Πρώτο Summit για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας

Η Συμμαχία για την καταπολέμηση της Παχυσαρκίας ένα άτυπο δίκτυο επιστημονικών εταιρειών, πανεπιστημίων μη κυβερνητικών οργανώσεων και άλλων οργανισμών οργάνωσε την πρώτη της εκδήλωση στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μία ολόκληρη μέρα αφιερωμένη στην ανάλυση και συζήτηση για την παχυσαρκία με μία ευρεία, ολιστική, πολυτομεακή και διεπιστημονική προσέγγιση από διακεκριμένους επιστήμονες.

Στο Summit συμμετείχαν περισσότερα από 250 άτομα με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά και εκπροσωπήθηκαν και τα 25 μέλη (έως σήμερα) της Συμμαχίας. Πενήντα ομιλητές, 32 ειδικότητες, πολλοί και διαφορετικοί ρόλοι. Αυτή την πολυεπιστημονική προσέγγιση απαιτεί η «νόσος» της παχυσαρκίας που εξελίσσεται σε μεγάλη απειλή για τις κοινωνίες του δυτικού κόσμου και τη χώρα μας και για όλες τις ηλικίες. Από την παιδική και εφηβική παχυσαρκία που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην παχυσαρκία των ενηλίκων, η παχυσαρκία αποτελεί μια μεταβολική βόμβα για την δημόσια υγεία και την οικονομία της χώρας.

Και ενώ όλοι οι συμμετέχοντες είναι ειδικοί, ο καθείς στο αντικείμενό του, ακούστηκαν για πολλούς από τους παρευρισκόμενους πολλά «νέα» στοιχεία. Κοινό στοιχείο όλων των παρουσιάσεων η ανάγκη για μια συνεκτική εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας με δράσεις που να διατρέχουν την κοινωνία μας οριζόντια και κάθετα και στις οποίες συμβάλουν όλοι ανάλογα με την εξειδίκευσή τους. O Υπουργός Υγείας Αθανάσιος Πλεύρης, στον χαιρετισμό του δηλώνοντας την πρόθεση της πολιτείας να γίνουν τα κατάλληλα βήματα για την αναγνώριση, πρόληψη, αντιμετώπιση και θεραπεία της παχυσαρκίας, τόνισε ότι στόχος είναι να υπάρχει ουσιαστικό θετικό αποτέλεσμα σε μετρήσιμους δείκτες όπως ο επιπολασμός της παχυσαρκίας και των νοσημάτων που συνδέονται με αυτή, η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας όλου του πληθυσμού.

Είναι απαραίτητη η συνεργασία των εμπλεκόμενων δημόσιων υπηρεσιών, της βιομηχανίας τροφίμων, της επιστημονικής κοινότητας και των μη κυβερνητικών οργανώσεων. Χαιρέτισε την πρωτοβουλία της Συμμαχίας και τις εργασίες του Summit για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας και ενθάρρυνε τη συμμετοχή κάθε εμπλεκόμενου φορέα με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Η UNICEF έχει δεσμευτεί για τη μείωση του προβλήματος της παχυσαρκίας παγκοσμίως και συνεργάζεται με κυβερνήσεις, με την κοινωνία των πολιτών, τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα για την πληροφόρηση και την υιοθέτηση πολιτικών που ευνοούν τη σωστή διατροφή, τη μείωση του marketing ανθυγιεινών τροφών, τη διευκόλυνση υγιεινών διατροφικών επιλογών για τα παιδιά. Ο κ. Jo Jewell, από τον τομέα διατροφής της UNICEF χαιρέτισε την πρωτοβουλία και την εκδήλωση και υπογράμμισε πώς η υπερβαρία και η παχυσαρκία επηρεάζει βαθιά την εξέλιξη, ανάπτυξη, ψυχική υγεία και την ευημερία των παιδιών σε όλο τον κόσμο.

Δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι τα τελευταία 40 χρόνια η επίπτωση της παχυσαρκίας τετραπλασιάστηκε, με την Ελλάδα να καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας παιδιών και εφήβων στην Ευρώπη.

Από την πλευρά της, η Ευρώπη έχει αναγνωρίσει το πόσο σημαντική για τη δημόσια υγεία είναι η αναχαίτιση της αύξησης της παχυσαρκίας στην Ευρώπη, η οποία αυξήθηκε περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπου αναστάλθηκε η σωματική δραστηριότητα. Η κ. Donata Meroni (DGSANTE), εκπροσωπώντας την Επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Στέλλα Κυριακίδη, μίλησε για τις θέσεις της ΕΕ για την παχυσαρκία.

Η κ. Vicki Mooney, executive Director ECPO, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας (EASO) και της ECPO, του αντίστοιχου οργανισμού για τα δικαιώματα των ασθενών με παχυσαρκία), μίλησε για το στίγμα και τις διακρίσεις που υφίστανται οι άνθρωποι που ζουν με παχυσαρκία, τη δυνατότητα να έχουν ίσες ευκαιρίες στον εργασιακό χώρο και στον κοινωνικό ιστό, καθώς και στην ανάγκη συσπείρωσης όλων των χωρών, θέτοντας στόχους και καταθέτοντας προτάσεις στην πολιτεία, προκειμένου να αρθεί το στίγμα για μια ζωή χωρίς διακρίσεις και ίσες ευκαιρίες.

