Τα Δικαιώματα των Ασθενών και η Προάσπισή τους

Το Νοέμβριο του 2002 εκδόθηκε στη Ρώμη από το Δίκτυο Ενεργών Πολιτών, η Ευρωπαϊκή Χάρτα των Δικαιωμάτων των Ασθενών, που περιλαμβάνει 14 δικαιώματα και που το Σεπτέμβριο του 2007 στις Βρυξέλλες υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και αποτελεί πλέον μέρος του Ευρωπαϊκού Δικαίου.

Στην Ελλάδα, δέκα χρόνια νωρίτερα είχαν θεσπιστεί με το άρθρο 47 του Ν. 2071/1992, τα οκτώ (8) αναγνωρισμένα δικαιώματα του νοσοκομειακού ασθενούς.
Επίσης, στο νόμο 3418/2005 για τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας υπάρχουν άρθρα τα οποία άπτονται των δικαιωμάτων των ασθενών. Με τη σειρά τους, διεθνείς οργανισμοί έχουν εκδώσει κείμενα ή διακηρύξεις που αναφέρονται στα δικαιώματα των ασθενών, όπως η διακήρυξη της Παγκόσμιας Ιατρικής Εταιρείας του 1981, όπως τροποποιήθηκε το 2005, στην οποία αναφέρονται 8 δικαιώματα ασθενών.

Η UNESCO, με τη σειρά της, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις προηγούμενες συνθήκες, συμβάσεις, διακηρύξεις, εθνικές νομοθεσίες και διεθνή όργανα και τις ραγδαίες εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας, υιοθέτησε το 2005 την Οικουμενική Διακήρυξη Βιοηθικής και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Συγκριτικά, η Ελληνική νομοθεσία με την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών δείχνει ότι 7 από τα 14 δικαιώματα της Χάρτας δεν προβλέπονται αυτούσια και άμεσα στη νομοθεσία μας, παρά κάποια εκ της Ευρωπαικής Χάρτας προασπίζονται στη χώρα μας, εμμέσως, είτε με αναλογικές εφαρμογές διατάξεων και δικαιωμάτων του Συντάγματος, είτε εμμέσως από άλλες γενικότερες διατάξεις του ΑΚ και συναφών νόμων.

Δυστυχώς στη χώρα μας, η εν λόγω νομοθεσία είναι σχεδόν άγνωστη στους ασθενείς και τους πολίτες, ακόμα δε, και στους επαγγελματίες υγείας.

Διάκριση μεταξύ των ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ων ασθενών και των ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ.

Τα μεν πρώτα αφορούν τα νομικά δικαιώματα που παρέχονται στους χρήστες των υπηρεσιών υγείας, οι δε, ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, παρέχονται από τα ασφαλιστικά ταμεία και την πρόνοια και αποτελούν ανταποδοτικά οφέλη των ασφαλισμένων, από τα ίδια τα ταμεία τους.

Υπηρεσίες προάσπισης από μέρους της πολιτείας είναι:

- Η Αυτοτελής Υπηρεσία Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών, -Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων των Ασθενών, δυνάμει της οποίας σε κάθε νοσοκομείο λειτουργεί: α) Γραφείο επικοινωνίας με τον πολίτη, β) Επιτροπή προάσπισης δικαιωμάτων του πολίτη.

-Ο Συνήγορος της Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με αρμοδιότητες σχετικά με τα δικαιώματα της υγείας, πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης.

-Ο Συνήγορος της Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εξετάζει τη νομιμότητα ατομικών διοικητικών πράξεων ή παραλείψεων φορέων του συστήματος Υγείας κατόπιν υποβολής αναφοράς από τους θιγόμενους πολίτες, Έλληνες ή αλλοδαπούς.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, από τον ενδιαφερόμενο ή προσβαλλόμενο,

ΣΕ ΑΠΛΕΣ ΝΟΜΙΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ, όπως: οι Αιτήσεις, Αναφορές, Έγγραφες Προτάσεις και εξώδικες οχλήσεις – Διαμαρτυρίες των ασθενών για, π.χ.: Ακατάλληλη περίθαλψη, καταλληλότητας ή όχι της θεραπείας και μέσου, ‘Ανισης μεταχείρισης και διακρίσεων των ασθενών, Παροχή εγγράφων ιατρικού φακέλου, κατάθεση έγγραφης διαμαρτυρίας ή και Ενστάσεων στα αρμόδια όργανα για προσβολή δικαιώματος, κ.λ.π.

ΣΕ ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ, όπως: Άσκηση ένστασης και μετέπειτα προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια, η άσκηση αίτησης ασφαλιστικών μέτρων ή αγωγής στα αστικά δικαστήρια κ.λ.π, η υποβολή μηνύσεως/ εγκλήσεως στα ποινικά δικαστήρια και τέλος η προσφυγή για διεκδίκηση δικαιωμάτων / παροχών στα Ευρωπαικά Δικαστήρια.