Η λέπρα, η Σπιναλόγκα και η CoViD - Ένα μάθημα από την ιστορία της Ιατρικής

"Πλησιάζουμε στο τέλος της πανδημίας"; Ο καθηγητής πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα με έναν εναλλακτικό τρόπο: μέσα από τη μελέτη της ιστορίας της ιατρικής και συγκεκριμένα του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η λέπρα, ή νόσος του Χάνσεν.

Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα αναφέρεται σε σημαντικές ομοιότητες σε ό,τι αφορά στην επιδημιολογία των δύο νόσων (νοσούσαν ολόκληρες οικογένειες από λέπρα, το 95% όσων προσβάλλονταν δεν ανέπτυσσαν νόσο, η μετάδοση γινόταν με στενή επαφή και μέσω ρινικών σταγονιδίων), αλλά και στον τρόπο αντιμετώπισης (ο έλεγχος επιτεύχθηκε με την απομόνωση των πασχόντων). Κάνει αναφορά στη Σπιναλόγκα (φωτογραφία), που μετατράπηκε σε νησί των λεπρών, καθώς δεν γνώριζαν τότε, όπως σημειώνει, ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είχε ήδη αποκτήσει ανοσία και  ο κίνδυνος νόσησης ήταν πλέον ελάχιστος.

Παράλληλα, παραθέτει τις σημαντικές διαφορές, όπως η τεχνολογία που μας επιτρέπει σήμερα να αναγνωρίζουμε άμεσα τον κορωνοϊό και τις μεταλλάξεις του, τα εμβόλια που αυξάνουν ταχύτατα την ανοσία, τα γρήγορα τεστ και οι αποτελεσματικές θεραπείες που έρχονται.

Απαντώντας στο ερώτημα για το τέλος της πανδημίας, ο καθηγητής αναφέρει πως αυτό θα το καταλάβουμε όταν αδειάσουν τα νοσοκομεία μας. Μέχρι τότε συνιστά ψύχραιμη ερμηνεία των δεδομένων της πανδημίας, με την αναγκαία απόσταση που μας προσφέρει –όπως σημειώνει- η μελέτη της ιστορίας της ιατρικής.

Ολόκληρη η ανάρτηση έχει ως εξής:

"Πλησιάζουμε προς το τέλος της πανδημίας? Μαθήματα από την ιστορία της ιατρικής.

Το μυκοβακτηρίδιο της λέπρας ανακαλύφθηκε το 1873 από το γιατρό Χάνσεν. Νοσούσαν ολόκληρες οικογένειες και έτσι πολλοί πίστευαν στην κληρονομικότητα της νόσου. Το 95% των ατόμων που προσβάλλονταν, δεν ανέπτυσσαν νόσο. Η μετάδοση της νόσου θεωρείται ότι συμβαίνει με την παρατεταμένη στενή επαφή με πάσχοντα και κυρίως με τα ρινικά σταγονίδια. Ο Χάνσεν έδειξε ότι ήταν δυνατόν να ελεγχθεί η νόσος , εάν οι πάσχοντες απομονώνονταν. Το 1903 υπογράφηκε η απόφαση για να μετατραπεί η Σπιναλόγκα σε νησί των λεπρών και έτσι μεταφέρθηκαν 250 ασθενείς από διάφορα μέρη της Κρήτης. Τότε δεν γνώριζαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είχε αποκτήσει ανοσία, και ότι ο κίνδυνος νόσησης ήταν πλέον ελάχιστος. Οι τελευταίοι ασθενείς αναχώρησαν από το νησί το 1957.

Αν αναγνωρίζετε ομοιότητες με την πορεία της πανδημίας, υπάρχουν αρκετές διαφορές που προκύπτουν από τις σημερινές δυνατότητες της τεχνολογίας. Η ανακάλυψη του κορονοιού έγινε σε λίγες μόνο μέρες , πλέον μαθαίνουμε για την επικράτηση κάποιων μεταλλάξεων από τα δελτία ειδήσεων, τα εμβόλια αύξησαν ταχύτατα την ανοσία στον πληθυσμό, τα γρήγορα διαγνωστικά τεστ ανακαλύπτουν τις μολύνσεις με αποτέλεσμα να χάνονται συχνά τα όρια μεταξύ "κρούσματος" και νόσου ενώ έρχονται αρκετές αποτελεσματικές θεραπείες.

Το τέλος της πανδημίας θα το καταλάβουμε όταν αδειάσουν τα νοσοκομεία μας. Μέχρι τότε, ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα δεδομένα της πανδημίας ψύχραιμα, με την αναγκαία απόσταση που μας προσφέρει η μελέτη της Ιστορίας της Ιατρικής".