Συνωμοσιολογία μέσα στην πανδημία: ένας υπαρκτός κίνδυνος

Πολλοί τους αποκαλούν συνομωσιολόγους, άλλοι "ψεκασμένους" και άλλοι άτομα με περιορισμένο μορφωτικό πεδίο ή επίπεδο και ειδικά σε ότι αφορά την επαφή και γνώση των νέων επιστημονικών δεδομένων.

Συνηθίζουν να αρνούνται κάθε τι που σχετίζεται με την χρήση των εμβολίων, θεωρώντας ότι όσοι τα κάνουν, γίνονται "πειραματόζωα" και κινδυνεύει η ψυχοσωματική τους υγεία.

Επικαλούνται θεωρίες συγκεκριμένων επιστημόνων, που αποδεικνύουν, όπως λένε, του λόγου το αληθές. Καταλήγουν δε σε απίστευτα συμπεράσματα του τύπου "θέλουν να μειώσουν τον παγκόσμιο πληθυσμό ή "να φυτέψουν τσιπάκια" ή "να τροποποιήσουν τον γενετικό κώδικα". 

Η επιχειρηματολογία τους πάντως ποικίλει, ξεκινώντας από την κατάργηση των ατομικών ελευθεριών και καταλήγοντας στην παραβίαση της ιδιωτικής σφαίρας και την μετατροπή των ανθρώπων σε άβουλα όντα.

Ποιοι είναι όμως αυτοί οι περιβόητοι συνομωσιολόγοι και που βασίζεται η ρητορική τους; Ποια ζημιά έχουν κάνει στη αποδοχή του εμβολιασμού και γενικότερα Στην καταπολέμηση της πανδημίας;

Ποια είναι η επιστημονική τους κατάρτιση ώστε να παρασύρουν ένα συγκριτικά μικρό μέρος των ανθρώπων να στρέφεται ενάντια σε ολόκληρη την επιστημονική κοινότητα, θεωρώντας ότι "όλα είναι παιχνίδι των φαμακευτικών εταιρειών και πως ο ιός δεν είναι απειλητικός"; Ποια η σχέση τους κάποιων από αυτούς με την ακροδεξιά; Και σε τελευταία ανάλυση, από που υποκινούνται;

Αυτά και άλλα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σήμερα εκθέτοντας ένα σύντομο ιστορικό αλλά και κάποιες απόψεις των ομάδων αυτών.

Made in USA

To κίνημα των αρνητών χρήσης μάσκας αλλά και των μέτρων κατά του κορωνοιού είναι αρκετά εκτενές στις ΗΠΑ. 

Σύμφωνα με τους "New York Times", είναι ενδεικτικό ότι περί τα τέλη του 2020 εμφάνιζαν απρόσμενη αύξηση οι ομάδες  στο Facebook, ενάντια στις μάσκες, που διέσπειραν μηνύματα, όπως ότι "οι μάσκες μπορούν να βλάψουν την υγεία όσων τις φορούν".

Υπάρχουν μάλιστα συγκεκριμένες ομάδες όπως η "Συμμαχία για μία Αμερική Ελεύθερη από Μάσκες".

Πολλοί από τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο ανήκουν στο επονομαζόμενο κίνημα "QAnon."

Πρόκειται για  το κίνημα με το χαρακτηριστικό σύμβολο Q, που στην Ευρώπη παρουσιάστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων κατά των απαγορεύσεων λόγω του κορωνοϊού, και συγκεκριμένα σε Βερολίνο, Λονδίνο και Παρίσι.

Στο Βερολίνο, μάλιστα, ακροδεξιοί διαδηλωτές κρατούσαν πρόσφατα πλακάτ του "QAnon" αλλά και σημαίες του Γ΄ Ράιχ, καθώς προσπάθησαν να εισβάλλουν στο γερμανικό κοινοβούλιο.

Στις ΗΠΑ, πάντως, το FBI έχει χαρακτηρίσει το "QAnon", ως εγχώρια τρομοκρατική απειλή. Ερευνητές που μελετούν τις θεωρίες συνωμοσίας θεωρούν ότι η πανδημία ενίσχυσε το κίνημα αυτό, εξαιτίας της αβεβαιότητας που δημιούργησε ο κορωονοϊός, αλλά και των ιδεών που προάγουν οι συνωμοσιολόγοι.

Πολλοί από τους οπαδούς του Τραμπ που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο ανήκουν στο κίνημα "QAnon".

Στις ίδιες τις ΗΠΑ οι δεξιοί συνομωσιολόγοι και αντίπαλοι του εμβολιασμού, υποστηρίζουν ότι το ξέσπασμα του ιού οφείλεται, μεταξύ άλλων, στον ιδρυτή της Microsoft Bill Gates και τους Δημοκρατικούς.

Γερμανία - "Querdenker"

Στη συγκεκριμένη χώρα, υπάρχει το φαινόμενο των "Querdenker", όπως αυτοαποκαλoύνται οι αρνητές του κορωνοϊού, δηλαδή "αυτοί που σκέπτονται κόντρα στο ρεύμα". 

