Η επίδραση της πανδημίας COVID-19 σε ασθενείς με άνοια και στους φροντιστές τους

Είναι γνωστό ότι τα άτομα με προβλήματα μνήμης και άνοια είναι εξαιρετικά ευάλωτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εμφανίζοντας ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο για νόσηση και αυξημένη θνητότητα,  αφού δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν και να εφαρμόσουν μέτρα υγιεινής και προφύλαξης. Επιπλέον όμως, η μειωμένη δυνατότητα επικοινωνίας με τους οικείους, η διατάραξη της καθημερινής ρουτίνας και η αδυναμία εξόδου προκαλούν εκνευρισμό, ευερεθιστότητα, σωματική δυσφορία, με αποτέλεσμα η φροντίδα τους, ιατρική και κοινωνική, να γίνεται ιδιαίτερα προβληματική, ειδικά και λόγω της αναστολής λειτουργίας κέντρων εξειδικευμένης φροντίδας και περιορισμού της πρόσβασης σε δομές.

Ανάμεσα στις υπόλοιπες δραστηριότητές της για τη στήριξη των ατόμων με άνοια, των φροντιστών και των οικογενειών τους, που συνεχίστηκαν δυναμικά εν μέσω της πανδημίας, με χιλιάδες διαδικτυακές υπηρεσίες (συνεδρίες, σεμινάρια, κ.α) και πολλούς εναλλακτικούς τρόπους βοήθειας, η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών εκπόνησε μία μελέτη, με σκοπό τη διερεύνηση της επίδρασης του παρατεταμένου εγκλεισμού λόγω πανδημίας COVID-19 στις ζωές των ασθενών με άνοια και των οικογενειών τους.

Συνολικά 339 φροντιστές ατόμων με άνοια απάντησαν σε διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, σχετικά με την επιδείνωση της κατάστασης των ατόμων που φροντίζουν, εξαιτίας της μακράς απομόνωσης και την επιβάρυνση, που βιώνουν οι ίδιοι στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μέρος της μελέτης ήταν η διερεύνηση της διαφοράς της επίδρασης του εγκλεισμού κατά τη δεύτερη περίοδο απομόνωσης (lockdown) σε σχέση με την πρώτη.

Η έρευνα διεξήχθη από Νοέμβριο 2020 έωςΑπρίλιο 2021. Οι περισσότεροι φροντιστές που συμμετείχαν ήταν γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 53 έτη. Τα άτομα με άνοια ήταν επίσης ως επί το πλείστον γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 81 έτη. Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, το 86% των ατόμων με άνοια εμφάνισαν στατιστικά σημαντική συνολική επιδείνωση της κατάστασής τους, εξαιτίας της μακράς περιόδου απομόνωσης, που επέφερε η πανδημία COVID-19. Οι τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν η ικανότητα επικοινωνίας, η διάθεση και η κινητικότητα των ασθενών.

Όσον αφορά στους φροντιστές, σημειώθηκε επιδείνωση τόσο ως προς το σωματικό φορτίο τους (85% αυτών), όσο και ως προς το ψυχολογικό φορτίο (90% αυτών). Σχετικά με τη διαφορά της επίδρασης των δύο περιόδων απομόνωσης, το 57,4% ανέφερε μεγαλύτερη επιδείνωση κατά το δεύτερο lockdown.

Καθώς η πανδημία λόγω COVID-19 συνεχίζεται, η συνεργασία των ειδικών υγείας, της κοινότητας και των πολιτικών φορέων, για οργάνωση άμεσης και πρακτικής βοήθειας σε άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, με την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας, της Περιφέρειας Αττικής και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων,η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών έθεσε σε λειτουργία τηΓραμμή Βοήθειας για την Άνοια 1102. Η γραμμή πλαισιώνεται από εξειδικευμένους σύμβουλους / επαγγελματίες υγείας, γιατρούς νευρολόγους και ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, που παρέχουν άμεσα ενημέρωση, καθοδήγηση, συμβουλές και διασύνδεση. Περισσότερα από 800 άτομα έχουν λάβει βοήθεια από τον Φεβρουάριο του 2020 που ξεκίνησε να λειτουργεί η  Γραμμή 1102 μέχρι σήμερα.

Οι υπηρεσίες της Γραμμής Βοήθειας 1102 είναι:

• Ενημέρωση για την άνοια και στρατηγικές πρόληψης
• Ενημέρωση για διαθέσιμες υπηρεσίες και προγράμματα για άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους
• Πρακτικές συμβουλές φροντίδας σε φροντιστές ατόμων με άνοια
• Συμβουλές αντιμετώπισης κρίσεων και διαταραχών συμπεριφοράς σε άτομα με άνοια
• Διασύνδεση με τις οργανώσεις Alzheimer που λειτουργούν στην Ελλάδα
• Δικτύωση με τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς για την Άνοια που λειτουργούν σε συνεργασία με το ΕΔΔΥΠΠΥ σε όλη την Ελλάδα
• Ενημέρωση επαγγελματιών υγείας σε θέματα σχετικά με την άνοια
• Ενημέρωση για τις υπηρεσίες των Δήμων, των Κέντρων Υγείας, των ιδιωτικών και δημόσιων Νοσοκομείων και γενικότερα των φορέων που ασχολούνται με την τρίτη ηλικία και την άνοια.

Η Γραμμή Βοήθειας για την Άνοια 1102 λειτουργεί Δευτέρα - Παρασκευή 9.00-19.00 (εκτός αργιών) με αστική χρέωση του εκάστοτε παρόχου τηλεφωνίας. Παράλληλα με την τηλεφωνική επικοινωνία, παρέχεται η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω liveweb chat ή και μέσω e-mail στο 1102@alzheimerathens.gr.