Καρδιαγγειακά στη μετα-CoViD εποχή: Να πιάσουμε το νήμα από την αρχή

Μεγάλη αύξηση παχυσαρκίας και κατανάλωσης αλκοόλ, έλλειψη άσκησης, παραμέληση των τακτικών check-up, αλλά και η αποφυγή της επίσκεψης στο νοσοκομείο για τον φόβο της μόλυνσης επέφεραν πισωγύρισμα στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το θέμα απασχόλησε τις εργασίες της ετήσιας συνάντησης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης για τις Καρδιομεταβολικές Παθήσεις, την Παχυσαρκία και τον Διαβήτη, (2022 Meeting on Cardiometabolic Diseases, Obesity and Diabetes - WG on Diabetes and Metabolic Risk Factors, European Society Hypertension), που πραγματοποιήθηκε στη Χαλκιδική, με τους επιστήμονες να εκπέμπουν μήνυμα για επανεκκίνηση.

"Περάσαμε δύσκολες στιγμές χάνοντας πολλούς ανθρώπους, αλλά και ταυτόχρονα καλές στιγμές σώζοντας κάποιους άλλους. Υπήρξαν στιγμές που φτάσαμε οι γιατροί μας να λυγίζουν", είπε ο καθηγητής Παθολογίας - Υπέρτασης του ΑΠΘ και διευθυντής της Γ' Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο "Παπαγεωργίου", Βασίλειος Κώτσης (στη φωτογραφία, με τον πρύτανη του ΑΠΘ Ν. Παπαϊωάννου), αναφερόμενος στη μάχη που δόθηκε κατά του κορωνοϊού και πρόσθεσε: "Τώρα κάνουμε μια νέα αρχή, περνάμε στη μετα-COVID εποχή και καλούμε τον κόσμο να ευαισθητοποιηθεί και πάλι στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων".

Αναφερόμενος στην επίδραση της πανδημίας στα καρδιαγγειακά και επικαλούμενος μεταξύ άλλων στοιχεία μεγάλης πανευρωπαϊκής επιδημιολογικής μελέτης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης, ο ίδιος είπε πως στη διάρκεια της πανδημίας:

• Αυξήθηκε κατά 30% η παχυσαρκία. "Σε πολύ σημαντικό βαθμό οι άνθρωποι είχαν μεγαλύτερο σωματικό βάρος στο τέλος της πανδημίας από ό,τι στην αρχή της και πολύ περισσότεροι έγιναν παχύσαρκοι".
• Ελαττώθηκε η σωματική άσκηση. «Τα γυμναστήρια ήταν κλειστά,  στην αρχή ο κόσμος άρχισε να βγαίνει λιγάκι για μικρή άσκηση, αλλά στα επόμενα κύματα η άσκηση πήγε κι αυτή περίπατο. Και ξέρουμε ότι η έλλειψη άσκησης είναι πολύ σημαντικός παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου", είπε.
• Αφήσαμε πίσω τις προληπτικές εξετάσεις, το απλό check up που κάναμε μια φορά το χρόνο. "Πάρα πολλοί άνθρωποι είχαν χοληστερίνη, είχαν αυξημένο σάκχαρο και δεν το γνώριζαν. Από αυτούς που έρχονταν με COVID πολλοί ήταν με καινούργια εμφάνιση διαβήτη. Κι αυτοί είχαν τον μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο και τα μεγαλύτερα προβλήματα κατά τη διάρκεια των νοσηλειών τους".
• Αυξήθηκε πάρα πολύ η κατανάλωση αλκοόλ, περίπου 50% με 60% στις ΗΠΑ, όπως δείχνουν οι μελέτες και σε μεγάλα ποσοστά στις βόρειες χώρες της Ευρώπης. "Στην Ελλάδα δεν έχουμε δεδομένα, αλλά φαίνεται πως πάνε παράλληλα αυτά τα πράγματα, δεν είμαστε διαφορετικοί από τους άλλους", σημείωσε για να προσθέσει: "Και αυτό είχε σχέση με την κατάθλιψη που οδηγούσε ο εγκλεισμός, με το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να μείνουν στα σπίτια τους, μια κατάσταση που δεν είχαν βιώσει ξανά προηγουμένως".
• Για απλά συμπτώματα ενός πιθανού μικρού εγκεφαλικού, όπως ένα ήπιο μούδιασμα στα άκρα ή μια απλή δυσαρθρία, οι άνθρωποι απέφευγαν να επισκεφθούν το νοσοκομείο για τον φόβο της μόλυνσης από COVID. "Αυτό οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια πολλούς από αυτούς το επόμενο χρονικό διάστημα να παρουσιάσουν ένα πολύ μεγάλο εγκεφαλικό και να έρθουν αναγκαστικά, ενώ θα μπορούσαμε να το προλάβουμε δίνοντας την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ενδιάμεσα", τόνισε ο κ.Κώτσης.
• Επίσης, πολλοί άνθρωποι είχαν πόνο στο στήθος και δεν πήγαιναν στο νοσοκομείο. "Οι νοσηλείες από στεφανιαία νόσο κατά τη διάρκεια της πανδημίας μειώθηκαν πάρα πολύ σημαντικά και δεν είναι γιατί χάθηκε η στεφανιαία νόσος", εξήγησε.

Οι καρδιακές επιπτώσεις από νόσηση και η long COVID

Εκτός από τις δυσλειτουργίες στο αναπνευστικό, που αποτελούν τη μεγαλύτερη επίπτωση της νόσησης από τον κορωνοϊό, πολλοί άνθρωποι χρειάστηκαν φροντίδα στα καρδιαγγειακά τους, κυρίως λόγω θρομβώσεων. "Αυτό αφορά την οξεία φάση της νόσησης, δεν ξέρουμε αν θα αφήσει προβλήματα σε χρόνια κατάσταση", ανέφερε ο καθηγητής, απαντώντας σε ερώτηση του iatronet.gr για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της νόσησης σε ό,τι αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. "Οι άνθρωποι οι οποίοι νόσησαν σοβαρά και χρειάστηκαν αποκατάσταση, αυτοί σίγουρα θα έχουν και στο μέλλον προβλήματα, κυρίως στο αναπνευστικό, παρά στα άλλα συστήματα", είπε για να προσθέσει: "δεν φαίνεται σε αυτή τη φάση να έχει τόσο μεγάλη σημασία για το καρδιαγγειακό, όσο οι κλασικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Αν έχεις 300 χοληστερίνη και δεν την ρυθμίσεις, μετά από πέντε - δέκα χρόνια θα κάνεις έμφραγμα, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Από την COVID δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα το ίδιο. Δεν υπάρχει δηλαδή άμεση συσχέτιση, θα φανεί στο μέλλον σίγουρα, αλλά δεν νομίζω ότι θα υπάρξει πρόβλημα".

Στις τοποθετήσεις τους ο πρύτανης του ΑΠΘ, Νικόλαος Παπαϊωάννου, ο αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Μάθησης, Ευστράτιος Στυλιανίδης, και ο πρόεδρος του Τμήματος Ιατρικής, Κυριάκος Αναστασιάδης, αναφέρθηκαν στην κρίσιμη συνεισφορά του πανεπιστημίου και στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Ο κ. Παπαϊωάννου επεσήμανε πως το Τμήμα Ιατρικής πρέπει να μετεξελιχθεί σε Ιατρική Σχολή και ως πρύτανης θα προσπαθήσει να φέρει εις πέρας την σχετική απόφαση που έχει λάβει ήδη η Σύγκλητος του ιδρύματος.