Σε αυτό το κίνημα έχουν παρεισφρήσει και ακροδεξιοί διαδηλωτές με σημαίες του παλαιού γερμανικού Ράιχ, οι οποίοι πολλές φορές προκαλούν ανοιχτά φορώντας το κίτρινο "αστέρι των Εβραίων" ή ακόμη και συμπληρώνοντάς το με την ένδειξη "Ungeimpft" (Μη εμβολιασθείς) για να υποδηλώσουν τον δήθεν στιγματισμό τους από το "σύστημα".

Nα σημειωθεί εδώ ότι σε πολλές θεωρίες συνωμοσίας, υπάρχει το σενάριο σύμφωνα με το οποίο κάποιοι "δαιμόνιοι εγκέφαλοι" ελέγχουν στο παρασκήνιο τη διεθνή πολιτική σκηνή και χρησιμοποιούν επίσης βιολογικά όπλα, συχνά κατηγορώντας τους Εβραίους για όλα.

Τα εμβόλια είναι πειραματική γονιδιακή θεραπεία…

Οι θεωρίες των κάθε λογής συνομωσιολόγων ή αρνητών διανθίζεται και από τις ανάλογες θεωρίες και θεωρητικούς:

Εδεικτικά μερικοί από αυτούς είναι:

• Καθηγητής Luc Montagnier, Νόμπελ Ιατρικής που ανακάλυψε το AIDS: "Δεν θα εμβολιαστώ. Είναι λάθος να εμβολιαστεί ο κόσμος. Τα εμβόλια mRNA υπάρχει κίνδυνος να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες όπως καρκίνους."
• O Γάλλος Καθηγητής Λοιμωξιολογίας, Christian Perronne, που δηλώνει μεταξύ άλλων: "Δεν είναι εμβόλια, αλλά προϊόντα γονιδιακής θεραπείας. Μπορεί να μεταδώσουμε τις γενετικές μεταλλάξεις στα παιδιά μας."
• O Βέλγος Martin Zizi, MD-PhD,Επιδημιολόγος, Bιοφυσικός, καθηγητής Νευρο-Φυσιολογίας:  "Για έναν ιό που μπορεί να μεταλλαχθεί από 15 - 30 φορές το χρόνο, έχει νόημα να σκεφτόμαστε τον εμβολιασμό 2, 3 ή ακόμα περισσότερες φορές το χρόνο; Τα εμβόλια δεν είναι λύση κατά ιού που μεταλλάσσεται ως 30 φορές το χρόνο. Τα εμβόλια mRNA είναι πειραματική γονιδιακή θεραπεία που ίσως προκαλέσει αυτοάνοσα νοσήματα".
• Ο Βιοστατιστικολόγος, Christine Cotton, που λέεει για τις δοκιμές των 4 εμβολίων: "Τα αποτελέσματα των εμβολίων δεν δικαιολογούν έγκριση από FDA - ΕΜΑ".

Αυτά και άλλα πολλά όπως ότι τα εμβόλια είνι ακόμη σε πειραματικό στάδιο και δεν έχουν επίσημη άδεια λέγονται κατά κόρον, την στιγμή που  από κάποιοι γιατροί που θεωρούν ότι ο κορωνοιός είναι μάλλον "μια απλή γρίπη", μη διευκρινίζοντας όμως πως και με ποιο τρόπο αυτή η ασθένεια μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά και απορρίπτοντας παράλληλα συλλήβδην ολόκληρη την επιστημονική κοινότητα.

Οι συνωμοσιολόγοι όμως κια οι αρνητές από ένα σημείο και μετά γίνονται επικίνδυνοι με την διασπορά φημών και μη επιστημονικώς τεκμηριωμένων αποδείξεων για τα εμβόλια, τις μάσκες και τελευταία στην χώρα μας τα self tests.

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Στην χώρα μας το κίνημα των αρνητών της μάσκας και των εμβολίων δεν είναι τόσο μεγάλο όπως στις προαναφερόμενες χώρες. Όμως, και εδώ αναπτύσσονται πολλές θεωρίες συνομωσίας. Συχνά αυτές οι θέσεις αυτές εκφράζονται μέσα από τα Μέσα κοινωνικής Δικτύωσης με κάθε είδους ανυπόστατες θεωρίες. Μαζικές πορείες, όμως, ως τώρα δεν έχουμε δει.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα πάντως η υποχρεωτική διενέργεια των self tests στους μαθητές Λυκείου και στους εκπαιδευτικούς, πυροδότησε την "αντίδραση" κάποιων γονέων που ενστερνίζονται - άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο - τέτοιου είδους "απόψεις". Σχετίζονται με την υποχρεωτικότητα των self tests και το αποτέλεσμα αυτών (θετικό ή αρνητικό) για την παρακολούθηση των μαθημάτων ή όχι από τα παιδιά τους. Άλλοι, απλά να εναντιώνονται καταθέτοντας επιστολές στους εκάστοτε διευθυντές των Λυκείων και άλλοι καταθέτοντας εξώδικα που αναφέρονται σε “κατάργηση της ελεύθερης βούλησης του προσώπου, για μη έγκυρη συναίνεση, για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ατόμου, σε άκρατη ψυχολογική πίεση και εκφοβισμό, ψυχικό εξαναγκασμό, εσκεμμένη παραπλάνηση και υποκρυπτόμενες απειλές".  