Η κ. Ειρήνη Αγαπηδάκη, Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας στην ομιλία της με τίτλο: «Παιδική Παχυσαρκία & Κοινωνικές Ανισότητες στην Υγεία: δράσεις και πολιτικές αντιμετώπισης» έδωσε έμφαση στους κοινωνικούς προσδιοριστές υγείας και στις κοινωνικές ανισότητες. Τα παχύσαρκα άτομα σε χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές ομάδες σημειώνουν αύξηση του σωματικού τους βάρος με ταχύτερο ρυθμό συγκριτικά με τα άτομα υψηλότερων κοινωνικοοικονομικών ομάδων, σε όλη την Ευρώπη. Αναφέρθηκε εκτενώς στα επιδημιολογικά δεδομένα, τη διατροφική πολιτική της Ελλάδας και το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο έως σήμερα, αλλά και στη σημασία της πολιτικής για τη δημόσια υγεία ως μέσο αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία 2021-2025 και τη Δράση 3.3.2 – Δράσεις για την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών. Δεν παρέλειψε την αναφορά στον στρατηγικό στόχο της πρωτογενούς πρόληψης που περιλαμβάνει το Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης». Είναι σαφής η τοποθέτηση της Γενικής Γραμματέως ότι αποτελεί στόχο η καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. Η Συμμαχία για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας θα εργασθεί για να συμβάλει στην καταπολέμηση της μεγαλύτερης απειλής για τη δημόσια υγεία τον 21ο αιώνα, την παχυσαρκία.

Στις συνεδρίες που ακολούθησαν αναλύθηκε το πρόβλημα, η παθοφυσιολογία, οι επιπτώσεις του και οι πολιτικές αναχαίτησης από τις οπτικές των διαφόρων ειδικοτήτων. Η τεκμηρίωση του προβλήματος παρουσιάστηκε σε μια συνεδρία που διηύθυνε ο Ευθύμιος Καπάνταης, Γ. Γ. της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, όπου η Γιώτα Τουλούμη, καθηγήτρια ΕΚΠΑ παρουσίασε από την έρευνα ΕΜΕΝΟ, την πιο σημαντική έρευνα που έχει διεξαχθεί στη χώρα μας με δεδομένα και αριθμούς για την παχυσαρκία στην Ελλάδα, η οποία περιλαμβάνει επίσης αναφορές σε συννοσηρότητες. Ο ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ Γιάννης Τούντας παρουσίασε τις τρέχουσες τάσεις από τα στοιχεία της Πανελλαδικής Έρευνας Υγείας Hellas Health VIII. Η καθηγήτρια Παιδιατρικής και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, Χριστίνα Κανακά-Gantenbein ανέδειξε μέσα από την ομιλία της το μέγεθος της πρόκλησης για το μέλλον της υγείας που αποτελεί η παιδική & εφηβική παχυσαρκία.

Στη συνεδρία με θέμα την «Παθογένεια της παχυσαρκίας, συννοσηρότητες & επιπλοκές και η ανάγκη για διεπιστημονική προσέγγιση» υπό τον συντονισμό του καθηγητή Παθολογίας ΕΚΠΑ και Προέδρου της Εταιρείας Εσωτερικής Παθολογίας Νικόλαου Τεντολούρη και την Πρόεδρο της Ενδοκρινολογικής Εταιρείας κ. Ανδρομάχης Βρυωνίδου-Μπομποτά, όλες οι βασικές ιατρικές ειδικότητες εξέφρασαν τις θέσεις τους: Αλέξανδρος Κόκκινος, Παθολόγος, Γεράσιμος Σιάσος, Καρδιολόγος, Κωνσταντίνος Μακρυλάκης, Διαβητολόγος, Ευάγγελος Μακράκης, Γυναικολόγος, Νικόλαος Τσουκαλάς, Ογκολόγος, Μένη Μαλλιώρη, Ψυχίατρος, Τώνια Βασιλάκου, Διατροφολόγος, Γεώργιος Σκρουμπής, Χειρουργός Παχυσαρκίας.

Άλλες σημαντικές συνεδρίες ήταν η συνεδρία με θέμα την «Εγγραμματοσύνη υγείας & πρόληψη: υγιής διαβίωση, διατροφή & σωματική δραστηριότητα» με τη συμμετοχή του Γιώργου Μαυρωτά, Γενικού Γραμματέα Αθλητισμού, και του Αλέξανδρου Κόπτση, Γενικού Γραμματέα Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, αλλά και συζήτηση για την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας με σκοπό την αναγνώριση και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε όλες τις ηλικίες.

Συζητήθηκαν οι βάσεις για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, οι προϋποθέσεις, υποδομές & νομοθετικές παρεμβάσεις & η κοινωνία των πολιτών για την καταπολέμησή της. Ποιες είναι οι πολιτικές δημόσιας υγείας και τι πρέπει να περιλαμβάνει το Εθνικό σχέδιο δράσης.

Από το Summit δεν έλειψαν εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης: ο Γιώργος Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής και ο Σταύρος Τσίρμπας, Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων – Καματερού, μίλησαν για το αστικό τοπίο, πόλεις φιλικές στην άσκηση και την υγιή διαβίωση και τον ρόλο της αυτοδιοίκησης στην προάσπιση της υγιούς διαβίωσης των πολιτών.

Το Summit για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας διοργανώθηκε υπό τη σκιά του αιφνίδιου θανάτου του Καθηγητή Γιάννη Κυριόπουλου, που ήταν ένας από τους πυλώνες της πρωτοβουλίας Συμμαχία για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας. Έγιναν πολλές αναφορές στο έργο, την εμπνευσμένη προσωπικότητα του, τη συμβολή του στο δημόσιο βίο, ενώ η συνεδρία για τις οικονομικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας την οποία θα συντόνιζε, ακυρώθηκε. Η προσωπικότητα και οι ιδέες του για τη δημόσια υγεία διαπνέουν τα σχέδια της Συμμαχίας. Όπως συχνά έλεγε: Μια «μεταβολική βόμβα» αιωρείται πάνω από την ελληνική κοινωνία και απειλεί την υγεία του πληθυσμού: η παχυσαρκία.