικασία δωρεάς οργάνων από πρόσωπα, τα οποία έχουν προσωπική σχέση ή συνδέονται συναισθηματικά με τον υποψήφιο λήπτη.

Πρόκειται για ζώντες δότες νεφρικού μοσχεύματος, οι οποίοι καλύπτουν σήμερα σχεδόν το 50% της προσφοράς οργάνων στην Ελλάδα.

Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για προσφορά οργάνου από ζώντα δότη πρέπει να υπάρξει δικαστική απόφαση. Με το νέο πλαίσιο, την απόφαση λαμβάνει πλέον μη αμειβόμενη επιτροπή του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ).

Με τον νόμο 3984/11, η αφαίρεση οργάνων από ζώντα δότη απαιτεί άδεια με δικαστική απόφαση, η οποία εκδίδεται με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας και ύστερα από έλεγχο όλων των προϋποθέσεων αφαίρεσης οργάνου από ζώντα δότη και επιπλέον της ψυχικής του υγείας.

Με την ίδια απόφαση, πρέπει να προκύπτει η προσωπική σχέση και ο συναισθηματικός δεσμός δυνητικού δότη και λήπτη, όπως και ανιδιοτέλεια της προσφοράς.

Με το άρθρο 260 του πολυνομοσχεδίου, για τη μεταμόσχευση οργάνου σε άτομο που συνδέεται συναισθηματικά με τον δότη, απαιτείται στο εξής άδεια από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ).

Επιτροπή

Για να δοθεί η άδεια, πρέπει να προηγηθεί απόφαση μη αμειβόμενης επιτροπής, που αποτελείται:

Από έναν πρωτοδίκη, ο οποίος ορίζεται από τον πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του κατά τόπον αρμόδιου Πρωτοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου κατοικεί ο λήπτης.
Από εκπρόσωπο του ΕΟΜ.
Έναν ψυχίατρο και έναν κοινωνικό λειτουργό.

Η επιτροπή θα συντάσσει τεκμηριωμένη έκθεση περί της ύπαρξης προσωπικής σχέσης και συναισθηματικού συνδέσμου, που δικαιολογεί το αίτημα για μεταμόσχευση.

Με έγγραφη συγκατάθεση του δυνητικού δωρητή και του λήπτη, τα μέλη της επιτροπής έχουν το δικαίωμα να πραγματοποιούν πλήρη έλεγχο και αξιολόγηση κάθε είδους προσωπικά δεδομένα δότη και λήπτη.

Μπορούν, επίσης, να εξετάζουν τις συνθήκες της καθημερινής τους διαβίωσης, των κοινωνικών τους σχέσεων, της εργασίας τους, του ιατρικού τους φακέλου, ακόμη και του ποινικού τους μητρώου.