Δύναμη των κατοικιδίων

Πριν από λίγες εβδομάδες, παρακολούθησα μια τηλεοπτική συνέντευξη με τον Bernie Siegel, MD, ιδρυτή του Exceptional Cancer Patients (ECaP), (Εξαίρετοι Ασθενείς με Καρκίνο), μια ομάδα υποστήριξης για ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο και άλλες χρόνιες ασθένειες, όπου ο Siegel ανέφερε τα αποτελέσματα που έχουν τα κατοικίδια στους ανθρώπους που έχουν αντιμετωπίσει καρδιακά επεισόδια στην Αυστραλία.

Μετά από ένα χρόνο, το 6% των ασθενών που είχαν σκύλο είχαν πεθάνει, σε σύγκριση με ένα ποσοστό θνησιμότητας 25% αυτών που δεν είχαν σκύλο. Σκέφτηκα ότι αυτή ήταν μια σημαντική στατιστική, ιδιαίτερα αφότου ο Siegel είπε ότι κάποιος στην Αυστραλία υπολόγισε ότι, αν κάθε άνθρωπος στην Αυστραλία είχε σκύλο, αυτό θα εξοικονομούσε 145 εκατομμύρια δολλάρια το χρόνο σε έξοδα φροντίδας της υγείας.

Δεν ξέρω πώς συγκρίνεται αυτό το κόστος με το κόστος του φαγητού του σκύλου, όμως, σίγουρα ακουγόταν εντυπωσιακό.

Για χρόνια, όλοι έχουμε ακούσει για τα θεραπευτικά αποτελέσματα που έχουν τα ζώα στη θεραπεία, την κατάθλιψη και τη μείωση του στρες. Αποφάσισα να κοιτάξω κάποια επιστημονικά δεδομένα σχετικά με το πώς μας επηρεάζουν τα κατοικίδια.

Τηλεφώνησα στην Karen Allen, PhD, μια ερευνήτρια επιστήμονα στη Σχολή Δημόσιας Υγείας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Μπάφαλο. Η δουλειά της Δρ. Άλλεν επικεντρώνεται στα αποτελέσματα που έχουν τα ζώα στις αντιδράσεις των ανθρώπων εξαιτίας του στρες.

ΑΝΘΡΩΠΟΙ Ή ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ - ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΡΕΣ;
Η Δρ. Άλλεν έχει κάνει διάφορες μελέτες που αφορούν ενδιαφέροντα ερωτήματα όπως:
Τι είναι καλύτερο - να είναι παρόν ο καλύτερος φίλος σας ή το κατοικίδιό σας σε καταστάσεις που σας δημιουργούν άγχος;
Τι είναι καλύτερο - να είναι παρόν ο/η σύζυγός σας ή το κατοικίδιό σας σε καταστάσεις που σας δημιουργούν άγχος;
Πώς επηρεάζουν τα ζώα την πίεση του αίματος (μια συνήθης μέτρησης της αντίδρασης στο στρες) στους ανθρώπους που ήδη παίρνουν φάρμακα για να χαμηλώσουν την υπέρτασή τους;
Μπορούν τα νεοαποκτηθέντα ζώα να επηρεάσουν το στρες;

Σε μια μελέτη, η Δρ. Άλλεν εξέτασε γυναίκες που έκαναν αριθμητικά προβλήματα από μνήμης μόνες τους... μετά, έχοντας την καλύτερή τους φίλη παρούσα … και τέλος, έχοντας τα σκυλιά τους παρόντα. Το ενδιαφέρον ήταν, ότι με τις φίλες τους παρούσες, οι γυναίκες βίωναν μεγάλες αυξήσεις στην πίεσή τους (σε σύγκριση με όταν δούλευαν μόνες τους).

Ωστόσο, όταν τα σκυλιά τους ήταν παρόντα, ασήμαντες αυξήσεις - ή καθόλου - παρουσιάζονταν στην πίεσή τους.
«Ένα αντικείμενο της μελέτης πρότεινε να συγκρίνουμε την επιρροή της παρουσίας του σκύλου της με την επιρροή που θα είχε η παρουσία του συζύγου της», θυμάται η Δρ.

Άλλεν. Αυτή και οι συνεργάτες της γέλασαν με την ιδέα στην αρχή, αλλά μετά, αποφάσισαν να το δοκιμάσουν. Σε αυτή τη μελέτη, εκτός του ότι οι συμμετέχοντες έκαναν αριθμητικές πράξεις από μνήμης, τους ζητήθηκε να κρατήσουν τα χέρια τους κάτω από κρύο νερό και να το αντέξουν με σκοπό να ελέγξουν τις αντιδράσεις τόσο της «ενεργητικής επιτυχούς αντιμετώπισης» όσο και της «παθητικής επιτυχούς αντιμετώπισης».

Για άλλη μια φορά, και στις δοκιμές τόσο της ενεργητικής όσο και της παθητικής επιτυχούς αντιμετώπισης, οι συμμετέχουσες ένιωσαν σημαντικές αντιδράσεις στρες παρουσία ενός άλλου ατόμου σε σχέση με ελάχιστες αυξήσεις στην πίεσή τους στην παρουσία του ζώου τους.

Τα αποτελέσματα οδήγησαν την Δρ. Άλλεν στο συμπέρασμα ότι τα ζώα εμφανώς αποτελούν μια προτιμητέα πηγή κοινωνικής υποστήριξης.
Ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα της μελέτης ήταν πως, όταν τα ζώα και οι σύζυγοι ήταν παρόντες, το αποτέλεσμα των σκύλων αντιστάθμιζε το στρες που προκαλούσε η παρουσία των συζύγων.

ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΖΩΩΝ / ΑΝΘΡΩΠΩΝ;
Μια ισχύουσα κριτική που αντιμετώπισε η Δρ. Άλλεν ήταν η ιδέα ότι τα ζώα πραγματικά, δεν είχαν επηρεάσει καθόλου τις συμμετέχουσες στη μελέτη γυναίκες.

Οι ιδιοκτήτες ζώων γενικά είναι πιο υγιείς, πιο χαρούμενοι και προσαρμόζονται καλύτερα από εκείνους που δεν έχουν ζώα - έτσι, η πίεση του αίματός τους είναι λιγότερο πιθανό να αυξηθεί σε καταστάσεις στρες.

Για να ελέγξουν το αν ένα ζώο θα επηρέαζε ανθρώπους που δεν είχαν ένα δικό τους ζώο πρωτύτερα, η Δρ. Άλλεν σχεδίασε μια μελέτη όπου οι μισοί συμμετέχοντες είχαν επιλεγεί τυχαία για να υιοθετήσουν μια γάτα ή ένα σκύλο από ένα άσυλο ζώων.

Οι συμμετέχοντες στη μελέτη, όλοι χρηματιστές που ζούσαν μόνοι, περιέγραψαν τη δουλειά τους ως εξαιρετικά αγχώδη. Επιπλέον, όλοι είχαν υπέρταση και σε όλους είχαν δοθεί οδηγίες για τη λήψη φαρμάκων κατά της υπέρτασης.

Για άλλη μια φορά, οι συμμετέχοντες έκαναν αριθμητικές πράξεις από μνήμης ως το κίνητρο του στρες, όμως, επιπλέον τους ζητήθηκε να βγάλουν λόγο σε φανταστικούς πελάτες, τα χρήματα των οποίων είχαν χάσει στο χρηματιστήριο.

Όπως είχε προβλεφθεί, τα φάρμακα κατά της υπέρτασης κατάφεραν να χαμηλώσουν την πίεση όλων των συμμετεχόντων. Όμως, ενώ έκαναν τις αριθμητικές πράξεις από μνήμης ή έβγαζαν τους λόγους, η πίεση των συμμετεχόντων που είχαν ζώα αυξήθηκε λιγότερο από το μισό της πίεσης αυτών που δεν είχαν κατοικίδιο.

ΠΩΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ;
Ο Δρ. Siegel είχε παρατηρήσει από πρώτο χέρι τις εξαιρετικές επιρροές που έχουν τα ζώα. «Η φυσιολογία των ανθρώπων, η χημεία του σώματός τους, κυριολεκτικά αλλάζει όταν βρίσκονται γύρω τους ζώα», λέει ο Δρ.

Siegel. Τα επίπεδα της ορμόνης cortisol που προκαλεί το στρες, μειώνονται, η ανοσοποιητική λειτουργία βελτιώνεται και, ίσως το σημαντικότερο, αυξάνονται τα επίπεδα των serotorin και oxytocin. Αυτές είναι οι ίδιες ορμόνες που αυξάνονται σε μια γυναίκα μετά τη γέννα, οι οποίες προάγουν το δεσμό με το νέο μωρό.

Όμως, γιατί συμβαίνουν αυτές οι χημικές αλλαγές;
Ο Δρ. Siegel πιστεύει ότι η ουσία είναι η ανιδιοτελής αποδοχή και σχέση που προσφέρουν διαρκώς τα ζώα. Επιπλέον, τονίζει, η υπευθυνότητα του να έχει κανείς ένα ζώο μπορεί να δώσει στη ζωή κάποιου νόημα, ιδιαίτερα στην απουσία άλλων κοντινών συγγενών.

«Έχω δουλέψει με ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο οι οποίοι κυριολεκτικά, δεν μπορούσαν να πεθάνουν επειδή είχαν σκύλο ή γάτα τα οποία κάποιος έπρεπε να φροντίσει», λέει ο Δρ. Siegel. «Αυτοί οι άνθρωποι συνέχιζαν να ζουν μέχρι που ήταν σίγουροι ότι τα ζώα τους θα τα φρόντιζε κάποιος».

Ο Δρ. Siegel εξηγεί ότι ένας σημαντικός λόγος γιατί αισθανόμαστε ένα στενό δεσμό με τα ζώα μας είναι ότι μπορούν να είναι εξαιρετικά ενστικτώδη. Συχνά, αν ένας άνθρωπος είναι στο κρεβάτι άρρωστος, ο σκύλος θα πάει και θα καθίσει δίπλα του, ενώ αν ο άνθρωπος αυτός απλά έπαιρνε έναν υπνάκο, ο σκύλος δεν θα δείξει τον ίδιο βαθμό ενδιαφέροντος και ανησυχίας.

Τα ζώα αντιδρούν στα συναισθήματα, σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει στους ιδιοκτήτες τους.
«Τα ζώα έχουν μια απίστευτη ικανότητα να βρίσκονται ολοκληρωτικά εκεί, κοντά μας και να είναι τελείως αφοσιωμένα», λέει ο Δρ.

Siegel. «Πόσοι από εμάς μπορούν να πουν ότι είναι τελείως αφοσιωμένοι στην ευεξία κάποιου άλλου ανθρώπου; Τα ζώα είναι κι εμείς αντιδρούμε θετικά σε αυτό».

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ECDC: 35 κρούσματα ιλαράς στην Ελλάδα - 11 τον Φεβρουάριο
Η κα Ιωάννα Κοντομανωλοπούλου αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικής Διευθύντριας στον HMVO
Η Novo Nordisk Hellas οδηγεί τη συνεργασία για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας