Γράφει ο Δασκαλάκης Πολύχρονης, Ιατρός Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής.

Είναι γεγονός, ότι βιώνουμε πολύ ειδικές συνθήκες λόγω της Πανδημίας του Covid 19 και ειδικά όσον αφορά την αντιμετώπιση νοσημάτων που προσβάλλουν κυρίως το Αναπνευστικό σύστημα. Το αναπνευστικό σύστημα προσβάλλεται από τρία κυρίως νοσήματα, όπως η γρίπη, ο πνευμονιόκοκκος και ο κοκκύτης και σε αυτά τα νοσήματα έχει δοθεί πολύ μεγάλο βάρος από την πλευρά των Αρχών Υγείας που εκδίδουν τις οδηγίες πρόληψης μέσω εμβολιασμού.

Σύμφωνα  με τις συστάσεις του Εθνικού προγράμματος εμβολιασμών, ο αναμνηστικός εμβολιασμός έναντι του κοκκύτη συστήνεται να γίνεται στην εφηβεία και να επαναλαμβάνεται στην ενήλικη ζωή ανά 5 -10 χρόνια. Ο κοκκύτης  αποτελεί ένα από τα πιο κοινά παθογόνα μικρόβια με αποτέλεσμα ο εμβολιασμός μίας μόνο ηλικιακής ομάδας να μην μπορεί να ελέγξει το πρόβλημα της υψηλής μετάδοσής του σε ηλικιακές ομάδες που είναι πιο ευπαθείς.

Το αποτέλεσμα είναι ότι ο κοκκύτης αποτελεί την κύρια αιτία θνησιμότητας στα παιδιά, ιδιαίτερα σε χώρες που δεν διαθέτουν τη δυνατότητα  να στηρίξουν την ευρεία ανοσοποίηση. Ενοχοποιείται για 300.000 θανάτους και 50 εκατομμύρια περιστατικά ανά έτος σε παγκόσμια κλίμακα.

Καθώς η ανοσία του παιδικού εμβολιασμού μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου,  έφηβοι και ενήλικες που δεν έχουν ανοσοποιηθεί με αναμνηστικό εμβολιασμό λειτουργούν  ως  reservoirs του κοκκύτη και αποτελούν σημαντική πηγή μετάδοσης της λοίμωξης κοκκύτη στα παιδιά.

Το αποτέλεσμα είναι, οι ίδιοι οι έφηβοι και οι ενήλικες να μην είναι προστατευμένοι από τον κοκκύτη. Συγχρόνως, οι απροστάτευτοι  ενήλικες, λόγω της βαθμιαίας μείωσης της ανοσίας τους, αποτελούν την  κύρια πηγή μόλυνσης των ανεμβολίαστων βρεφών, τα οποία μπορεί να νοσήσουν βαριά από κοκκύτη και να οδηγηθούν μέχρι και στο θάνατο. Άλλωστε, το 80% των θανατηφόρων περιστατικών αφορούν νεογνά ηλικίας κάτω των 3 μηνών. Είναι η ηλικία που δεν έχουν ακόμη προλάβει να εμβολιασθούν και δεν διαθέτουν αντισώματα.

Παρά,  ωστόσο, την επιστημονική αναγκαιότητα του αναμνηστικού  εμβολιασμού των ενηλίκων για την προστασία τους αλλά και τη μείωση της φορείας, η εμβολιαστική κάλυψη του κοκκύτη παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα όπως δείχνουν οι τελευταίες επιδημιολογικές μελέτες. Υπολογίζεται ότι η εμβολιαστική κάλυψη των ενηλίκων έναντι διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη είναι κάτω από 1% στον συνολικό πληθυσμό των ενηλίκων.

Σήμερα, ωστόσο, υπό τη σκιά της Πανδημίας  του κορωνοϊού (COVID-19), ο  Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ)  επισημαίνει ότι ο εμβολιασμός θεωρείται σημαντικός για την προστασία της Δημόσιας Υγείας και επισημαίνει την ανάγκη να εκτελούνται οι παιδικοί εμβολιασμοί αλλά και οι εμβολιασμοί εφήβων και ενηλίκων. Σύμφωνα με τις πρόσφατες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον εμβολιασμό των ενηλίκων κατά την διάρκεια της πανδημίας COVID-19:

  • «Οι χώρες με υφιστάμενα προγράμματα εμβολιασμού πνευμονιοκόκκου, γρίπης ή κοκκύτη για μεγαλύτερης ηλικίας ενήλικες και άτομα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να διατηρήσουν τα προγράμματα αυτά, εφαρμόζοντας παράλληλα  μέτρα για την αποφυγή της εξάπλωσης της COVID-19, ειδικά για εκείνους που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσου, όπως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικες».
  • Επιπλέον, αναφέρεται  ότι «η πρόληψη μέσω του εμβολιασμού  νοσηλειών λόγω πνευμονιοκόκκου, εποχικής γρίπης και κοκκύτη θα αυξήσει τη διαθεσιμότητα  σε αναπνευστικό ιατρικό εξοπλισμό, φάρμακα και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό για την υποστήριξη ασθενών με COVID-19».

Μεταφράζοντας τις επίσημες οδηγίες στην Καθημερινή Πρακτική,  φαίνεται  ότι ο αναμνηστικός εμβολιασμός ενηλίκων έναντι νοσημάτων που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα όπως ο κοκκύτης, θα πρέπει να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια της Πανδημίας COVID-19, ιδιαίτερα για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, αφού εκτός των άλλων θετικών επιπτώσεων, συμβάλλει και στην απελευθέρωση σημαντικών  πόρων απαραίτητων για την αντιμετώπιση της Πανδημίας COVID-19.    

Η εφαρμογή των προγραμμάτων αναμνηστικού εμβολιασμού στους εφήβους/ ενήλικες θα μπορούσε να προστατεύσει  αυτές τις ηλικιακές ομάδες από τον κοκκύτη και να μειώσει και το συνολικό φορτίο της νόσου.

 

 

Πηγές:
1.Skowronski DM et al. J Infect Dis. 2002;185(10):1448-53)

2.CDC MMWR 2006 / 55(18);511-515,Mc Girr AA et al. PLoS One. 2013 Dec 23;8(12):e83850

3.Επιδημιολογικά Δεδομένα για τον Κοκκύτη  στην Ελάδα, Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης, Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, www.keelpno.gr)

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Περιεμμηνόπαυση: Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον γυναικολόγο σας
ECDC: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων συγκυτιακού ιού - Ποιους απειλεί ο RSV
Διοικητές νοσοκομείων: Παράδοξα και αντιφάσεις ενός διαγωνισμού