Το Νομοθετικό Πλαίσιο για την Τηλεϊατρική στην Ελλάδα

Ορισμός κατά Π.Ο.Υ.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως Τηλεϊατρική ορίζεται η παροχή ιατρικής περίθαλψης – σε περιπτώσεις που η απόσταση είναι κρίσιμος παράγοντας – από όλους τους επαγγελματίες του χώρου της Υγείας χρησιμοποιώντας τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών για την ανταλλαγή έγκυρης πληροφορίας για τη διάγνωση, αγωγή και πρόληψη ασθενειών, την έρευνα και εκτίμηση, όπως και τη συνεχή εκπαίδευση των λειτουργών Υγείας, αλλά και για όλα αυτά που βρίσκονται στο πεδίο ενδιαφέροντος για την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας της κοινωνίας.

Το νομοθετικό πλαίσιο

Παρά τη μεγάλη χρησιμότητα της τηλεϊατρικής ως προς την άσκηση του ιατρικού καθήκοντος, δεν υπάρχει ακόμη συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα σχετικά με τις προϋποθέσεις νόμιμης διεξαγωγής της. Σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ οι οποίες διαθέτουν ειδικό θεσμικό πλαίσιο, το κυριότερο νομοθετικό πλαίσιο, που διέπει την τηλεϊατρική στην Ελλάδα είναι το άρθρο 66 παρ.16 του Νόμου 3984/2011, σύμφωνα με το οποίο:

«Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής παρέχονται εφόσον υφίσταται η δυνατότητα και με ευθύνη του θεράποντος ιατρού που αντιμετωπίζει το εκάστοτε περιστατικό.

Ο θεράπων ιατρός, για λόγους προστασίας των προσωπικών δεδομένων, είναι υπεύθυνος να ζητά από τον ασθενή ή εφόσον αυτό δεν είναι δυνατό από συγγενή α’ βαθμού, την ενυπόγραφη έγκριση χρησιμοποίησης υπηρεσιών τηλεϊατρικής.

Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε ο θεράπων ιατρός χρησιμοποιεί υπηρεσίες τηλεϊατρικής κατά την κρίση του. Οι οδηγίες των Νοσοκομείων και Μονάδων Υγείας που παρέχουν υπηρεσίες Τηλεϊατρικής είναι συμβουλευτικές και σε καμία περίπτωση υποχρεωτικές».

Ευρωπαϊκή ένωση: οδηγίες και διατάξεις

Πέρα της ως άνω πρόβλεψης, υπάρχουν αρκετοί νόμοι και διατάξεις, αλλά και Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που καλύπτουν διάφορα ζητήματα τηλεϊατρικής στην Ελλάδα με απώτερο κυρίως σκοπό την προστασία του ιατρικού απορρήτου και των προσωπικών δεδομένων, δίχως να ρυθμίζεται το γενικότερο πλαίσιο που διέπει ζητήματα που ανακύπτουν κατά την εφαρμογή της τηλεϊατρικής.

Ποικίλα ζητήματα μπορεί να προκύψουν κατά την εφαρμογή της τηλεϊατρικής, όπως ευθύνη σε περιπτώσεις ιατρικού σφάλματος, διασφάλιση ιατρικού απορρήτου, αναγκαιότητα έγγραφης συναίνεσης λόγω ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, θέματα ασφαλείας στις εφαρμογές της τηλεϊατρικής, προστασία προσωπικών δεδομένων των ασθενών. Ταυτόχρονα, πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι μέσω της τηλεϊατρικής θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπάρχει «πλανοδιακή» άσκηση της ιατρικής και λόγω αυτού να επισυρθούν κυρώσεις στον ιατρό.

Πέρα της ως άνω πρόβλεψης, υπάρχουν αρκετοί νόμοι και διατάξεις, αλλά και Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που καλύπτουν διάφορα ζητήματα τηλεϊατρικής στην Ελλάδα με απώτερο κυρίως σκοπό την προστασία του ιατρικού απορρήτου και των προσωπικών δεδομένων, δίχως να ρυθμίζεται το γενικότερο πλαίσιο που διέπει ζητήματα που ανακύπτουν κατά την εφαρμογή της τηλεϊατρικής.

Ασφάλεια και ακεραιότητα προσωπικών δεδομένων

Δεδομένου ότι η τηλεϊατρική αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο παροχής ιατρικής φροντίδας στην Ελλάδα, ιδίως λόγω της γεωγραφικής κατανομής της χώρας και της ανάγκης ιατρικής περίθαλψης πολλών πολιτών που διαμένουν σε δυσπρόσιτες περιοχές και νησιά, καθίσταται αναγκαία η διαμόρφωση ενός ξεκάθαρου νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με την παροχή υπηρεσιών τηλεϊατρικής που θα διέπει όλο το πλαίσιο διεξαγωγής και λειτουργίας της καθώς και τα δικαιώματα και υποχρεώσεις των ασθενών.

Κρίσιμο, επίσης, είναι να ρυθμιστούν μεταξύ άλλων, ζητήματα όπως ρόλοι και ευθύνες τόσο των φυσικών προσώπων όσο και των φορέων, αλλά και η ασφάλεια και η ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων, των συστημάτων και των εγκαταστάσεων.