Οι απόψεις τους εκτείνονται από τη "μη διασφάλιση του απορρήτου των αποτελεσμάτων του τεστ, το οποίο ως ζήτημα που άπτεται της προσωπικής υγείας αποτελεί ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο  νομικά προστατευμένο, στην άποψη ότι δεν διασφαλίζεται ποιος και για ποιους λόγους θα κάνει χρήση του γενετικού κώδικα του ανήλικου μαθητή, όπως και σε αυτή περί συλλογής, επεξεργασίας και καταχώρησης του DNA τους”.

Όλες αυτές οι ενδεικτικές αναφερόμενες απόψεις και πολλές άλλες οδηγούν μέχρι του σημείου κάποιοι λίγοι γονείς να μηνύουν τους διευθυντές σχολείων και συνακόλουθα τους προϊσταμένους αυτών στις ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης!

Απόδειξη αυτών αποτελεί η χθεσινή σύλληψη γονέα, με τη διαδικασία του αυτοφώρου, διότι προέβη σε εμπρηστική ανάρτηση στο διαδίκτυο, όπου αναφερόταν σε μία συνομωσία που τις τελευταίες ημέρες εμφανίζεται όλο και περισσότερο στα social media, αυτή του περί “παιδομαζώματος, των μαθητών που είναι θετικοί στο αποτέλεσμα των self test, περί σχεδίου αρπαγής τους σε δομές και διασωλήνωσή τους σε ΜΕΘ!!”, παρακινώντας τους άλλους γονείς σε μαζική αντίδραση.

Που στηρίζονται αυτές οι απόψεις

Οι θιασώτες αυτών των απόψεων, όπως και οι αρνητές της μάσκας και του εμβολίου, κάνουν χρήση των συνταγματικών τους δικαιωμάτων περί ελεύθερης βούλησης, αυτοδιάθεσης, ελευθερία των απόψεων και πράξεων, των εργασιακών τους δικαιωμάτων και πάρα πολλών άλλων δικαιωμάτων που απορρέουν από το σύνταγμα, διεθνείς συμβάσεις και νόμους για να υποστηρίξουν την οποιαδήποτε άρνησή τους.

Υπάρχει όμως μία λεπτή γραμμή οριοθέτησης μεταξύ της ατομικότητας και του κοινωνικού συνόλου, των δικαιωμάτων που θίγονται και τις νόμιμες συνέπειες που επιφέρει η άσκηση των δικαιωμάτων του ενός σε σχέση με τους πολλούς.

Η υπέρβαση της λεπτής γραμμής του ατομικού καλού με το γενικό καλό, αποκτά νομικές συνέπειες εάν και εφόσον οι ατομικές πράξεις αφορούν μόνο τα ίδια τα άτομα και η χρήση των δικαιωμάτων δεν έχουν αντίκτυπο ή επιφέρουν προβλήματα ή τραγικές συνέπειες για το κοινωνικό σύνολο και τους συνανθρώπους τους και προσκρούουν στις διατάξεις προστασίας του δικαιώματος της δημόσιας υγείας του κοινωνικού συνόλου, των πολλών.

Νομικές κυρώσεις

Τότε οι ατομικές πράξεις και πρακτικές αποδεικνύονται επικίνδυνες και παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, όπως η υγεία του, η ασφάλεια στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην καθημερινότητά του, στην πληροφόρηση, με αποτέλεσμα να επιφέρουν νομικές κυρώσεις.

Για παράδειγμα, η επιλογή της μη χρήσης μάσκας ή του μη εμβολιασμού είναι θεμιτή για το άτομο αλλά όταν το άτομο αυτό μέσω του επαγγέλματός του μπορεί να μολύνει άλλα άτομα τότε όμως είναι αθέμιτη για τους πολλούς που μπορεί να προσβληθούν από τον ιό μέσω του ενός αρνητή και της εργασίας που επιτελεί.

Για παράδειγμα: Υγειονομικός αρνητής που εμβολιάζει άτομα, παιδιά και υπερήλικες, εκπαιδευτικός που κάνει μάθημα σε μαθητές, πωλητής που συνδιαλέγεται με πελάτες, δημόσίος υπάλληλος που εξυπηρετεί προσερχόμενους σε υπηρεσία πολίτες.

Καθένας μπορεί να έχει, με λίγα λόγια, τις απόψεις του, αρκεί τα όρια της ατομικότητας να μην καταστρατηγούν τα δικαιώματα των πολλών και τους νόμους. Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα που αφορά την Δημόσια Υγεία. Γιατί άλλο πράγμα να έιναι κανείς σκεπτικός με τα μέτρα καταπολέμησης του κορωνοιού και άλλο να διασπείρει ανυπόστατες φήμες που προκαλούν σύγχυση και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του διπλανού.